Deli Hüseyin Paşa Kimdir? Osmanlı Kaptanı Deryasının Hayatı ve Dönemi Olayları

0
Advertisement

Deli Hüseyin Paşa kimdir? Osmanlı kaptanı deryası Deli Hüseyin Paşa hayatı, biyografisi, dönemi önemli olaylar, başarıları hakkında bilgi.

Deli Hüseyin Paşa; (d. Yenişehir, Bursa -ö. 29 Aralık 1658, İstanbul), Osmanlı kaptanı deryasıdır. Girit’te Osmanlı yönetimini yerleştirmek için çalışmıştır.

Deli Hüseyin Paşa'ya Sadrazamlık Yolunu Açan İran Şahının Yayı

Deli Hüseyin Paşa’ya Sadrazamlık Yolunu Açan İran Şahının Yayı

Enderundan yetişti. Zülüflü baltacı, daha sonra imrahor oldu. 1634’te vezir rütbesiyle kaptanı deryalığa getirildi. Revan (Erivan) Seferi’nde (1635) gösterdiği başarı üzerine Mısır beylerbeyliğine atandı. Ama yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle 1638’de görevinden alındı ve mallarına el kondu. IV. Murad’ın Bağdat Seferi (1638) sırasında Anadolu beylerbeyliğine getirildi. Seferden sonra kubbe veziri, 1639’da da sadaret kaymakamı oldu. 1640’ta ikinci kez getirildiği kaptanıderyalığı sırasında, Karadeniz’de ticareti engelleyen Kazak korsanlarını yenilgiye uğrattı. Sefer dönüşü görevden alınarak Özi muhafızlığına getirildi.

1641’de Azak Kalesi’ni kuşattı. Ama kaptanıderya Siyavuş Paşa ile anlaşmazlığa düşmesi ve beklediği yardımın zamanında ulaşmaması nedeniyle başarılı olamadı. 1642’de Bosna, 1643’te Bağdat, 1644’te de Budin beylerbeyliği yaptı. 1645’te ikinci vezir rütbesiyle Girit’te yeni ele geçirilen Hanya’nın korunmasıyla görevlendirildi. Semin Mehmed Paşa’nın ölümü üzerine 1646’da Girit serdarlığına atandı. Aynı yıl Resmo’yu aldı; ardından Kandiye’yi iki kez (1647-48) kuşattıysa da bir sonuç elde edemedi.

1656’da sadrazamlığa atandı; ama daha bu haberi alamadan Çınar Olayı olarak bilinen yeniçeri ayaklanması patlak verdi ve sadrazamlığa ayaklanmada rolü olan Zurnazen Mustafa Paşa getirildi. Hüseyin Paşa, Girit’ teki askerlere gönderilen parayı, uygun yerde kullanmamak ve Kandiye’nin alınmasını uzatmakla suçlanarak serdarlıktan alındı ve Temmuz 1658’de üçüncü kez kaptanıderyalığa getirildi. Aralıkta Rumeli beylerbeyi oldu. Kısa bir süre sonra halktan usulsüz vergi topladığı gerekçesiyle görevden alınarak Yedikule zindanına hapsedildi, iki gün sonra da öldürüldü. Öldürülmesinde, onu kendisine güçlü bir rakip olarak gören Köprülü Mehmed Paşa’nın da büyük etkisi olmuştu.

Kaynak – 2

Deli Hüseyin Paşa ( Ölümü 1695), Ünlü bir Türk komutanıdır. Bursa Yenişehir’de doğdu. Saraya girerek eğitim, öğretim gördü. Görülmemiş kuvvetiyle, spora pek meraklı olan IV. Murat‘ın dikkatini çekti. 1632’de vezaret (mareşallik) rütbesiyle kaptan-ı deryalığa (deniz kuvvetleri komutanlığına) getirildi. 1634 Revan Seferi‘ne katıldı. 1635’te Mısır beylerbeyi (genel valisi) oldu; 2 yıl sonra azledildi. 1638 Bağdat Seferi’nde de IV. Murat’la beraber bulundu. Seferden sonra kubbe veziri (devlet bakanı), 1639 sonunda da sadaret kaymakamı (başbakan vekili) oldu. Sultan İbrahim’in tahta geçmesi üzerine ( 1640) yeniden kaptan-ı deryalığa getirildi. Bosna, Bağdat (Irak), Budin (Macaristan) beylerbeyliklerinde bulunduktan sonra, ikinci Vezir oldu.

Advertisement

Hüseyin Paşa, 17 parça gemiyle, 2 Ocak 1646’da Girit’e, adayı fethe çalışan Türk ordusuna yardımcı olarak gönderildi. Onun gibi tanınmış, cesur bir komutanın adaya ayak basması, Türk ordusunda büyük sevinç uyandırdı. Aynı yılın 15 ağustosunda «Girit serdarı» unvanı ile başkomutan oldu. 14 kasımda Resmo Kalesi’ni Venedikliler’den aldı. Daha 6 kale fethederek adanın doğu yarısını Türk egemenliğine soktu.

Hüseyin Paşa 22 nisan 1647’de adanın merkezi olan, son derece berkitilmiş bulunan Kandiye’nin kuşatmasına başladıysa da hücumları bir sonuç vermedi. İstanbul’dan cephane gelmez olmuştu. Osmanlı’nın başkenti binbir kargaşalık içindeyken, Hüseyin Paşa, kendi imkanlarını kullanarak, Girit’te Türkler’in elinde bulunan bölgelerde teşkilat kurmak, bayındırlık eserleri yapmakla uğraşıyordu. 28 şubat 1656’da sadarete getirildiyse de 9 gün sonra arkadan gönderilen başka bir hatt-ı hümayunla sadaretten azledildiği bildirildi; az sonra bu makama Köprülü Mehmet Paşa getirildi.

Hüseyin Paşa 12 temmuz 1658’de Edirne’ ye gelerek Girit’teki durumu IV. Mehmet’e arzetti. Üçüncü defa kaptan-ı derya oldu, sonra Rumeli beylerbeyliğine getirildi. 1659’un ilk günlerinde, onun şahsında makamı için büyük bir rakip gören, askeri ününden ürken Köprülü Mehmet Paşa tarafından idam ettirildi. Yedikule’ye gömüldü. İdamı, genel bir üzüntü uyandırdı. Girit’te kendi parası ile 4 cami, 2 medrese, 1 tekke, birçok çeşme yaptırmıştır.


Leave A Reply