Dilbilgisi nedir? Dilbilgisi ne demektir, bölümleri nelerdir? Dilbilgisi ile ilgili olarak temel ve genel bilgiler, hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
DİL;
Dil, insanların duygularını, düşüncelerini birbirine aktarmaya yarayan bir araçtır. Dil, canlı bir varlıktır. Dilde yeni kelimelerin ortaya çıkması ve bazı kelimelerin kullanımdan düşmesi, o milletin medeni seviyesi ve kültürel değişiklikleri ile yakından ilgilidir. Yaşayan dil canlı dildir. Dil, milletin ortak malıdır. Nesillerin bugününü yarına bağlayan sosyal bir kurumdur.
Duyan, düşünen ve konuşan bir insan için dil çok önemlidir. İnsan diliyle kendini ifade eder. Her çağda olduğu gibi çağımızda da insanlarla iletişim kurmak sosyal bir ihtiyaçtır. Kişilerin iletişim yeteneği, dili kullanma becerisine bağlıdır. İyi iletişim kuranlar hayatta başarılı olurlar.
DİL BİLGİSİ:
Bir dili ses, sözcük ve cümle kuruluşu bakımından inceleyen ve bunlarla ilgili kuralları ortaya koyan bilim dalına denir.
DİL BİLGİSİNİN BÖLÜMLERİ:
- 1) Ses Bilgisi (Fonetik): Bir dildeki sesleri, bu seslerin birlikte kullanışlarını, söylenişlerini, çeşitlerini, ses olaylarını, vurgu ve tonlamayı inceleyen bir bilim dalıdır.
- 2) Şekil Bilgisi (Morfoloji): Dilin kelime köklerini, eklerini, bunlarm çeşitlerini, birleşme yollarını, dilin türeme ve çekim özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
- 3) Türeme Bilgisi (Etimoloji): Sözcüğün kökünü, ne zaman ortaya çıktıklarını, o sözcüğün yüzyıllara göre ne gibi gelişmeler gösterdiğini inceleyen bilim dalıdır.
- 4) Anlam Bilgisi (Semantik): Sözcük ve sözlerin anlamlarını ve anlam değişmelerini inceleyen bilim dalıdır.
- 5) Cümle Bilgisi (Sentaks): Sözcük gruplarını, cümlecikleri ve cümlelerin yapısını ve cümle çeşitlerini inceleyen bilim dalıdır.
Dilbilgisi Nedir?
Bir dilin ses, şekil ve cümle yapısını inceleyen bilime «dilbilgisi» denir. Dilbilgisi çeşitli kurallar koyar. Bunlar dilin yüzyıllar boyunca geçirdiği gelişmeler sonunda kendiliğinden olmuş, gelişmişlerdir. Her kuralın oluşunun birçok sebepleri vardır. Dilbilgisi düzgün yazma ve konuşmayı sağlar.
Tarih öncesinin ilk çağlarında, insanlar meramlarını tek kelimelerle anlatıyorlardı. Bugün biz bu gibi kelimelere «ünlem» diyoruz. Bebekler de ilk konuşmaya başlarken tek kelimeyle konuşur, yaşlan ilerledikçe basit cümleler yapmaya başlarlar.
Dilbilgisinin kuralları da konuştuğumuz dil gibi canlıdır, zamanla değişir. Bir çağın dilbilgisi kurallarına uymıyan bir cümle yapısı, daha sonraları geniş ölçüde kullanılmaya başlar, halk tarafından tutulursa o zaman bir kural olarak kabul edilir.
Dilbilgisi «etimoloji» ve «sözdizimi» (sintaks) olmak üzere iki büyük bölüme ayrılır. Her dilin kendi yapısına göre bir dilbilgisi vardır. Bazı akraba dillerin dilbilgilerinde de birbirlerine benziyen özellikler görülür.
Doğu’da da, Batı’da da dilbilgisi üzerinde çok eski çağlardan beri çalışılmıştır. Hint dHcileri -M. O. IV. yüzyılda Hintçenin dil-bilgisiyle ilgilenmişlerdir. Batı dillerinin dil-bilgisini Yunanlılar kurmuştur. Platon, Aristoteles dilbilgisi eğitimine büyük önem verirlerdi.
Büyük Türk bilgini Kâşgarlı Mahmut XI. yüzyılda «Divanu Lûgat-it Türk» adını verdiği ilk büyük Türkçe Sözlüğünü meydana getirmiştir. Osmanlı İmparatorluğu zamanında yapılan eğitimde de dilbilgisine büyük bir önem verilmiştir. Dilbilgisi o zaman «sarf ve nahiv» adı altında öğretilirdi.
