Dua Nedir? Niçin Dua Edilir? Duanın Faziletleri Nelerdir?

Dua nedir? Duanın fazileti nedir, neden dua edilir? İslam dininde ayetler ile örnekli duanın önemi ve faydaları hakkında bilgi.

Duâ, çağırmak anlamına gelmekle beraber, biraz daha açıklamalı olarak, Allah’tan niyaz, yalvarıp yakarma ve gönül temizliği ile hayır ve rahmet ricasını tazammun eder. Dua edilirken, Kul, Allah’tan: bir arzusunun yerine gelmesini diler; yahut kendisi için kötü sandığı bir şeyin olmamasını yalvarır. Hakk’a karşı medih ve sena ile yoğrulu bir dil kullanarak ihtiyaçlarını arz eder.

Duanın fazileti önce Kur’ân-ı Kerim’de açıklanmıştır. Meâlini buraya alacağımız bir kaç âyet bunu gözler önüne serer: “Bana duâ edin, size karşılık vereyim“. “Bana duâ edince, duâ edenin duâsını kabul ederim.” “Rabbinize yalvararak ve gizlice duâ edin. Allah bağırıp çağırarak haddi aşanları muhakkak sevmez“. Bu âyet duâ âdâbını da telkin eylemektedir.

Ebû Hüreyre, Hz. Peygamber’den şu anlamda bir hadis rivayet etmiştir ki: duânın önemini bundan daha güzel anlatmak mümkün değildir: “Allah nezdinde duadan daha şerefli hiç bir şey mevcut değildir”. Duânın fazileti hakkında bir başka hadisin de anlamını nakletmek isteriz. Hz. Peygamber buyurmuştur ki: “Cenab-ı Hakk’ın fazlından isteyiniz. Çünkü Cenab-ı Hakk, kendisinden istenmeyi sever. İbadetin en faziletlisi ise, sonuçtan memnun olmayı beklemektedir”.

Duâlar nitelikleri bakımından üçe ayrılır: a. Allah’ın “Esmâ = İsimler” ve sıfatlarını istenilen şekilde sıralayan duâ; b. İtaat, bağlılık, zaruret ifâde eden duâlar; c. Bütün ihtiyaçları bir anda arzeden duâlar. En makbul duâ, bu üç özelliği de taşıyan duâlardır.

Hüccetü ‘l-İslâm deyimi ile kadri yüceltilen Gazzali duânın âdâbının on adet olduğunu belirtir. Kısaca şunlardır:

1.Duâ anı için şerefli vakti seçmek;
2. Duâ için şerefli kurumları kollamak;
3. Kıbleye yönelerek duâ etmek;
4. Duâ esnasında hafif sesle niyazda bulunmak;
5. Duâda secili (kafiyeli) okumaya kendini zorlamamak;
6. Tevazu, yalvarış ve korku ile duâ etmek;
7. Kesinlikle duâ ederek kabul olunacağına da inanmak;
8. İsteğini İsrarla üç defa tekrarlamak;
9. Allahu Taâlâ’nın adı ile duâya başlamak ve istekleri bir az sonraya bırakıvermek;
10. Bâtıni edep olarak kabul edilen pişmanlık ve tövbede bulunmak (Zulümle alınan bir şey varsa geri vermek, bütün varlığı ile Hallâk-ı âlemin (evreni yaratanın) ibâdetine yönelmek). Duânın kabul olunmasına yol açacak en yakın sebep de budur.

Bu bahsi de: “Seyyidü ‘l-İstiğfar = Allahın gufranını, bağışlamasını, yargılamasını dilemede en ulu duâ” ‘nın Türkçesini vererek tamamlayalım;

“Ey Allah’ım, Sen, benim Rabbimsin. Ben ise, Senin kulunum. Sen beni yarattın. Ben ise gücümün yettiği kadar Senin ahdinde ve vaadinde bulunuyorum. Yaptıklarımın şerrinden Sana sığınıyorum. Benim üzerimdeki nimetlerini ikrar ve itiraf ediyorum. Ve aynı zamanda nefsimin üzerine günahımı ikrar ediyorum. Muhakkak ben, nefsime zulmettim; günahımı itiraf ettim. O halde evvelce yaptığım ve gelecekte yapacağım günahlarımı bana bağışla. Çünkü bütün günahları bağışlayıcı ancak sensin. Senden başka hiç kimsenin buna gücü ve kuvveti yetmez.”