Damar hastalıkları nelerdir? Damar hastalıklarının çeşitleri, belirtileri, nedenleri ve tedavileri hakkında bilgi.
Damar Hastalıkları; Damarlarda oluşan hastalıklardır. Endüstrileşmiş toplumlarda ölüme yol açan nedenlerin başında kalp ve damar hastalıkları gelir. Bunların arasında en başta yer alan damar sertliğini, sırasıyla doğumsal, iltihabi ve aşırı duyarlılığa bağlı damar hastalıkları izler. Damar sertliği; atardamarların iç yüzünü döşeyen endotel adı verilen, tek katlı hücre tabakasının zarar görmesiyle başlar. Zarar gören yere trombosit denen pıhtılaşma elemanları gelip yapışır. Endotel zedelenmesi durumlarında, trombositin gelip damar duvarına yapışması dışında, damarın iç yüzünde yağ taşıyan küçük keseciklerin de belirdiği görülür.
Trombositler ya da yağ kesecikleri, bağ doku elemanlarının sayıca artmasına, damar içine doğru bir tümsek oluşmasına ve bu yüzden damarın daralmasına yol açarlar. Bu tümsek içinde oluşan yeni kılcal damarlar, damarın içinden, dış duvara doğru ilerleyerek bozulmuş olan oksijenlenme ve beslenmeyi düzeltmeye çalışırlarsa da bir yandan da daha sonra kireçlenme ve sertleşmeyle sonuçlanacak damar duvarı içi kanamalara yol açarak, damar sertliği olayını hızlandırırlar. Günümüzde damar sertliğinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte yapılan araştırmalarda, sonuçta kesin risk etmenleri olduklarına karar verilen bazı etmenlerle birlikte, damar sertliği sıklığının arttığı belirlenmiştir.
Bu etmenler; yaşlılık, kan yağlarının yüksekliği, sigara, yüksek tansiyon, şişmanlık, şeker hastalığı, fiziksel tembellik ve ailede damar sertliği olmasıdır. Damar sertliği en sık aort, kalbi besleyen koroner ve beyin damarlarında görülmekle birlikte tüm öteki damarları da tutabilen ve tutulan damarlara göre belirtiler gösteren yaygın bir hastalıktır. Örneğin; koroner damarlarda sertleşme ve daralma, kalp ağrılarından enfarktüse, beyin damarlarındaki sertleşme; unutkanlıktan, erken bunama ve felce kadar gidebilen rahatsızlıklara neden olur. Tedavide ilk amaç bunların yinelenmesinin önlenmesidir. Daha sonra, taramalar yaparak bu hastalığa duyarlı olan kişilerin bulunup uyarılması ve risk etmenlerini azaltan önlemleri alınmasıyla damar sertliğinin, ölüme yol açan hastalıklar arasında ilk sıralarda yer alması önlenebilir.
Başlıca Damar Hastalıklarının İsimleri ve Kısa Açıklamaları
Damar hastalıkları, damarların çalışmasını bozan veya damarların tıkanmasına yol açan durumlardır. Örneklerine bazıları şunlardır:
Koroner arter hastalığı: Koroner arterler, kalp kasının oksijen ve besinlerini taşıyan damarlardır. Koroner arter hastalığı, bu damarların tıkanmasına yol açan bir durumdur ve kalp krizi riskini artırır.
Periferik arter hastalığı: Bu hastalık, vücuttaki ekstremite (bacaklar, kollar gibi) damarlarının tıkanmasına yol açar ve aşırı yorgunluk, ağrı ve karıncalanma gibi belirtileri oluşturur.
Aort anevrizması: Aort, vücuttaki en büyük damardır ve vücuttaki diğer damarlara kan taşır. Aort anevrizması, aortun duvarında oluşan bir genişlemeyi ifade eder ve bu durum, aortun patlamasına yol açabilir.
Tromboz: Tromboz, bir damarda kan pıhtısı oluşumunu ifade eder. Bu pıhtı, damarı tıkayabilir ve vücutta bir organın kan dolaşımını etkileyebilir.
Varis: Varis, bacaklarda oluşan damar şişlikleridir. Bu şişlikler, bacaklardaki damarların zayıflamasından kaynaklanır ve bacaklarda ağrı ve yorgunluk hissi oluşturabilir.
