Dmitri Şostakoviç (Shostakovich) Kimdir? Sovyet Bestecinin Hayatı ve Eserleri Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Dimitri Şostakoviç kimdir ve ne yapmıştır? Dimitri Şostakoviç hayat hikayesi, eserleri, besteleri, konçertoları hakkında bilgi.

Dmitri Şostakoviç (Shostakovich)

Dmitri Şostakoviç; SSCB’li bestecidir (St. Petersburg 1906-Moskova 1975). Müzikçi bir ailenin çocuğuydu. St. Petersburg’daki Glasser Müzik Okulu’nda ardından Petrograd Konservatuvarı’nda müzik öğrenimi gördü. 1925’te mezuniyet eseri olarak yazdığı I. Senfoni ile yalnız ülkesinde değil tüm dünyada ünlendi. Stalin döneminde resmi çevrelerin şiddetli eleştirileriyle karşılaştı. 1932’de bestelediği Mtsenk’li Lady Macbeth (sonra Katarina İsmailova) adlı operası küçük burjuvazinin duyarlılığıyla yüklü olmakla suçlanarak yasaklandı. Bu olay, onun sanat anlayışında etkisini gösterdi.

Bundan sonra toplumsal gerçekçi sanatla çelişmeyen eserler vermeye başladı. 1937’de seslendirilen 5. Senfoni ile beğeni topladı, Leningrad Konservatuvarı kompozisyon öğretmenliğine atandı, ikinci Dünya Savaşı sırasında SSCB‘ye giren Alman Orduları’na karşı halkın mücadelesini konu alan 7. Senfonisi (Leningrad Senfonisi) savaşın en şiddetli günlerinde seslendirildiğinde büyük bir coşkuyla karşılandı. 1940’ta Stalin Ödülü’nü kazandı. Stalin’in ölümünden sonra devletin sanat siyasetindeki yumuşamaya koşut olarak 1954’te Halk Sanatçısı unvanıyla onurlandırıldı. 1960’ta Komünist Parti üyesi oldu. 1963’te konservatuvardaki derslerine dönerek, 1966’da Toplumcu Emek Kahramanı seçildi ve kendisine ülkesini yurt dışında temsil yetkisi tanındı.

Özellikle senfonileriyle 20. yüzyılın önde gelen bestecileri arasında yer alan Şostokoviç’in müziği, dönemsel değişiklikler göstermekle birlikte, genellikle Çaykovski, Prokofyev, Mahler, Sibelius, Berg ve Hindemith’in izlerini taşır. Çalışmalarından ötürü İsveç Müzik Akademisi ve Roma’daki Ulusal Santa Cecilia Akademisi’nin onursal üyeliklerine seçilen besteci, 1958’de Sibelius Ödülü’nü, 1966’da İngiliz Kraliyet Filarmoni Derneği’nin altın madalyasını aldı. Ayrıca Stockholm, Roma ve Oxford üniversitelerince kendisine onursal müzik doktorası verildi.

Başlıca eserleri: Orkestra müziği: Senfoni No: 3 (1 Mayıs) 1929, I Piyano Konçertosu (1933). Konçerto: 1. Keman Konçertosu (1948), Festival Uvertürü 1954, 2. Piyano Konçertosu 1957,1. Çello Konçertosu 1959, Senfoni No: 15 1971 Bale Müziği: Altın Çağ 1930, Film Müziği: Voloçeyevka Günleri (1936), Berlin Düşüyor 1949. da Müziği: I. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü 1974. Çeşitli: Piyano İçin Beş Prelüd 1920-1921, Üç Fantastik dans, piyano için 1922, Caz Orkestrası İçin Süit No: I 1934, Stenka Razin’in Öldürülmesi, kantat 1964, Sovyet Askerleri Marşı 1970.

Advertisement

SENFONİ No. 5 Op. 41

İlk yorumu: 1937 Leningrad.
Bestecinin senfoni biçiminde ilk geniş yankılar yapan, ona büyük başarı sağlayarak adını yurdu dışındaki meraklı kitlelere ileten yapıttır. Senfoni pek çok kimsede programlı olduğu izlenimini bırakmış, Şostakoviç’in «otobiyografi»si olarak yorumlanmıştır. Genel inanç «kişiliğin oluşumu»nu belirtmek amacıyla yazıldığı yolundadır.

İlk bölüm (Moderato) zengin düşün ve duygu malzemesiyle işlenmiştir. Kahramanca ve acılı bir karakteri vardır. İkinci bölüm (Allegretto) tam bir «scherzo»dur. Neşeli, canlı, zarif, törensel ses bileşimleri geçen yüzyılı hatırlatır. Üçüncü bölüm (largo) ilâhiye, duaya benzer melodi ve akorlarla gerçekten duygulu bir tablo çizer. Senfoninin dördüncü bölümü (Allegro) geniş ölçülerle kükreyen, haykıran tınısı, Mahler ve Skriyabin’i hatırlatan orkestra düzeni ve tekniğiyle gerçekten güçlü bir etki bırakır.


SENFONİ No. 7 Op. 60

İlk yorumu: 1942 Moskova.
Yapıt İkinci Dünya Savaşı sırasında kuşatılmış olan Leningrad’da bestelenmiş, bu nedenle «Leningrad Senfonisi» adıyla tanınmış, partisyon «mikrofilm» üzerinde Amerika’ya ulaştırılmış, Arturo Toscanini tarafından çaldırılmıştır. «Yedinci Senfoni» Batı dünyasında saldırıya uğramış bir ülkenin kurtuluş savaşına simge olarak yorumlanmış, aynı duruma düşmüş diğer ülkelerin moral yönden desteğine yardımcı olmuştur. Şostakoviç yapıtını şöyle açıklıyor:

«Birinci bölüm» dramatik ve trajik görüntülüdür. Savaş ülkemizdeki barış hayatım bozmuş yıkmıştır. Halk savaşta saldırganların öldürdüğü kahramanların yası içindedir. «İkinci» ve «üçüncü» bölümler birer «intermezzo»dur, savaş gücünün yükselişidir. Dördüncü bölüm ise zafere adanmıştır. Önceki iki bölümün doğal ve mantıki sonucudur, karanlığa karşı ışığın, çılgınlığa karşı aklın, zulme karşı insanlığın simgesidir.»


SENFONİ No: 15 Op. 141

İlk yorumu: 1972 Moskova.
Yapıtın amacı mizah ve trajediyi organizmasında bağdaştırmak. Bestecinin orkestralama tekniğindeki ustalığını gözleme olanağı hemen her ölçüde var. İlk bölüm gerçekdışı bir «scherzo», eğlenceli bir istif… Bir oyuncakçı dükkânı. Sahibi kapamış gitmiş kapıları. Gece tüm oyuncaklar canlanmış. Bu arada bir asker- bebek ara sıra trompetiyle Rossini’nin «Guillaume Yell» operası uvertüründen ünlü ezgiyi üflemekte. Aslında oyuncakların, özgürlüklerini yok eden dükkân sahibine karşı başkaldırıştır bu eylem. Başkaldırı insan içgüdüsündeki özgürlük eğiliminin sınırlandırılmasından doğan bunalımın belirtisi, tepkisidir. İkinci bölüm ağıt karakterindedir. Ağır ve soylu bir yas havasına bürünmüştür bölüm. Üçüncü bölüm eğlenceli bir «scherzo»dur, dördüncü bölüm «adagio»ya ara vermeden bağlanır. Yapıtın bu son sayfaları insanlar arasındaki anlaşmazlıklara şiirsel bir çözüm getirmeyi amaçlar sanki. Barışa ve mutluluğa koşan bir ruhun yaşamın sonsuz kaynağı doğa ile özdeşleşmesidir.


Kaynak – 2

Dimitri ŞOSTAKOVİÇ, 25 Eylül 1906, Petersburg — 9 Ağustos 1975, Moskova. Eğitimini Leningrad Konservatuvarında Nikolayef, Steinberg ve Glazunof’un öğrencisi olarak yapmıştır. On dokuz yaşında bestelediği ilk senfonisiyle dünya çapında ün kazanmış, daha sonraki yapıtlarıyla Sovyetler Birliği’nln baş bestecisi durumuna yükselmiştir. Bu arada «Mzensk’li Lady Macbeth» operası Sovyet makamlarınca bayağılıkla suçlanmış, Beşinci senfonisiyle yeniden göze girmiş, piyanolu kentetiyle Stalin Ödülü’nü kazanmış, 1948 yılında «Batı’nın çökmekte olan biçimciliğine taviz vermekle» suçlanmış, af dilemek zorunda kalmış, yeniden göze girmiştir. İlk yapıtlarında Orta Avrupa anlatımcı okulunun etkileri ve atonalité eğilimleri sezilmekle birlikte sonraki yapıtlarında Beethoven, Qaykovski, Mahler ve Prokofiyef etkileri görülür. Başlıca yapıtları arasında 15 senfoni, (en tanınmışları, «Şimşek» ve «Leningrad») piyano konçertosu, «Altın Çağı» bale müziği.

Advertisement


Leave A Reply