Dinyeper nehri neresidir? Dinyeper nehrinin yeri, özellikleri, uzunluğu, ırmakta yer alan limanlar hakkında bilgiler.
Dinyeper Hidroelektrik Santrali (Kaynak : pixabay.com)
Dinyeper nehri Orta Rusya, Beyaz Rusya ve Ukrayna üzerinden Karadeniz’e akan bir doğu Avrupa nehridir. Avrupa’nın üçüncü büyük (Volga ve Tuna’dan sonra) ırmağıdır. Uzunluğu 2.285 km. Smolensk Yönetim Birimi’ nde bataklık bir yöreden doğar, bir süre batı doğrultusunda aktıktan sonra güneye yönelir.
En büyük iki kolundan biri Pripat’ı (775 km) Ukrayna’ya girerken sağdan; Kiev yakınlarında Desna’yı (1.130 km) soldan alır. Pripat’ı aldığı noktada genişliği 500 m, daha güneyde Dnyepropetrovsk’ta 2.000 m’ yi bulur. Kendi adını taşıyan yaylada geniş bir yay çizdikten sonra, bir kıyı dili üzerinde haliç oluşturarak, Nikolayev ile Herson arasında Karadeniz’e dökülür. Ulaşım, değişik kesimlerde açılan kanallarla sağlanır. Kışın donduğundan baharda buzların erimesiyle debisi 5.000 m3/sn’ye çıkar (kurak mevsimde 2.000 m3/sn). Üzerinde, Dnieproghes, Kakovka hidroelektrik-santrallarının yer aldığı ırmağın ağız kesiminde balıkçılık yapılır. Smolensk, Orşa, Mogilev, Kiev, Çerkassi, Kremençug, Dnepropetrovsk, Zaporojye, Nikopol, Herson kıyılarında bulunan önemli kentler ve limanlarıdır.
Kaynak : pixabay.com
İsminin Kökeni Nedir?
Dinyeper nehri, Rusya’nın merkezinde, Moskova’nın 250 kilometre batısındaki Valdai Platosu’nda doğar. “Dinyeper” adı Sarmatça Dānu “arkadaki nehir” kelimesinden türetilmiştir. Her üç ülkede de, farklı telaffuz edilse de, esasen aynı ada sahiptir. Nehir, Antik Yunan tarihçisi Herodot tarafından “Borysthenes” olarak; Yunan tarihçi ve Romalı yazarlar onu sırasıyla Danapris ve Danaper olarak adlandırdılar. Δανα (dana) Eski Farsçada “nehir” anlamına gelir. Ostrogotlar ve Vizigotlar, başlangıçta birleşmiş iki şehrin doğal sınırıydı ve daha sonra ayrıldı. Kiev Rus zamanlarında kullanılan Eski Slav adı Slavutich “(nehir) Slav” idi; Hunlar ona Var ve Bulgarlar Buri -Chai adını verdiler.
Kaynak : pixabay.com
Özellikleri Nelerdir?
En önemli kolları Bereziná, Pripyat ve Desná nehirleridir. 1.900 km boyunca seyredilebilir, yaklaşık 60 km’lik hızlı bir yol ile ikiye bölünmüştür ve ticari trafik için önemli bir rotayı temsil eder. Su yolunun son 800 kilometresi, Sovyet döneminde elektrik enerjisi üretimi için inşa edilmiş neredeyse birbirini takip eden bir rezervuar zinciri oluşturuyor : Kiev (922 km²), Kaniv (582 km²), Kremenchuk (2.252 km²), Dniprodzerzhynsk (567 km²) , Zaporijya (410 km²) ve Kakhovka (2.155 km).
Dinyeper, nükleer santrali çevreleyen yasak bölgenin bir kısmından yer aldığından Çernobil kazasının sonuçlarından etkilenmiştir. Bunun dışında, en büyük kolu Pripyat Nehri, yanında Çernobil nükleer santrali, kazada radyoaktif atıkları Pripyat Nehri’ne dökerek Dinyeper Nehri’nin kirlenmesine yol açtı. Bu kirli sular, nehrin Ukrayna’daki son akışının tamamından geçerek başkent Kiev’den geçerek Karadeniz’e dökülüyor. 9 milyon Ukraynalının Dinyeper Nehri’nden gelen kirli su tükettiği veya sulama amaçlı kullandığı tahmin edilmektedir.
