Dirimselcilik Nedir?

0
Advertisement

Dirimselcilik ne demektir? Dirimselciliğin öncüleri, tarihçesi, felsefesi hakkında bilgi.

Dirimselcilik; canlı nesneleri cansızlardan ayıran özel bir yaşam ilkesinin, belli bir nitelik ya da özün bulunduğunu öne süren görüştür; Vitalizm. İkici (dualist) bir felsefedir; canlı organizmanın özdeksel öğelerini özdeksel olmayan bir şeyin yönettiğini savunur. Bu yönüyle düzenekselciliğin (mekanizm) tekçi felsefesine karşıttır. Çünkü, düzenekselci felsefe, canlı varlıkların cansız özdekten yalnızca kendilerini oluşturan moleküler sistemlerin çok daha karmaşık olmalarıyla ayrıldığına inanır.

Pythagoras ve Aristoteles’in öncülüğünü yaptığı dirimselci öğretilerin öteki önemli yandaşları arasında Albrecht von Haller, Marie François Xavier Bichat, Augustine Pyrame de Candolle, François ve Magendie, Johannes Müller, Jacob John vom Uexküll ve Hans Adolf Eduard Driesch sayılabilir. Çeşitli düşünürler, bu görüşe kendilerince adlar verdiler; Platonidea, Arisotentelekheia, Max Schelergenst vb. Henri Bergson (1859-1941) canlı organizmaların yaratıcı bir güce sahip olmalarıyla inorganik nesnelerden ayrıldıklarını öne sürdü; alan vital adını verdiği bu yaratıcı gücün evrimde önemli bir etmen olduğuna inanmaktaydı. Bazı başka dirimselciler gibi yaşamın zekâyla karşılaştırılabilecek ruhbilimsel bir dışlaşma olduğu görünüşündeydi. Dirimselcilerin çoğu, canlı süreçleri ereksel saydılar. Bu nedenle, dirimselci ilkeleri desteklemek için, çok kez tanrıbilim kanıtlarını kullandılar.


Leave A Reply