Curling sporu nedir? Curling nasıl bir spordur? Curling sporu tarihçesi, kuralları, nasıl oynanır, hakkında bilgi.
CURLING
Buza çizilmiş dairelerden oluşan hedeflere ağır taşları kaydırarak ulaştırmak amacına dayanan ve dörder kişilik takımlarla oynanan buz sporudur.
DÜNYADA CURLING
Curling sporu her yerde bilinmemekle birlikte yüzyıllardır oynanmaktadır. İskoçya’nın Perth bölgesinde bulunan 1200 curling taşı bu sporun çok önceleri yapıldığını kanıtlamaktadır. Bölgedeki “The stirling stone” (yürüyen taş) yazısı yanında 1511 tarihini taşıyan bir taş, curling’in 1500’lü yıllara dayanan bir geçmişi olduğunu ortaya çıkarmıştır. Curling’in ilkin İskoçya’da oynandığı düşünülse de Pieter Bruegel’in 1560 tarihli bir tablosuna bakıldığında Hollanda’da da oynandığı anlaşılabilir. Günümüzde İskoçya dışında Kanada, ABD, İngiltere, İsveç, isviçre ve Fransa’da da düzenli bir biçimde curling karşılaşmaları yapılmaktadır. Bu spor dalının ilk kulübü 1738’de Dunfermline’de kurulmuş, 1838’de ise ilk uluslar arası federasyonun temeli atılmıştır.
Curling Oyun Alanı
OYUN ALANI
Curling, 42 m uzunluğunda, 4.3 m genişliğinde “rink” adı verilen buz alanı üzerinde oynanır. Buz üzerine çizilmiş hedefler, disk şeklindeki halkalardan oluşup “ev” adını alır. Evlerin çapı 3.66 m’dir. Birbirlerinden 34.7 m uzaklıkta bulunan evlerin oyun hattı “hog”dan uzaklığı ise 6.4 m’dir.
KULLANILAN MALZEMELER
Curling oyununun ana malzemesini buz üzerinde kaydırılarak hedefe ulaştırılmaya çalışılan taşlar oluşturur. Ortalama ağırlıkları 18.1 kg olan taşların, azami ağırlıkları 19.96 kg’dır. Dış çevresi en fazla 91.44 cm olan curling taşlarının yüksekliği ortalama 11.43 cm’dir. Taşların kenarlarında yönetilebilmesi için demirden halkalar bulunur. Curling taşı, yalnızca İskoçya’nın Craig Adası’nda bulunan, deniz seviyesinin altındaki özel bir taştan yapılır. Curlingde oyun alanını süpürmek çok önemlidir. Bu sayede taş iki-üç metre daha kaydırılır ve yolundan ayrılmaz. Aynı zamanda süpürme işleminin takım morali üzerinde de olumlu bir etkisi vardır. Bu şekilde takımın her üyesi oyunun başarısına katkıda bulunduğunu hisseder. Malzeme açısından, oyuncunun doğru süpürgeyi seçmesi oldukça önemlidir. Kanada süpürgesi, oyunun sportif yönünü ortaya çıkartır ve seyirciler için de ilginçtir. Fakat imal edildiği çalı samanı çabuk aşınmaktadır. iskoç süpürgesi daha ekonomik ve daha etkilidir, çünkü buzla sürekli temas halindedir ve daha az ses çıkartmaktadır. Bu sporda kişisel malzeme olarak genelde bir çift uygun ayakkabı ve bir çift eldiven yeterlidir. Ayrıca kıyafet olarak kulübün forması yanında malzeme olarak curling taşları ve süpürgeleri eklenebilir.
KURALLAR
Curling karşılaşmaları dörder kişilik iki takım arasında yapılır. “Skipper” adı verilen takım kaptanı genelde takımın son adamı olarak oynar, fakat bu zorunlu değildir. İkinci skipper 3. pozisyonda oynar ve skipper oynarken onu temsil eder. 2 numaralı oyuncu 2. pozisyonda oynar. 1 numaralı “lead” oyuncusu oyunu açar. Oyunculardan biri oyuna devam edemezse “skipper” ya kalan oyuncularla yeni bir oyun başlatır (ki bu durumda ilk iki oyuncu 3 taş atar) ya da yedek bir oyuncuyu oyuna dâhil eder. Oyuna devam edemeyen oyuncu daha sonra oyuna dâhil olabilir. Eğer bir oyuncu oyunun başlama anına yetişememiş ve geç kalmışsa oyun başlar. Geç gelen oyuncu gelince oyuna dâhil olur ve kendi pozisyonunda oynar. Oyuncular 42 m’lik pist üzerinde 19 kg’lık taşı kaydırarak, çember şeklindeki hedeflere ulaştırmaya çalışırlar. Çemberden 6,4 m öndeki oyun hattına (hog) ulaşamayan taşlar oyun dışıdır. Sınır çizgisini bütünüyle aşan bir taş oyunda sayılmaz ve uzaklaştırılır. Aynı kural, oyun hattını tam olarak geçemeyen taşlar için de geçerlidir. Hog’un ardından fırlatılan taşlar da eğer daha önce geçerli bir taşı vurmamışsa geçersiz sayılır.
Müsabakalarda hakem yoktur ama onun görevini üstlenen “umpire” ve “chief umpire” vardır. Dünya şampiyonaları veya olimpiyatlarda görev yaparlar. Herhangi bir kararsızlık veya anlaşmazlıkta önce “umpire”a, daha sonra da “chief umpire”a danışılır ve kararı onlar verir. “Chief umpire”ın kararı final karardır. Puanlar ortadan sayılır ve tüm oyuncular atışlarını yaptıktan sonra müsabaka ters yönde devam eder. Her parti üst üste oynanan yaklaşık 10 oyunu kapsar.
İlk taşı atan takım kurayla belirlenir. Bunu takiben, ilk “end”i kazanan takım ikinci oyunu açar. İki taraf için de amaç kendi taşlarını merkeze en yakın noktaya getirmektir. Her oyuncu, bir devrede rakibiyle dönüşümlü olarak iki taş gönderir. Hedefe, rakibin taşından daha yakın noktada duran her taş için bir puan verilir. Şayet bir takım hedefe en yakın rakip taşından daha yakın üç taş göndermişse üç puan alır. Taş gönderen oyuncunun takım arkadaşları, taşın daha uzun bir yol almasını sağlamak için kar kümelerini ve buz parçalarını süpürebilirler.
