Döteryum Nedir?

0
Advertisement

Döteryum nedir? Döteryum Nerelerde kullanılır, özellikleri nelerdir? Döteryum bileşikleri, ağır su, Döteryum izotopu ile ilgili bilgi.

Döteryum Nedir?

Döteryum: Ağır hidrojen, hidrojenin kararlı ve radyoaktif olmayan izotopudur. Simgesi D. Ağır suyun elektrolizi ya da sıvı hidrojenin ayrımsal damıtılmasıyla elde edilir. Atom numarası 1, atom ağırlığı 2.01’dir. Kimyasal özellikleri bakımından hidrojene benzeyen renksiz, kokusuz ve yanıcı bir gazdır, zehirli değildir. Çekirdeğinde hidrojenden farklı olarak bir tane nötron vardır. Doğal hidrojende 1/4500 oranında bulunur. Atom ağırlığının bağlı olarak hidrojenden çok farklı olması fiziksel özelliklerinin ve reaksiyon hızlarının hidrojene oranla büyük farklılıklar göstermesine neden olur.

Döteryum bileşikleri kimyasal ve biyolojik raştırmalarda reaksiyon yol ve mekanizmalarının izlenmesinde ve protonların işlevlerinin araştırıldığı Nükleer Manyetik Rezonans (NMR) spektroskopisi gibi yöntemlerde çözücü olarak kullanılır. Nükleer araştırmalarda ve hidrojen lambası yapımında kullanılır. Hidrojen lambası patlayıcı olarak lityum döterür (LD) ve patlamayı başlatıcı olarak da plutonyum (Pu) içerir. Patlamanın kendiliğinden başlamaması nedeniyle kritik kütle söz konusu değildir ve istenilen büyüklükte bombalar yapılabilir.

Döteryumun en önemli bileşiği döteryum oksittir: D2O; ağır su. Ağır su 3.81°C’ de donar ve 101.42°C’de kaynar. Yoğunluğu 11.23°C’de en büyük değerini alır ve 1.1 g/m’dir. Bu nedenle ağırsu adı verilir. Ağır su normal suyla ısı vererek karışır. Kimyasal reaksiyonların hız ve mekanizmalarının incelenmesinde kullanılır. Döteryumun etkin kesitinin termal nötronları yakalamak için çok küçük olması nedeniyle ağır su çekirdek reaktörlerinde moderatör yani nötron yavaşlatıcı olarak kullanılır.


Leave A Reply