Düğüm Nedir? Denizcilikte Kullanılan Bağlar, Gemici Düğümleri ve Diğer Düğüm Çeşitleri

0
Advertisement

Düğüm nedir? Düğüm çeşitleri ve özellikleri nelerdir? Denizcilikte kullanılan bağlar, bu bağların özellikleri ve kullanım yerleri nelerdir? Gemici düğümlerinin resimli açıklamaları

Düğüm Çeşitleri

1-adi düğüm 2-camadan bağı 3,4,5-kazık bağları 6-şişe boynu bağı 7-ip merdiven düğümü 8-yuma bağı

Denizcilikte Kullanılan Bağlar – Gemici Düğümleri

Düğüm; Bir ipin veya benzerinin, halka biçiminde kıvrılarak, içinden bir ucunun geçirilip ilmiklenmesinden meydana gelen kabarık kısma “düğüm” denir. Çeşitli ihtiyaçlarla, bilhassa gemiciler, sonra da izciler tarafından, çeşitli düğüm şekilleri meydana getirilmiştir. En iyi düğüm, çözülmeyip sağlam duran, bununla beraber, pek o kadar sıkı olmayıp iş bittikten sonra kolay çözülebilecek olan düğümdür.

Bir ipin ucu bükülerek yapılan ilmiğe “koroz” denir, ipin uzun ucu «tutma ucu» dur, düğüm yapılan kısa, uca da sadece “uc” denir. Eski deyimlerde “düğüm” yerine “bağ” sözü de kullanılır. Günümüz Türkçesinde her iki kelimede sıklıkla kullanılır.

Bağların temel özelliği belli bir amaç için kullanılması, sağlam kolay yakabilir ve kolay çözülebilir olmasıdır. Aşağıda çeşitli amaçlarda kullanılan bağlar görülmektedir. Resimleri inceleyerek sizlerde bu gemici düğümlerini atabilirsiniz. İşte en belli başlı gemici düğümleri ve bu düğümlere ait resimler.

Camadan bağı :

Camadan Bağı

Camadan Bağı

Yelken alanının küçültülmesinde ve gerekirse bir halatın iki ucunu birbirine bağlamak için kullanılır. İki ipi birbirine bağlamak için daha çok gemicilerin düğüm biçimidir. Bu çeşit düğüm için önce iplerin uçları birbiri üzerine sarılır. Sonra uçları çıkarılıp bir daha dolaştırılır. Burada dikkat edilecek nokta bir ipin iki ucunun da ilmiğin (korozun) bir yanından (ya üstünden, ya altından) çıkmasıdır. Çekilip sıkıştırılınca kısa uçlar, uzun uçlara paralel olur. Bu düğüm doğru ve iyi yapılırsa, hem güvenilir, hem de kolay çözülmez. Yalnız, biri kalın, biri ince iki ip böyle bağlanırsa kayıp çözülebilir.

Kasa (izbarço) bağı:

Kasa Bağı

Kasa Bağı

Rıhtıma verilen halatların baba, anele gibi yerlere bağlanması için kasa yapılmasında kullanılır.

Advertisement

Volta etmek:

Volta Etmek

Yukarıdaki şekilde bir halatın teknede bulunan koç boynuzuna nasıl volta edildiği görülmektedir. Halat, aynı zamanda kasa yapılarak da koç boynuzuna görüldüğü gibi volta edilebilir.

Kropi bağı:

Kropi Bağı

Kropi Bağı

Halata sekiz şekli verilerek halatın makara gibi yerlerden çıkması engellenir.

Kazık bağı:

Halatın bir direğe volta edilmesinde kullanılır. Kazık üzerine yapılan düğümlerin en iyilerinden biridir. Direğin üzerine ipi atıp sağ eldeki kısmı soldakinin altına gelmek üzere bir ilmik yapılır. Bu ilmiği solda tutup sağda onun eşi olan bir ilmik daha yapılır. Sağdaki ilmik soldakinin yanına kaydırılır, direğin üzerine yatırılıp sıkıştırılır.

Sancak bağı:

Sancak Bağı

Sancak Bağı

Sancağın ucunda bulunan küçük kasanın bir halatın ucuna bağlanması için kullanılır.

Advertisement

El incesi:

El İncesi Bağı

El İncesi Bağı

Halatların uzak mesafelerden sahile ulaştırılmasında kullanılan ucunda bir ağırlık bulunan ince halattır. Ağırlık kısmına ceviz adı verilir ve yukarıdaki şekilde ceviz örülebilir.

Adi piyan:

Adi Piyan

Adi Piyan

Kesilen, kopan halat uçlarının (flaşa) dağılmaması için halat çımasının ince iplerle (gırcala) sarılması gerekir. Yukarıdaki şekilde nasıl yapıldığı görülmektedir. En sade düğümdür. Adi düğüm yapmak için “tutma ucu” sol elle tutulup “uc” üzerine kıvrılır, “koroz” un içinden geçirilerek çekilir. Bu çeşit düğümü en çok terziler kullanır. El dikişinde iğnedeki ipliğin ucu, kumaştan çıkmaması için böyle düğümlenir. Gemiciler halatın ucunu pürüzlenmesin diye böyle bağlarlar.

Kör düğüm. — Çözülmesi zor, âdeta imkânsız olan düğüm biçimidir. Daha çok adi düğümün iki, üç kere tekrarlanmasıyla yapılır.

Yuma bağı. — Camadan bağı yapılırken ikinci- büküm birinci gibi olacağına, (bir ipin iki ucu ötekinin korozunun altından, ya da üstünden geçeceğine) bunun tersi yapılır, biri ilmiğin altından, ötekisi üstünden geçerek ilmiği arada bırakır. Bu düğüm sıkıştırılınca uçlar düğüme dik olur.

Örücü bağı. — Gemiciler buna “sancak bağı” derler. Bu düğüme de camadan bağı yapılır gibi başlanır. Değişiklik uçlardan birinin kendi altına sokulması, bağa dik bir biçimde çıkmasıdır. Bu biçim bağ, ipliğe yapıldığı zaman düğüm iğne deliğinden kolaylıkla geçer.

Suğalı bağ. — Kendi üzerinde yürütülebilen, kaydırılabilen bu düğümü yapmak için önce bir koroz yapılır, sonra tutma ucu üzerinde bir adi düğüm atılır.

Izbarço bağı. — En sağlam düğümdür. Korozdan geçirilen uc, tutma ucuna sarıldıktan sonra, tekrar korozdan geçirilip bağlanır. Bu düğüm çözülüp açılmaz. Gemilerde, çiftliklerde, fabrikalarda ve yapı işlerinde, hemen her çeşit işçilikte kullanılır.

Yular bağı. — Kocabaş ve küçük baş hayvanları yemliğe ağaca, kazığa bağlamak için yular bağı kullanılır, çünkü, iyi yapılırsa, çekildikçe sıkışır, daha sağlam bağlanır. İpin ucu halkadan, ağaç dalından, kazığın çevresinden geçirilir. Sonra, “suğalı bağ” yapılır. Yalnız, ipin ucu oradaki gibi büsbütün çekilmez, bir ilmik yapılmak üzere bırakılır.


Leave A Reply