Demokratik Ortam Nedir? Nasıl Olur?

0
Advertisement

Demokratik ortam nedir? Ailede, evde, okulda demokratik ortam nasıl olmalıdır? Demokratik ortamın özellikleri hakkında bilgi.

Demokratik Ortam Nedir?

DEMOKRATİK ORTAM

Hak ve özgürlüklerin sadece kâğıt üzerinde kalmaması, bir yaşam biçimi hâline gelmesi, onların yaşanması ile mümkündür. Bunun temel şartı demokratik bir ortamın olmasıdır.

Demokrasinin yaşanabilmesi için, bireylerin başkalarına güvenebildikleri, kendilerini özgürce ifade edebildikleri, birbirinden farklı görüşleri rahatlıkla dile getirebildikleri sosyal bir alan olmalıdır.

Haklar ve özgürlükler ancak demokratik ortamlarda gerçekleşebilir. Bağımsız karar alabilme, kendini ifade edebilme ve yaratıcı düşünme demokratik ortamı gerektirir.

Bir toplumun demokrat olması için, o toplumun baskıcı tutumlardan arınmış, her türlü ideolojik takıntılardan kurtulmuş, özgür ve bağımsız kişilik sahibi bireylerden oluşması gerekir.

Advertisement

• Kendimizi özgür ve yaratıcı hissedemeyiz.

• Bağımsız kararlar alamayız.

• Yasak ve kısıtlamalar nedeniyle gerilim altında oluruz; bu gerginlik davranışlarımıza, ilişkilerimize yansır; verimimizi düşürür.

•Demokrasi öncelikle hoşgörü rejimidir. Hoşgörü, insanların birbirlerinin düşünce ve davranışlarına, kişilik ve kimliklerine gereken saygıyı göstermeleridir. Hoşgörü, belirli bir toplumsal ve kültürel düzey gerektiren tutumdur. Birbirini dinlemeyen, karşıt düşüncelere saygı göstermeyen, başkalarının da başka türlü düşünebileceğini ve herkesin buna hakkı olduğunu kabul etmeyen toplumlarda hoşgörüden söz edilemez.

• Bir yönetimin demokratik olması, insan haklarının varlığı ve geleceği için güvence oluşturmaktadır. Bireyler demokratik bir tartışma ortamı içinde kendilerini geliştirebilirler. Hukuk düzeni içinde yasalardaki hak ve özgürlüklerini istedikleri gibi kullanabilirler.

Ailede Demokratik Hayat

Aile demokratik davranışların öğrenilmesi ve uygunlanması gereken ilk ortamdır. Katılma, tartışma, açıklık, adalet, tarafsızlık, kendi kendine disiplin gibi demokratik değerler ilk önce ailede yaşayarak öğrenilir.

Advertisement

Demokratik bir toplumun temelinde düşünce ve kanaatlere saygılı aile düzeni yer alır. Ailede anne baba davranışlarının demokratik ya da baskıcı olması çocukların davranışlarını da bu yolla etkilemektedir.

Okulda Demokratik Hayat

İnsanların ortak ideali olan barış ve hoşgörü kültürünün gerçekleştirilmesinde okul önemli bir basamaktır. Bilgili ve becerili insanların okulda oluşturduğu barış ve hoşgörü ortamı, onların nasıl bir toplumda yaşamayı istediklerinin bir göstergesidir.

Okulda yapılan münazara, tartışma, yarışma ve diğer etkinlikler öğrencilerin farklı düşüncelerle tanışmasına, doğruların ve yanlışların değerlendirilmesine imkan tanır. Öğrenciler bu etkinliklerle farklı düşünce ve kanaatlerle tanışır.

Kaynak – 2

DEMOKRATİK ORTAM

İnsan hakları demokratik olmayan yönetimlerin olduğu ülkelerde hep gözardı edilmiştir. Çünkü insan haklarının yaşanması ve korunması, o ülkelerin yöneticileri tarafından bir tehdit olarak algılanır. Böyle olunca en temel insan haklarından olan düşünce ve düşündüğünü ifade etme özgürlüğü bile bu tür baskıcı yönetimlerin olduğu yerlerde kısıtlamaya çalışılır. Bu tür toplumlarda kavga, çatışma, isyan hiç eksik olmamıştır. İnsan hak ve özgürlükleri yaygınlaştıkça mücadele de artmıştır.

Bu mücadeleler, insan haklarının gelişmesi ve insanların onurlarının korunması bakımından olumlu sonuçlar vermiştir. Ancak sonuçlar elde edilinceye kadar insan hakları ihlâlleri yoğun olarak yaşanmış, bir süre daha yönetimlerin önemli bir kısmı insan hakları ile ilgili düşüncelere tahammülsüzlük göstermişlerdir. Bu konuda fikir üreten ve bunları anlatmaya çalışanlar çeşitli cezalarla karşılaşmışlardır. Günümüzde, insan onurunu ve haklarını korumada çok önemli olan demokratik ortamın oluşmasında önemli kazanımlar elde edilse de, karşılaşılan hak ihlalleri az değildir.

İnsan hakları, her bireye bağımsız seçim yapma ve yeteneklerini geliştirme özgürlüğü sağlar. Bu özgürlüğün en güzel bir biçimde yaşanabileceği ortam, demokratik ortamdır.

İnsan hakları ve demokrasi birbirini tamamlayan kavramlardır. Uluslararası belgelerde dile getirilen insan hakları getirileri ancak demokratik bir ortamda gerektiği gibi yaşanabilir. Demokrasinin önceliği, özgürlüklerdir. Demokratik ortamlarda her şey insan haklarının ve özgürlüklerinin yaşanabilmesi yönünde düzenlenmektedir.

Demokrasi, bireyin özerkliği ve eşitlik olmak üzere iki ilkeye dayanır. Bireyin özerkliği ilkesi bir insanın başkaları tarafından dayatılan kurallara tabi olamayacağını ifade eder. Eşitlik ilkesi ise toplumun parçası olan bireyleri etkileyecek kararlarda herkesin eşit derecede söz hakkı olması gerektiğini ortaya koyar.

Demokratik Yönetim Sistemi İlkeleri

Demokratik bir yönetim sistemi her iki ilkeyi de temel alır. Diğer sistemler, örneğin oligarşi, monarşi, teokrasi ya da diktatörlük her iki ilkeyi de çiğner; toplumun belli bir kesimine iktidar sunar ve bu kesimde yaşayanlar toplumun geri kalanı hakkında kararlar alır. Bu sistemlerde ne eşitlikten ne de bireysel özerklikten söz edilebilir.

İnsan haklarına ilişkin belgelerin hemen hepsinde düşünce özgürlüğünün temel haklardan birisi olduğu vurgulanmıştır. Düşünce özgürlüğü, kimsenin müdahalesi olmadan her bireyin istediğini düşünme hakkına ve bu hakkın korunması gerektiğine, düşünmenin sadece beyinde kalan bir soyut işlem değil, açıklama, ifade, tartışma, yayınlama özgürlüğünü de içerdiğine vurgu yapar.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 19. maddesinde, “Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. Bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.” denmektedir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 9. ve 10. maddeleri de düşünce ve ifade özgürlüğünü vurgular.

Advertisement

Düşünce özgürlüğünün yaşanmasında insanlar arasında bir ayrım gözetilmemiştir. Kadın – erkek, yaşlı – genç ya da çocuk her insan düşünme ve ifade özgürlüğü hakkının kendisine verdiklerinin gereklerini yapabilir. Bu hakkın gereklerinin yapılması engellenemez.


Leave A Reply