Denizlerin oluşumu nasıl olmuştur? Deniz yatakları niçin meydana gelmiştir? Denizler niçin suyla dolmuştur? Denizlerin oluşumu hakkında bilgi.
Denizlerin Oluşumu
Güneş sistemindeki gezegenler arasında denizi olan tek gezegenin Dünya’dır. Bunun, neden böyle olduğunu anlamamız için şu üç soruyu incelemeliyiz:
1 : Deniz yatakları niçin meydana gelmiştir?. — Yerkabuğunu dış kısımlarını meydana getiren kayalar kimyasal bileşim bakımından aynı özellikte değildir. «Granit» denen ve yerkabuğunun önemli bir kısmına yayılmış bulunan kayaların ağırlığı nispeten azdır. Granitten daha geniş bir alana yayılmış bulunan «bazalt» kayaları ise daha ağırdır.
Yeryüzünden sadece birkaç yüz kilometre derinlikte başlayan yer çekirdeği ise bir sıvı özelliğindedir. 80 km. kalınlığında olan kabuk kayaları bu çekirdeğin üzerinde yüzer durumdadır. Bunlardan hafif olan granit kayaları bazalt kayalarından daha yüksekte yüzer.
Bunu suda yüzen aynı büyüklükte bir mantarla bir tahta parçasına benzetebiliriz. Mantar hafif olduğu için tahtadan daha az batar, bundan dolayı da ondan daha yüksekte kalır. Böylece daha yüksekte kalan granit tabaka, kıtaları; bazalt tabaka da denizlerin yatağını meydana getirmiştir. Eğer böyle olmayıp da bütün yerkabuğu aynı yükseklikte olsaydı yeryüzü, kalınlığı iki kilometreye yaklaşan suların altında kalırdı.
2: Denizler niçin suyla dolmuştur? .— Okyanus yataklarının nasıl meydana geldiğini bilmek denizlerin oluşunu öğrenmemize yetmez. Ay’da da deniz yatağı olabilecek yerler varsa da buralarda su yoktur. Önce, suyun ilk defa nereden geldiğini araştıralım.
Lav gibi erimiş kayalar, sıvı haldeyken, soğuk ve katı hallerindekinden daha çok su tutarlar. Bundan dolayı, jeolojik çağlar boyunca, yerkabuğu soğurken atmosfere durmadan su buharı yükselmiştir. Yanardağlarda yapılan çözümlemeler bu durumun bugün de devam ettiğini gösteriyor.
Burada aklımıza bir soru geliyor: Ay’da da dünyadaki gibi bir soğuma olayı geçtiği halde orada neden su yoktur? Bu durum Ay’ın yerçekiminin az olmasından ileri gelir. Su molekülleri de bütün öteki cisimler gibi yerçekimi kanunlarına bağlıdır. Bunların püskürme hızı Dünya’daki yerçekimini yenecek kadar olmadığından, çekimden kurtularak uzayda kaybolup gitmezler. Ay ise, yerçekimi az olduğundan buharlaşan su moleküllerini tutamaz, su molekülleri de, daha başka gazlar da uzayda kaybolur gider.
Yorum yapılmamış
çok teşekür ederim öğretmen ödevimi çok beğendi