Demiryolu Ulaşımının özellikleri nelerdir? Demiryolu ulaşımının tarih boyunca değişme ve gelişmesi nasıl olmuştur, hakkında bilgi.
Demiryolu Ulaşımı Hakkında Bilgi
Demiryolu Ulaşımı; Yeryüzündeki ekonomik koşulları büyük çapta etkilemiş olan demiryolları zaman ve mesafe alanında insana çok önemli üstünlükler sağlamıştır. İlk başlarda demiryolu ulaşımında gelişme çok hızlı olmuştur. 1840’da 77.000 km’ye ulaşan dünya demiryolları uzunluğu 1905’de 860.000 km’ye 1913’te 1.110.000 km’ye çıkmıştır. Genel olarak bu tarihten sonra dünya demiryolları yapımının hızını kaybettiği görülmektedir. Bu azalma, gelişmekte olan ülkelerde yer yer yeni hatlar döşenmesine karşılık, gelişmiş olanlarda da bazı hatların faaliyetlerine son vermelerinden ileri gelmektedir.
Günümüzde kendini bir gerileme durumundan kurtarma çabası içinde olan demiryolu ulaşımı, bu amaçla bir çok önlemler almıştır.
Bunlar;
- * Ekonomik olmayan hatları kapatmak
- * Karayolu-demiryolu bağlantılarını birlikte sunmak
- * Hız trenlerini hizmete sokmak
- * İş gücünü azaltmak
Hız Trenleri
Demiryolu ulaşımını diğer ulaşım sistemlerinden geri bırakmamak için yapılan çalışmalardan en önemlisi hız trenleridir. Hızlı tren seferleri, ilk olarak Japonya’da başlamıştır. Daha sonra bu uygulama Fransa’da ve diğer Avrupa ülkelerinde görülmeye başlanmıştır.
Demiryollarının toplam taşımacılıktaki payı azalmakla birlikte, dünyadaki üretim artışına parallel olarak, taşınan yük miktarı sürekli artış göstermiştir.
Demiryolu taşımacılğında Rusya, ABD, Çin, Kanada, Hindistan ve Polonya 1960’lardan beri önem sıralarını değiştirmeden üstünlüklerini sürdürmüşlerdir. Demiryoluyla yük taşımada ABD, Kanada, Hindistan, İspanya ve İsveç’te taşınan yükte artışlar olurken, karayolları bakımından da büyük gelişme gösteren Fransa, Almanya, Japonya gibi ülkelerde, taşınan maddelerde bir azalma görülmektedir. Yolcu taşımacılığında artış, yük taşımacılığına göre daha istikrarlı olmuştur. Bu bakımdan dünyanın önde gelen ülkeleri arasında, bir kaç ülkedeki azalma dışında, hepsinde yolcu taşınmasında artış görülmektedir.
Demiryollarının yeryüzündeki dağılışı hakkında yalnızca ray uzunluklarının ele alınması tam bir fikir vermez. Ya da böyle bir değerlendirme ülke ya da bölgenin sahip oldukları demiryolu miktarı hakkında değişik sonuçlara vardırır. Aynı şekilde, demiryolu uzunluğu ile ülke ve bölgelerin nüfuslarının da birlikte ele alınarak değerlendirilmesi gerekir ki bu bakımdan Batı Avrupa ülkelerinin önde geldikleri görülmektedir. Örneğin 100 km2 ye düşen demiryolu uzunluğu, en yüksek olarak Belçika’da 34 km, İngiltere’de 14 km, Fransa’da 13 km ve Hollanda’da 10 km olurken ABD’de 5 km, Portekiz ve ispanya’da 4 km Rusya’da 2 km’dir.
Demiryollarının enleme bağlı olarak dağılışı incelendiğinde Kuzey Yarımküre’de 69° kuzey enlemine kadar ulaşırken Güney Yarımküre’de 52° Güney enleminde kalmıştır. Demiryollarının yükseltiye göre dağılışı da ilgi çekicidir. Genel olarak dağ sırasının yoğun nüfuslu bölgeleri böldükleri yerlerde demiryolu yüksek dağlara tırmanırlar.
Demiryollarının Kuzey enlemlerine yayılmasında maden zenginliklerinin önemli rol oynaması, demiryollarının dağlara tırmanmalarına da neden olmuştur. And ülkelerinin çoğunda demiryolları maden yataklarından yararlanmak için yükseklere çıkmıştır.
Yeryüzünde demiryollarının toplanmış olduğu iki önemli alan vardır. Bunlar;
*Avrupa
*Kuzey Amerika’nın doğusu
Bu iki alanda herhangi bir demiryolu hattından 20 km’den daha uzakta çok az yerleşme vardır. Dünyanın geri kalan kısımlarında ise demiryolları altı ayrı alanda toplanmıştır:
- *Güney Asya (daha çok Hindistan ve Pakistan)
- *Avusturalya (daha çok kıtanın güneydoğusu)
- *Doğu Asya (Japonya, Kore, Mançurya)
- *Güney Afrika
- *Doğu Arjantin
- *Brezilya’nın kıyı bölgeleri
Bu alanlar dışında, demiryolları çok seyrek ve birbirinden uzaktır. Güney Amerika, Afrika, Asya, Avustralya’nın iç kısımları ve Kuzey Amerika’nın kuzey kısımlarının çoğu demiryollarından yoksundur.
Demiryolu Kelimesiyle Gerçek, Mecaz ve Yan Anlamların Kullanıldığı Cümleler
- *** İl merkezi Düveym, aralarında demiryolu bağlantısı bulunan Kusti ve Tandalti’ye karayoluyla bağlanır.
- *** İl merkezi Port Sudan, Atbera ve Kassala’ya karayolu ve demiryolu ile bağlıdır.
- *** Demiryolu demek medeniyet demektir.
- *** 10. yıl marşında anlatılmaya çalışıldığı gibi genç Cumhuriyet demiryollarına çok büyük bir önem vermiştir.
- *** Bir pazar ve dağıtım merkezidir; Multan’a karayolu, Bahavalpur’a hem kara, hem de demiryolu ile bağlıdır.
- *** Hava, kara ve demiryolu ile ulaşım bağlantısı vardır.
- *** 1904’te Jingan adıyla il merkezi olarak kurulan Baicheng, 1920’de Qiqihar’ı Siping’e bağlayan demiryolu hattının açılmasıyla önem kazanmaya başladı.
- *** 1930’larda da Japonlar doğuya giden yeni bir demiryolu hattı inşa etti.
- *** Günümüzde demiryolu ve Büyük Batı Karayolu ile bağlandığı 48 km doğudaki Sidney’in banliyösü olan Penrith aynı zamanda bir sayfiye ve tarım merkezidir.
- *** Başlangıçta Sura Irmağı yoluyla, 1870’lerden sonra da demiryoluyla kentten Moskova’ya tahıl gönderilmeye başladı.
- *** Demiryolu hattının kuzeyinde kalan bölge oldukça fakir iken hemen güney kısmı ise zengin mahalleleri ile oldukça zıt bir görünüm sergiliyor.
- *** Demiryolu hatlarında ne olursa olsun sinyalizasyon olmazsa olmaz bir teknolojidir aksini iddia eden bu işten anlamayan biridir.
