Dalmaçya nerededir? Dalmaçya ile ilgili bilgiler ve Dalmaçya tarihi ile ilgili bilgiler. Ayrıca Dalmaç Adaları hakkında da bilgi mevcuttur.
Dalmaçya
DALMAÇYA, Hırvatistan’da tarihsel bölge. Adriya Denizi kıyısı boyunca, yaklaşık Rijeka’dan (Fiume) Kotar Körfezi’ne kadar uzanır. Kıyıdaki dar bir şerit dışında genelde dağlık olan bölge, Dinar Alpleri’ne doğru yükselir. Kıyıya koşut adalar uzanır. Adalarla Dalmaçya kıyıları arasında çok sayıda koy ve liman vardır. Doğal güzellikleriyle tanınan bölgede; tarım, balıkçılık ve turizm önde gelen ekonomik etkinliklerdir.
Tarih.
Uzun savaşlar sonucunda, İÖ 35-33’te Augustus döneminde Roma topraklarına katılan Dalmaçya, İlirya (İllyria) adıyla Roma egemenliğine girdi. 5. yüzyıla kadar Ostrogotların yönetiminde kaldı, 6. yüzyılda Bizans egemenliğine girdi. 7. yüzyılda Slavlar, kıyı kesimi dışında kalan yerleri bayındır duruma getirdiler. 10. yüzyılda, kuzeyde Hırvat, güneyde Sırp krallıklarınca ikiye bölündü. Uzun yıllar Venedik, Macar ve Hırvat krallıkları arasındaki çekişmelerin ardından, kıyı adaları ve Dubrovnik dışında, Dalmaçya’nın büyük bölümü Venedik (1420), Hırvat Krallığı ve Macar denetimine girdi. Daha sonra 16. yüzyılda Osmanlıların yönetimine giren bölge, 1699 Karlofça Antlaşması’na kadar Osmanlıların elinde kaldı.
1797 Compo Formio Antlaşması ile Avusturya’ya; 1805 Pressburgh (Bratislava) Antlaşması ile Fransa’ya bırakıldı. Önce, Napolyon’ un İtalya Krallığı’na, 1815’te Avusturya’ya geçti. 1915 Gizli Londra Antlaşması ile, İtilaf Devletle-ri’ni Birinci Dünya Savaşı’nda desteklemek koşuluyla İtalya’ya verilmesi kararlaştırıldı. Aralık 1918’de, yeni kurulan Sırp, Sloven ve Hırvat krallıkları arasında paylaşıldı (1929 sonrası Yugoslavyası). Ancak İtalya, Dalmaçya üzerinde hak iddialarını sürdürdü. 1920’de, Rapollo Antlaşması ile Zara ve bazı adalar dışında, Yugoslavya’ya verildi. İkinci Dünya Savaşı sırasında İtalya, Dalmaçya’nın büyük bir bölümünü ele geçirdi. Savaştan sonra yeniden Yugoslavya’ya verildi.
1947 Yugoslavya-İtalya Barış Antlaşması ile Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra İtalya’ya verilen bütün adalar da Yugoslavya’ya bırakıldı. Yugoslavya’nın dağılmasından sonra Hırvatistan sınırları içinde kaldı.
DALMAÇYA ADALARI, Hırvatistan’ın batı kıyılarına koşut uzanan, Adriya Denizi’ndeki adaların genel adı. Yüzölçümü 2.500 km2. Toplam 600 adanın 60’ında yerleşim vardır. Adalarda yaşayan halk, genelde tarım ve balıkçılıkla geçinir. Kuzeyde, İstriya Yarımadası’nın Dalmaçya kıyılarıyla oluşturduğu körfezden başlayan adalar, kıyı boyunca güneye doğru uzanırlar. Kuzeyde Cres, Kik, Dugi Otok, Losinj, Kornat; Orta Dalmaçya kıyılarında Solta, Braç, Hvar, Korçula, Lostova; güneyde Mljet başlıca büyük adalardır.
Kaynak 2
Dalmaçya Nerededir?
Adriyatik Denizi kıyıları boyunca uzanan bir bölgedir. Bugün Hırvatistan sınırları içindedir. Balkan Yarımadası’nın kuzeybatısını kaplar, Dalmaçya’nın deniz kıyısı boyunca uzunluğu 400 km. ye yakındır, enliliği ise en geniş yerinde 70 km. yi geçmez.
Dalmaçya kıyılarında birçok adalar vardır. Kuzey kesimi ovalık olan bu toprakları güneye doğru Dinar Alpleri kaplar. Dalmaçya’da Hırvatlar ve azınlık olarak Sırplar oturur. Hırvatlar Katolik, Sırplar da Ortodokstur.
Dalmaçya Tarihi
Bu bölgede ilk oturanların Traklar olduğu bilinmektedir. Daha sonra İlliryalılar ve Keltler gelmiş, Yunanlılar da M.Ö. IV. yüzyılda buraya yerleşmeye başlamışlardır. Dalmaçya birkaç yüzyıl sonra Romalılar’a geçti, Roma İmparatorluğunun parçalanması sırasında da Batı İmparatorluğu topraklarında kaldı. V. yüzyılda Gotlar ve Hunlar Dalmaçya’nın kuzeyini aldılar.
Romalılar zamanından başlayan Hıristiyanlığın Dalmaçya’da şehirlerde yayıldığı görülür. IX. yüzyılda bu din yeniden sızmaya başladı, Hırvat prensleri tarafından benimsendi. Bu devrede Dalmaçya üzerindeki Bizans hâkimiyeti zayıfladı, Dalmaçya, Hırvat krallığının bir parçası oldu. Zamanla kuvvetlenen Venedikliler daha IX. yüzyıldan başlayarak Dalmaçya’ya göz dikmiş bulunuyorlardı. 1204 yılında bu istekleri gerçekleşti, kuzey Dalmaçya’daki Zara bölgesini aldılar.
XIII. yüzyıldaki Tatar istilâsı Hırvatistan ve Dalmaçya’ya kadar yayıldı. XIV. yüzyılda Venedikliler yeniden Dalmaçya’yı ele geçirmek için savaşlara başladılar. 1420’de bölge Venedikliler’in eline geçti. Osmanlılar o bölgeye uzanınca Türkler’le Venedikliler arasında devamlı çatışmalar oldu. Her iki memleketin egemenlik alanı 1635 «Nanî» çizgisiyle birbirinden ayrıldı. Dalmaçya’daki Venedik egemenliği 1797’ye kadar sürdü.
1797’de Venedik Napoleon’un eline, 1815’te Avusturya’ya geçti. Dalmaçya’daki Avusturya egemenliği I. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar sürdü, Dalmaçya bundan sonra Yugoslavya’ya katıldı. Yugoslavya’nın dağılması sonrasında ise Hırvatistan toprakları içerisinde kalmıştır. Günümüzde de bir turizm merkezi olmuştur.
