Ganymede, Jüpiter’in En Büyük Uydusu Hakkında Gerçekler

0
Advertisement

Jüpiter’in en büyük uydusu olan Ganymede’nin özellikleri, nelerdir? Ganymede’de yaşam mümkün müdür? Ganymede hakkında gerçekler ve bilinen herşey.

Jüpiter’in uydusu Ganymede, güneş sistemindeki en büyük uydudur. Merkür ve Plüton’dan daha büyük ve Mars’tan sadece biraz daha küçüktür. Jüpiter yerine güneşin etrafında dönüyor olsaydı kolayca bir gezegen olarak sınıflandırılırdı.

Ganymede

NASA’nın Juno uzay aracı tarafından 7 Haziran 2021’de Jüpiter’in dev uydusunun yanından geçen Ganymede’nin ilk görüntülerinden biri. Kaynak: NASA/JPL-Caltech/SwRI

Ganymede muhtemelen buzlu yüzeyinin altında tuzlu bir okyanusa sahiptir ve bu da onu yaşam için potansiyel bir yer haline getirir. Avrupa Uzay Ajansı, 2030’da Jüpiter’in buzlu uydularına bir misyon planlıyor ve Ganymede’yi gözlemlemeye özel önem veriyor.

Ganymede hakkında gerçekler

Yaş: Ganymede yaklaşık 4,5 milyar yaşında, Jüpiter ile yaklaşık aynı yaşta.

Jüpiter’den Uzaklık: Ganymede, Jüpiter’den dışa doğru yedinci uydu ve üçüncü Galilean uydusu olup, yaklaşık 665.000 mil (1.070 milyon kilometre) yörüngededir. Ganymede’nin Jüpiter’in yörüngesini tamamlaması yaklaşık yedi Dünya günü sürer.

Boyut: Ganymede’nin ortalama yarıçapı 1.635 mil (2.631.2 km). Ganymede, Merkür’den daha büyük olmasına rağmen, kütlesinin sadece yarısına sahiptir ve bu durum onu düşük yoğunluklu olarak sınıflandırır.

Advertisement

Sıcaklık: Yüzeydeki gündüz sıcaklıkları ortalama eksi 171 derece Fahrenheit ila eksi 297 F ve gece sıcaklıkları -193C’ye düşer. 1996 yılında, Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanan gökbilimciler, ince bir oksijen atmosferinin kanıtlarını buldular. Ancak, bildiğimiz şekliyle yaşamı destekleyemeyecek kadar incedir; herhangi bir canlı organizmanın Ganymede’de yaşaması olası değildir.

Manyetosfer: Ganymede, güneş sisteminde manyetosfere sahip tek uydudur. Tipik olarak Dünya ve Jüpiter de dahil olmak üzere gezegenlerde bulunan manyetosfer, yüklü parçacıkların tutulduğu veya saptırıldığı kuyruklu yıldız şeklindeki bir bölgedir. Ganymede’nin manyetosferi tamamen Jüpiter’in manyetosferine gömülüdür.

Ganymede’nin keşfi

Ganymede, Galileo Galilei tarafından 7 Ocak 1610’da keşfedildi. Keşif, diğer üç Jovian uydusu ile birlikte, Dünya’dan başka bir gezegenin yörüngesinde dönen bir uydunun keşfedildiği ilk keşifti. Galileo’nun keşfi, nihayetinde gezegenlerin, Dünya’nın etrafında dönen güneş sistemimiz yerine, güneşin yörüngesinde döndüğü anlayışına yol açtı.

Galileo bu uyduya Jüpiter III adını verdi. 1800’lerin ortalarında sayısal adlandırma sistemi terk edildiğinde, uyduya Yunan mitolojisinde bir Truva prensi olan Ganymede’nin adı verildi. Roma mitolojisindeki Jüpiter’in karşılığı olan Zeus, kartal biçimine giren Ganymede’yi Olympus’a taşımış ve burada Olympos tanrılarının sakisi ve Zeus’un sevgililerinden olmuştur.

Jüpiter ve uydularına birkaç uzay aracı gitti. İlk olarak 1973’te Pioneer 10, ardından 1974’te Pioneer 11 geldi. Voyager 1 ve Voyager 2, uçuşları sırasında çarpıcı fotoğraflarla döndüler. Galileo uzay aracı, Galile uydularının yüzeylerinden 162 mil (261 km) kadar alçaktan geçti ve ayrıntılı görüntüler üretti.

Avrupa Uzay Ajansı, JUICE (JUpiter ICy moons Explorer) adlı bir görev planlıyor ve 2022’de Dünya’dan fırlatılacak ve 2030’da Jüpiter’e varacak. Bilim adamları, okyanusu ve buzlu kabuğu hakkında daha fazla bilgi edinmeye, yüzeyini ayrıntılı olarak haritalamaya, iç mekan hakkında bilgi edinmeye, atmosferi incelemeye ve manyetik alanı incelemeye çalışacaklar.

Advertisement
Ganymede

Ganymede’nin karanlık yüzünün bu görüntüsü Juno’nun Stellar Reference Unit navigasyon kamerası tarafından 7 Haziran 2021’de uydunun yanından geçişi sırasında elde edildi. Kaynak: NASA/JPL-Caltech/SwRI

Ganymede’nin Özellikleri

Ganymede, metalik demirden bir çekirdeğe sahiptir ve bunu, çok kalın olan, çoğunlukla buzdan oluşan bir kabukla kaplı bir kaya tabakası izler. Ayrıca Ganymede’nin yüzeyinde kaya oluşumları olabilecek bir dizi tümsek vardır.

Şubat 2014’te NASA ve Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırması, görüntülerde Ganymede’nin ilk ayrıntılı haritasını ve NASA’nın Voyager 1 ve Voyager 2 uzay aracının yanı sıra özel Jüpiter yörüngesindeki Galileo uzay aracının gözlemleri kullanılarak oluşturulan bir video animasyonunu yayınladı.

Ganymede’nin yüzeyi esas olarak iki tür araziden oluşur: yaklaşık yüzde 40’ı çok sayıda krater ile koyu ve yüzde 60’ı uyduya kendine özgü görünümünü vermek için karmaşık desenler oluşturan oluklar ile daha açık renklidir. Muhtemelen tektonik aktivite veya yüzeyin altından salınan su sonucu oluşan oluklar 2.000 fit kadar yüksek ve binlerce mil boyunca uzanıyor.

Ganymede’nin yüzeyinin altında bir tuzlu su okyanusuna sahip olduğuna inanılıyor. 2015 yılında, Hubble Uzay Teleskobu tarafından yapılan bir araştırma, Ganymede’nin auroralarını ve bunların Ganymede’nin ve Jüpiter’in manyetik alanları arasında nasıl değiştiğini inceledi. Bilim adamları o sırada, auroraların gördüğü “sallanma”nın, altındaki muhtemel okyanusun tuzlu, Dünya okyanuslarından daha tuzlu olduğuna dair kanıt verdiğini söyledi.

Ancak bazı bilim adamları, Ganymede’nin yaşama ev sahipliği yapabileceği konusunda şüpheci. İç yapısından dolayı, okyanusun tabanındaki basıncın o kadar yüksek olduğuna inanılıyor ki, oradaki herhangi bir su buza dönüşecektir. Bu, herhangi bir sıcak su menfezinin besin maddelerini okyanusa getirmesini zorlaştıracaktır; bu, bilim adamlarının dünya dışı yaşamın gerçekleşeceğine inandığı bir senaryodur.


Leave A Reply