Tanzanya, Ülkeler Rehberi (Coğrafyası, Bitki Örtüsü ve Toplum Yapısı)

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Tanzanya – Tanzanya ile ilgili bilgi, başkenti, yönetim biçimi, ekonomisi, haritası, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu, para birimi. Tanzanya ile ilgili bilgi.

Tanzanya

  • Yüzölçümü: 945.085 km2.
  • Başkenti: Dodoma.
  • Dil: Svahili, İngilizce.
  • Din: Müslüman (% 35; % 97’si Zengibar Adası’nda yaşar), doğal dinler (% 35), Hıristiyanlık (% 20 Katolik, % 10 Protestan).
  • Para birimi: 1 Tanzanya şilini = 100 cent.
  • Başlıca kentleri: Dar-es-Selam (eski başkent), Musoma, Mvanza, Tanga, Aruşa,
Tanzanya Bayrağı

Tanzanya Bayrağı

Doğu Afrika’da bir devlet olan Tanzanya; Tanganika, Zengibar Sultanlığı ve Pemba Adaları’nı içeren birleşik bir cumhuriyettir. Kara Tanzanyası; doğudan Hint Okyanusu, batıdan Ruanda, Burundi ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti (eski Zaire), güneybatıdan Zambiya ve Malavi, güneyden Mozambik, kuzeyden Kenya ve Uganda ile çevrilidir. Victoria Gölü Uganda ile, Tanganika Gölü, Kongo Demokratik Cumhuriyeti (eski Zaire) ve Burundi ile, Malavi Gölü Malavi ile doğal sınır oluşturur. Tanzanya’nın Hint Okyanusu kıyı şeridi uzunluğu 800 km’dir.

Dodoma

DODOMA, Tanzanya’nın başkentidir, aynı adı taşıyan yönetim biriminin merkezidir. Eski başkent Daresselam’ın yaklaşık 400 km batısında, deniz düzeyinden 1.200 m yükseltide, Kigoma-Daresselam Demiryolu üzerinde yer alır. 1973’te, ulusal başkent olarak duyurulmadan önce küçük bir kasabaydı. Bu tarihten başlayarak hızla gelişti. 2000 yılında 350. 000 kişilik nüfusa göre planlandı. Ekim 1974’te, Tanzanya Ulusal Meclisi, yeni başkentte toplanmasına karşın, hükümet (yürütme) etkinlikleri 1983’e kadar Daresselam’dan yürütüldü.

Yüzey Şekilleri:

Kıyı şeridini oluşturan dar bir düzlüğün ardında yer alan ve denizden 900-1.500 metre yükseklikteki geniş merkez yaylası, Tanzanya’nın büyük bir bölümünü kaplar. Büyük Rift Vadisi, yaylayı iki yerde keser. Malavi ve Tanganika göllerini içine alan batı kesimi, Orta Tanzanya boyunca uzanan doğudakinden daha ayırt edici özelliklere sahiptir. Vadi dışında kalan Victoria Gölü, yaylanın çöküntü havzasında yer alır. Tümü tuzlu olan göllerin en önemlileri, Manyara, Eyasi, Natron ve Rukva’dır. Kuzeydoğuda Kilimancaro Dağı (5.895 m), ülkenin ve Afrika’nın en yüksek noktasıdır. Güneyde Kipengere Sıradağları ile Livingstone Dağları, öteki önemli yükseltilerdir. Başlıca ırmaklar Pangani, Rufiji, Ruvuma ve Vami Hint Okyanusu’na dökülür. Ruvuma Irmağı, Mozambik sınırının büyük bölümünü çizer. Mercan kökenli Zengibar ve Pemba adaları, genelde verimli düzlüklerle kaplıdır. Batı-Kuzeybatı Zengibar’da yükselti ancak 60-70 m’yi bulur.

Tanzanyalılar

Tanzanyalılar

İklim:

Tanzanya’da iklim genelde tropikal olmakla birlikte yükseltiye bağlı değişiklikler gözlenir. Tüm mevsimler ılımandır. Yıllık ortalama sıcaklık 13-28°C’dir. Ülke üç iklim bölgesine ayrılır: Sıcak ve nemli kıyı, kurak merkez yaylası, ılıman dağlık alanlar. Yağmur genellikle en çok kuzey ve dağlık bölgelere, en az güney ve merkez yaylaya düşer. Yaylanın güneydoğusu yılda 750-900 mm yağmur alır. Batı bölgesi daha yağışlı olmasına karşın yağışlar sürekli değildir. Victoria Gölü yakınlarında ise yağmur yıl boyunca yağar (yıllık yağış ortalaması 1.100 mm). Ülkenin öteki yörelerinde yağmur mevsimi ekim-mayıs aylarına ait dönemdedir.

Bitki Örtüsü ve Hayvanlar:

Ülkenin büyük bölümü, miombo adı verilen orman ve seyrek çalılıklı çayırlıklarla kaplıdır. Sık ağaçlı sulak ormanlar, nemli yaylalarda ve dağlık yeşil bitki örtüsü en yüksek doruklarda yoğundur. Kıyı şeridinde mangrov, Victoria Gölü çevresinde tatlı su mantarları yetişir.
Tanzanya; çeşitli büyük av hayvanları, etoburları, otçul hayvanlar ve kuş türlerini barındırır. Bu hayvanlar, ulusal parklarda korunma altına alınmalarına karşın, yasak bölgelerde avlanma, hala büyük bir sorun olma özelliğini korur.

Advertisement

Toplum Yapısı:

Tanzanya’da, 4 ayrı dil grubundan gelme farklı diller konuşan 120 etnik topluluk yaşar. Ülkenin ilk yerli halkının soyundan inen, avcılık toplayıcılıkla geçinen Hoisan ya da “click” dilleri konuşan Hadzalar ve Sandavelerin günümüzde sayıları oldukça azalmıştır (1.000 Hadza, 30 bin Sandave).

Hami-Sami dil ailesinin kollarından olan Kuşi dilini konuşan grup içinde, Eyasi Gölü’nün güney ve batı yöresinde yaşayan 200 bini aşkın İrakveler en kalabalık topluluktur. Yine, toplam nüfusun % ll’ini içeren ve Victoria Gölü çevresinde yaşayan çiftçi Sukumalar, Bantu dili konuşan en büyük etnik topluluktur. Geri kalan ve her biri toplam nüfusun % 3’ünü içeren Bantu toplulukları şunlardır: Nyanvezi, Makonde, Haya, Saga, Gogo, Ha ve Hehe. Ülkeye en son yerleşen Masai ve Buo halkı dördüncü dil grubu olan Nilot dillerini konuşurlar.

Zengibar ve Pemba adalarında yaşayanların çoğu Afrika kökenli Zenciler olup adalar halklarından 3, kıta Afrikası’ndan 5’e yakın grup vardır. Ayrıca, adalarda 100 bin dolayında Arap, Hintli, karada 1.000 İngiliz kökenli Beyaz yaşar.

  • Din. Dinsel yapı, hemen hemen eşit özellik gösterir: % 35 Müslüman, % 35 doğal dinler, % 30 Hıristiyan (% 20 Katolik, % 10 Protestan). Ayrıca adalarda az sayıda Hindu vardır.
  • Dil. Resmi dil Bantu kökenli olmakla birlikte, çok sayıda Arapça sözcük içeren Svahili’dir. Eski resmi dil İngilizce, günümüzde ikinci dil olarak kullanılır. Adalarda ve kıyılarda Arapça yaygındır. Etnik azınlıkların konuştuğu öteki diller ise yalnızca konuşuldukları yerlerde önem taşır.
  • Doğal Kaynaklar. Kalay, tuz, altın, nikel, bakır yataklarının yanı sıra, çok zengin elmas ve demir rezevleri vardır. Maden ve petrol araştırmaları sürdürülmektedir. Ağaçlık alan ve ormanlar, toplam yüzölçümün yaklaşık 1/3′ ünü (43 milyon hektar) kaplar. Orman ürünleri (yılda 120.000 m3), önemli gelir kaynağıdır.
  • Ticaret. Makine, ulaştırma araç ve gereçler, petrol, besin, işlenmiş ürünler başlıca ihtal malı ürünleri oluşturur. Kahve, pamuk, maun, sisal, elmas, karanfil, çay, tütün, başlıca ihracat mallarıdır. Kenya, Çin, Endonezya, Hong Kong, Büyük Britanya, Japonya, Almanya, ABD, Hindistan, Suudi Arabistan, en büyük ticaret ortaklarıdır.

Darüsselam

Darüsselam; Tanzanya’da liman kentidir. Doğal bir lagünün kıyısında kurulu olduğundan denizle bağlantısı sınırlı olmasına karşın, Tanzanya’nın başlıca limanıdır. Hint Okyanusu kıyısında, ülkenin endüstri (besin, alkolsüz içkiler, ilaç, petro kimya, dokuma); dışsatım (kahve, tütün, pamuk, elmas, altın); dışsatım (kahve, tütün, pamuk, elma,  altın); kültür (Daresselam Üniversitesi, Tanzanya Ulusal Müzesi, kitaplık vb) merkezidir.

Tanganika Gölü kıyısındaki Kigoma ile Victoria Gölü kıyısındaki Mavanza arasında bağlantı sağlayan Merkezi Demiryolu hattının okyanus yönündeki son durağı olan Daresselam, ülkenin en büyük, Afrika’nın çağdaş kentlerinden biridir. Ndola (Zambiya) Daresselam arasında petrol boru hattı 1975’te işletmeye açıldı.

Tarihi

Önceleri Maksat sultanlarınca yönetilen Mzizima balıkçı kasabasının yerine kurulan kent, 1862’de Zanzibar Sultanlığı’nın eline geçti. Burada yaptırılan yazlık saraya, Arapça “huzur yeri” anlamına gelen Darü’selam adı verildi. 1887’de başlayan Alman ticaret etkinliklerinin ardından, 1891’de Alman Doğu Afrika’sının merkezi durumuna geldi.

Advertisement

1916’da İngiliz yönetimine giren kent, Tanganika’nın işgalinde üs olarak kullanıldı ve Tanganika Valiliği’nin merkezi yapıldı. 1961-1964 arasında Tanganika’nın, 1964-1983 arasında da 1964’te Zanbizar Sultanlığı ile Tanganika’nın birleşmesi sonucu kurulan Birleşik Cumhuriyet’e başkentlik yaptı. 1960’larda, komşu ülkelerden kaçan siyasal mültecilerin sığınağı haline geldi. Başkentin Dodoma Kenti’ne taşınmasından sonra Tanganika’nın kültür ve ticaret merkezi olarak önemini korudu.


Leave A Reply