Cizye Nedir? Cizye Vergisini Kimler Öder? Cizyenin Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Cizye vergisi nedir? Cizye vergisini kimler öder? Cizye vergisi hakkında bilgi. Cizye ne demektir? Cizyenin özellikleri, cizye vergisinin tarihi, cizye hakkında bilgi.

Osmanlı Tuğrası

Cizye Vergisi; Osmanlı sınırları içinde yaşayan Müslüman olmayan tebadan can ve mal güvenliği sağlamak amacıyla alınan verginin adıdır. Yani fethedilen arazi üzerinde yaşayan Müslüman olmayan tebadan kolektif olarak alınır. Bu verginin kaynağı Müslüman Araplardır. Araplar ele geçirdikleri topraklarda idare sistemini değiştirmez, halktan cizye adı altında vergi alırlardı.

Ödeme sorumluluğu akıl ve bedence sağlam ve ödemek kudretine haiz ve yetişkin erkeklerdir. Kadın ve çocuklar ile ihtiyar erkekler, savaşa gitmekle mükellef olmadıkları için, cizyeden muaf tutulurlardı. Körler, sakatlar içinde cizye ödeyenler yalnızca servet sahipleri idi. Fakirler ve dilenciler cizye ödemezlerdi. Yoksul rahipler de cizye ödemezken zengin manastırlarda görev yapan rahipler ve başrahipler cizye öderlerdi. Esirler de bu vergiden muaftı.

Cizye nakden ödenirdi. Bazen eşya ile de ödenebilir’di. Cizyesini ödemeyenlere hapis cezası verilirdi.

Osmanlı Devleti’nde cizye, Kırım Savaşı’na kadar yürürlükte kaldı. 10 Mayıs 1855 tarihli kanun ile dini bir vergi olan cizye kaldırıldı. Yerine askerlik hizmetinde muafiyet vergisi kabul edildi. Bu vergi de Hristiyanların bilfiil askerlik hizmetine tâbi tutuldukları 1908 tarihinde (II. Meşrutiyet) tamamen kaldırıldı ve Hristiyanlar da her Müslüman Türk gibi askere alındılar. Adam başına ödenen cizye 1 dinardı.

Advertisement

Kaynak – 2

Cizye; İslâmi bir vergidir. Osmanlı İmparatorluğu’nda Hristiyanlardan veya Müslüman olmayan kimselerden alınırdı. Islahat fermanıyla kaldırılmıştır. İslâm dininde cihat, yani din Allah’ın oluncaya ve İslâmiyet hakim duruma geçinceye kadar düşmanı savaş edilmesi emredilmiştir. Bu savaşın çeşitli şartları vardır. Sevgili Peygamberimiz kendisiyle karşılaşılan düşmanın önce İslamiyete davet edilmesini, kabul etmezlerse cizye vermeye mecbur edilmelerini, bunu da kabul etmezlerse onlara harp açılmasını söylemiştir.

İslâm fıkhına göre cizye iki kısımdır. Bunlardan birincisi, düşmanın cizye vermeyi kabul etmesi halinde karşılıklı rıza ile kararlaştırılan cizyedir, ki ancak kararlaştırıldığı kadar alınır. İkincisi düşmanın harp sonunda cizye vermeye mecbur edilmesi halinde alınan cizyedir ki zengine, fakire ve orta halliye göre değişir.

Çocuklardan, kadınlardan, deli, köle, kör ve kötürüm kimselerden cizye alınmaz. Cizye ayrıca putperestler ve İslam dininden dönen (mürtedlere) konulmaz. Çünkü bunların ya müslüman olmaları yahut ölümü tercih etmeleri istenir.

Cizye, harbin gereği olan bir durumdur ve Müslümanlara helaldir. Böyle bir vergi ile düşmanların İslâm hakimiyetini kabul etmeleri ve neticede, Müslüman olmaları istenir. Nitekim kendisinden cizye alınmakta olan bir kimse, İslâmiyeti seçerse cizye vermekten kurtulur.


Leave A Reply