Damar sertliği nedir? Damar sertliği nasıl olur, nedenleri ve belirtileri nelerdir? Damar sertliği tedavisi ve korunma yolları.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Damar Sertliği;
Arteryoskleroz (atardamar sertliği) adı da verilen bu hastalıkta, atardamarların esnekliği kaybolur, sertleşir, kalınlaşır. En çok 50 yaşından sonra, çoğunlukla erkeklerde görülür. Yaşın ilerlemesiyle atardamarlar esnekliğini kaybeder. Damar çeperindeki esnek dokunun bu değişikliğinden başka, kas tabakası da yıpranır, yerini sert bağ dokusu alır. Damarların esnekliğinin kaybolması kalbin büyük bir yük altında kalarak çok çalışmasına, kan basıncının (tansiyonun) yükselmesine yol açar.
Bu hastalıkta, damarların içini kaplayan düzgün, kaygan tabaka üzerinde önce bağ dokusu ve yağ yüklü hücrelerin toplanmasıyla sarı çizgiler meydana gelir. Bunlar gittikçe büyürse damarın içine doğru çıkıntılar yapar, damarı daraltır, kari akımını zorlaştırır. Aterom denilen böyle bir tabaka üzerine kalsiyum da eklenecek olursa kireçlenmeyle sertlik daha da artar. Büyük damarların tam tıkanması seyrek görülür, dallarda, çok ince damarlarda ise bu hale daha çok rastlanır.
Damar Sertliğinin Tehlikeleri
Daralan damarların beslediği dokular kansız kalınca birtakım tehlikeli durumlar ortaya çıkar. Bu arada yeteri kadar besin, oksijen alamayan bölge yıpranmaya yüz tutar, organlar görevini yerine getirmede aksaklıklar gösterir. Meselâ, kalp kasının bir kısmını besleyen damarların geçirdiği kanın azalması angina pektoris ağrılarını, büsbütün tıkanması ise kalp enfarktüsünü meydana getirir. Aynı olay beyin damarlarında olursa, beyin dokusunda yumuşamalara, sert damarların yırtılmasıyla beyin kanamalarına, felçlere sebep olur. Bacak damarlarındaki tıkanmalar kangrenlere yol açar. Kas ve esnek tabakaların yıpranması, damar çeperinde zayıflık yapar, çatlamalar, yırtılmalar olabilir. Tansiyon ne kadar yüksekse böyle bir damarın çatlaması da o derece kolaylaşır.
Korunma ve Tedavisi
Damar sertliği başlayan bir kimse yorucu, üzücü işlerden sakınmalıdır. Evde, iş hayatında sükunet şarttır. Yüksek yerler, sert iklim bu gibi kimselere hiç uygun değildir. Az miktarda alkol alınabilir, alkol çevre damarlarını açar; yalnız, tütün yasak edilmelidir. Aşırı gitmemek şartıyla çay, kahve içilebilir. Şişman kimselerin zayıflaması gerektir. Yağlı, kolesterinli yiyecekler azaltılmalıdır. Damar sertliğiyle birlikte şeker hastalığı da varsa, kan şekeri sık sık kontrol ettirilerek alçak seviyede tutulmalı, pehrize dikkat edilmelidir. Yüksek kan şekeri hiyalin maddesinin damar çeperine oturmasını kolaylaştırır, damar sertliğini daha da artırır.
Damar sertliğini doğrudan doğruya önleyecek özel bir ilâç yoktur. Organik iyot ampulleri şırınga edilmesi faydalıdır. Gereği kadar teskin edici ilâçlar kullanılır. Çevre damarlarını açmak için niacin, priscol, eupaverin, papaverin gibi ilâçlar alınabilir.
Günde birkaç kadeh viski, konyak da damarları genişletmek bakımından faydalı olabilir. Hastada kabızlık varsa giderilmelidir.
