Eski Yunan mitolojisinde bir tanrıça olan Demeter ile ilgili bilgiler. Demeter ne tanrıçasıydı? Önemli bir tanrıça mıydı? Zeus ile kardeş miydi?
Demeter (Ceres)
DEMETER, Eski Yunan mitolojisinde toprak ve bereket tanrıçası. Kronos ile Rhea’nın kızıdır. Olympos Tanrılarının en önemlilerindendir. Poseidon, Demeter’e gönül verirse de Demeter sürekli ondan kaçar. Sonunda Demeter ile birleşmeyi başarır. Bu birleşmeden Arion ve Despoina dünyaya gelir. Zeus da bu güzel Tanrıça’ya aşık olur. Demeter Zeus’u reddeder. Zeus boğa görünümüne bürünerek Tanrıça’ya yaklaşır. Bu birleşmeden de Kore ya da Persephone dünyaya gelir. Demeter, lasion adlı bir ölümlü ile ilişki kurar. Sevişmelerinden zenginliği, bolluğu simgeleyen Plustos adlı bir oğlan doğar.
Zeus İasion’u kıskandığından onu yıldırımlarıyla yok eder. Demeter birçok söylencede kızı Persephone’den ayrılmaz. Ölüler Diyarı’nın Tanrısı Hades, Persephone’ye aşık olur ve onu kaçırmak ister. Bir ilkbahar günü, Hades dört atın çektiği arabasıyla yeraltından çıkıp Persephone’yi yeraltı dünyasına götürür. Demeter umutsuzluk içinde kızını tüm dünyada arar. Sonunda Güneş Tanrısı Helios, durumu kendisine anlatır. Zeus’un buna göz yummasına çok kızan Demeter, tanrılar arasında yaşamak istemeyerek Olympos’tan ayrılır.
Kızını düşünerek ağlamayı sızlamayı sürdürür. Onun küsmesiyle toprağın bereketi kalmamış, insanlar kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya kalmışlardır. Bunun üzerine Zeus araya girer. Haber Tanrıçası İris’i yollarsa da Demeter, Zeus’un ricalarını kabul etmez. Kızı Persephone’yi bulmadan Olympos’taki yerine dönmeyeceğini ve görevlerini yerine getirmeyeceğini söyler. Bunun üzerine Zeus, Hermes’i kardeşi Hades’in yanına yollar. Persophone Hades’in nar tanelerinden yemiş veHades’e bağlanmıştır, yanından ayrılmak istememektedir. Bunun üzerine Zeus, Persephone’nin yılın üçte ikisini annesi Demeter’in yanında, kalan üçte birini de kocası Hades’in yanında geçirmesini kararlaştırır. Böylece Persephone’nin annesinin yanına geldiği zaman doğa canlanır, tarlalar yeşerir, meyveler yetişir ve olgunlaşır. Kocasının yanma gittiği zaman ise doğa sararıp solar ve kış mevsimi başlar. Kızına kavuşan Demeter’in solgunluğu bitkinliği gider. Tüm doğa şenlenmeye başlar, ağaçlar çiçeklenir, tarlalar ürün dolar. Demeter, bundan böyle Olympos’a öteki tanrıların yanına çıkmayı kabul eder.
Demeter ve kızı Persephone’ye birlikte tapılmaktaydı. Atina’da her ekim ayında “Thesmophoria” adı verilen bir bayram kutlanırdı. Yalnız kadınların katıldığı ve doğa kurallarının öğretildiği bayramlarda bu iki Tanrıçaya tapılmaktaydı. Romalılar Demeter’e “Ceres” adıyla tapınışlardır.
Kaynak – 2
Demeter eski Yunanlıların tarım tanrıçasıdır. Tanrıların tanrısı olan Zeus’un kızkardeşidir. Yunanlılar, dünyadaki sürekli mevsim değişikliklerini anlayamadıkları devirlerde, bunları, tanrıça Demeter’le ilgili hikayeler meydana getirerek yorumlamışlardır. Bu hikayelere göre Dünyanın ilk zamanlarında yalnız yaz vardı. Her yer yeşillik, çiçek içindeydi. Bir gün Demeter’in güzel kızı Persephone kırlarda çiçek toplarken yeraltı dünyasındaki ölülerin tanrısı Hades onu kaçırarak kendi ülkesine götürdü, kraliçe yaptı. Buna çok üzülen Demeter kızını aramak için yollara düşünce dünyada bir süre hiçbir ağaç çiçek açmadı. Nihayet Zeus araya girerek Hades’i ikna etti, Persephone’nin yılın dörtte üçünü yeryüzünde, annesinin yanında geçirmesini sağladı. Böylece Persephone dünyadayken her yer yeşeriyor, ağaçlar çiçek açıp, ilkbahar, yaz ve sonbahar meydana geliyor, o Hades’in yanına dönünce kar yağıyor, ölü kış mevsimi başlıyordu.
Yunanlılar Atina’nın yakınlarında Eleusis’te her yıl Demeter’in şerefine gizli bir şenlik yapar, baharın gelişini kutlarlardı.
