Cumhuriyetin Getirdikleri Nelerdir? Yenilikleri ve Kazandırdıkları

Cumhuriyetin ilan edilmesi ile siyasal, toplumsal, hukuk, eğitim ve ekonomi alanında ne gibi yenilikler gelmiştir? Cumhuriyetin kazandırdıkları nelerdir?

Cumhuriyetin İlanı

23 Nisan 1920’de Ankara’da TBMM’nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu adeta müjdelenmiştir. Meclisin Türk Kurtuluş Savaşı’nı başarıyla yönetmesi, yeni Türk devletinin kuruluşunu hızlandırdı. 1 Kasım 1922’de hilafet ve saltanat birbirinden ayrıldı, saltanat kaldırıldı. Böylece Osmanlı İmparatorluğu’yla yönetim bağları koparıldı.

29 Ekim 1923’te Cumhuriyet idaresi kabul edildi, Atatürk oy birliği ile ilk cumhurbaşkanı seçildi. 30 Ekim 1923 günü İsmet İnönü tarafından Cumhuriyet’in ilk hükümeti kuruldu. Türkiye Cumhuriyeti, “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ve “Yurtta barış cihanda barış” temelleri üzerinde yükselmeye başladı.

Mustafa Kemal Atatürk Türkiye’yi “Çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak” amacıyla bir dizi yenilik yaptı. Bu yenilikler ilk günlerden günümüze kadar bağnaz ve yenilikleri bir türlü sindiremeyen kesim tarafından hep tepki ile karşılanmış ve akıl almayacak kıstaslar ile eleştirilmiştir. Cumhuriyet bize insanca yaşamın, insan uygarlığına entegre olmamıza yarayan Mustafa Kemal Atatürk’ün ebedi bir mirasıdır.

Cumhuriyet’in kurulması ile yapılan yenilikleri beş başlık altında toplayabiliriz.

1. Siyasal Yenilikler:

• Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
• Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)

2. Toplumsal Yenilikler

• Kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesi (1926-1934)
• Şapka ve kıyafet yeniliği (25 Kasım 1925)
• Tekke zâviye ve türbelerin kapatılması (30 Kasım 1925)
• Soyadı kanunu ( 21 Haziran 1934)
• Lâkap ve unvanların kaldırılması (26 Kasım 1934)
• Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçülerin kabulü (1925-1931)

3. Hukuk Yeniliği :

• Mecellenin kaldırılması (1924-1937)
• Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunların çıkarılarak laik hukuk düzenine geçilmesi (1924-1937)

4. Eğitim ve Kültür Alanındaki Yenilikler:

• Öğretimin birleştirilmesi (3 Mart 1924)
• Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasım 1928)
• Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1931-1932)
• Üniversite öğreniminin düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)
• Güzel sanatlarda yenilikler

5. Ekonomi Alanında Yenilikler:

• Aşârın kaldırılması
• Çiftçinin özendirilmesi
• Örnek çiftliklerin kurulması
• Sanayiyi Teşvik Kanunu’nun çıkarılarak sanayi kuruluşlarının kurulması
• I. ve II. Kalkınma Planları’nın (1933-1937) uygulamaya konulması, yurdun yeni yollarla donatılması
Soyadı Kanunu gereğince, 24 Kasım 1934’de TBMM’nce Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadı verildi.

Cumhuriyet her şeyden önce Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve onun yoldaşlarının biz Türk milletine olan armağanıdır. Cumhuriyet rejimi toplumların insanca yaşamasını ve herkesin kanunlar önünde eşit bir birey olmasını ve aynı zamanda da her bireye bir fırsat eşitliği yaşatması anlamında da çok çok önemlidir.