Sınav kaygısı ile öğrenci nasıl baş etmelidir? Hayatınızı tümden etkileyecek sınavlar önce sınav kaygısı ile stres ile baş edebilme yöntemleri nelerdir?
Üniversite çağındaki gençlerin kaderini belirleyecek olan Lisans Yerleştirme Sınavları ve Liseye Giriş Sınavları artık tarih olarak çok yaklaştı. Sınav öncesi hem gençleri hem de ailelerini heyecan, stres ve sınav kaygısı sardığı aşikar. Bu belirtiler normal heyecanlar gibi görülse de özellikle sınav kaygısı, sınav anında bildiklerini unutturacak kadar kişiyi olumsuz etkiliyor. Sınav anında bilgiyi kullanmayı, karar verme sürecini, kişinin kendine olan güveni azaltıyor. Peki, kaygı anında ne yapılabilir? Öğrencilere sınav kaygısıyla baş edebilme noktalarıyla ilgili püf noktalarını uzmanlar şu şekilde sıralıyor:
Sınav sırasında kaygılandığınızda dikkat kontrolünü elden bırakmayın
Kaygı arttığı zamanlarda, yaptığınız sınavdan uzaklaşarak, düşünceleriniz ve bedeninizdeki fiziksel belirtilerle uğraşmaya başlarsınız. Düşünce ve fiziksel belirtilerinize dikkatiniz yöneldikçe kaygınız artar, kaygı arttıkça sorular size yabancılaşır ve ilk defa böyle bir soruyla karşılaşıyor gibi olabilirsiniz. Sonra olabilecek en kötü sonuçlar aklınıza gelmeye başlar ve bedeninizdeki normal kaygı belirtilerini çok kötü bir şey olacak diye yorumlamaya başlarsınız.
Bütün bunlar, performansınızı düşürecek bir kısır döngüyü başlatır. Yapıcı kaygı yaşayan kişiler bu uyarımları sınavda daha fazla çaba sarf etmelerine yardımcı bir işaret olarak algılarlar ve dikkatlerini sınava yönlendirebilirler. Yıkıcı kaygı düzeyinde olan bireyler ise; bu belirtileri doğal karşılamak yerine az sonra kontrolleri dışında başlarına gelecek bir felaketin habercisi olarak değerlendirirler. Dikkatlerini bedenlerindeki uyarımlardan uzaklaştıramazlar. Bu duruma bağlı olarak sınava yönelik dikkatleri bölünmüş olur. Öyle ki dikkat odaklarının bu şekilde kayması bazı durumlarda sınavı tamamlamalarına bile engel olabilir.
Kaygı anında nefes egzersiziyle gevşeyin
Kaygı durumunda ortaya çıkan fizyolojik belirtileri azaltmada belirli gevşeme yöntemlerinin etkisi bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu nedenle kaygının yol açtığı rahatsız edici bedensel uyarımlarla baş etmede, gevşeme yönteminin önemli bir yeri vardır. Gevşemeyi; en kolay yoldan sağlıklı bir nefes alma şekli olan diyafram nefesini alarak uygulayabilirsiniz. Aşırı kaygıya yol açan düşüncelerin fizyolojik belirtilere yol açtığı durumlarda, gevşeme egzersizlerinden yararlanılabilir.
Kendinize sınav stratejisi belirleyin
Sınav süresini kendiniz için en verimli hale getirebilmek iyi bir stratejiyle mümkündür. Kişiden kişiye verimli sınav için saptanacak stratejiler farklıdır. Çünkü kişilerin bilgi birikimleri, bilgiyi hatırlama, okuma ve yazma hızları değişmektedir. Deneme sınavlarına girerek ve sınav sonunda davranışlarınızı ve eksikliklerinizi değerlendirerek başarınızı yükseltecek en iyi stratejiyi geliştirebilirsiniz. Deneyimli kişilerden, rehber öğretmenlerden strateji oluşturmak konusunda yardım alabilirsiniz.