Milli Mücadele esnasında kurulan Düzenli Ordunun kurulma sebepleri ve düzenli ordunun kurulmasının sonuçları özet ve maddeler halinde.
DÜZENLİ ORDUNUN KURULMASI
Mondros’tan sonra yalnızca Doğu Anadolu’da bazı birlikler ile birkaç yerde küçük askeri üniteler kalmıştı.
Düzenli bir Ordu olmadan, sadece Kuvayi Milliye’nin dağınık güçlerine dayanılarak kurtuluş savaşırım kazanılması olanaksızdı.
Üstelik Kuvayi Milliye birlikleri giderek zararlı olmaya başlamışlardı.
- a. Devlet otoritesini tanımak istemiyor,
- b. Emirlerini yerine getirmeyen memurları tutukluyor, hatta ölüm cezasına çarptırıyorlardı.
- c. Hukuk dışı yöntemlere başvuruyorlardı.
- d. Halkta bir güvensizlik yaratmışlardı.
TBMM bu durumun devamına daha fazla izin veremezdi.
Gediz Muharebelerinde Kuvayi Milliye birlikleri yetersiz kalmış, Batı Anadolu’nun büyük bir bölümü Yunanlıların eline geçmişti.
Bunun üzerine Batı Cephesi komutanı Ali Fuat Cebesoy ile Çerkez Ethem ve kardeşleri arasında anlaşmazlıklar çıkmış, karşılıklı suçlamalar başlamıştı.
TBMM, Ali Fuat Paşa’yı, Batı Cephesi komutanlığından alarak Moskova elçiliğine atadı.
Batı Cephesi de ikiye ayrılarak, Kuzey ve esas kısım olan Batı Cephesi’ne Albay İsmet Bey, güneyde açılan ikinci cepheye de Albay Refet Bey atandı.
İsmet Bey, bölgesindeki Kuvayi Milliye güçlerinin düzenli ordu saflarına katılmalarını emretti ve düzenli ordunun kurulmasına böylece başlanmış oldu.
Bir yandan da Anadolu halkı yeniden askere çağrıldı. Böylece asıl mesleği askerlik olan komutanların yönetiminde ulusal ordu oluşmaya başladı.
Bir yandan da askerden kaçmaları önlemek için sert önlemler alındı. İstiklal Mahkemeleri de bu konuda üzerlerine düşeni yerine getirerek emirlere uymayanlan şiddetle cezalandırdılar.
Bundan sonra TBMM, tüm varlığıyla orduyu güçlendirmeye ve geliştirmeye çalıştı.
ÇERKEZ ETHEM’İN AYAKLANMASI
Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe dışındaki çeteler ve milisler herhangi bir sorun çıkarmadan düzenli ordunun saflarında yerlerini aldılar.
Çerkez Ethem; Batı Cephesinde; ve ayaklanmaların bastırılmasında yararlı hizmetlerde bulunmuştu. Bu nedenle Mecliste kendisine karşı büyük bir güven vardı.
Bütün bunlara güvenen Ethem, düzenli orduya girmeyi reddetti. Bununla da yetinmeyerek valilere emirler verme, halktan para toplama gibi TBMM’nin otoritesini yok saymaya yönelik faaliyetlerine devam etti. Mustafa Kemal, Ethem’i ikna etmek için bizzat Batı Cephesi’ne gitti. Ancak Ethem, bütün uzlaşma çabalarını sonuçsuz bıraktı.
Bunun üzerine Ethem kuvvetleri üzerine harekata geçildi. Zor durumda kalan Ethem ve kardeşleri canlarını kurtarmak için Yunan Ordusu’na sığındılar. Kuvvetlerinin bir kısmı ulusal ordu saflarına geçti. Böylece ulusal ordunun kurulmasını güçleştiren son engel de ortadan kaldırıldı.
Kaynak 2
Düzenli Ordunun Kurulması; Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde ordu da gerilemiştir. Modern esaslara dayanan ordu, II. Mahmut tarafından kuruldu. Kurulan bu ordu XIX. yüzyıldaki yenilik hareketlerine öncülük etti. II. Meşrutiyet ordunun eseridir. Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşında ordunun durumları birinci ciltte belirtilmiştir.
8 Kasım 1920’de TBMM ile kurulan devletin buyruğunda Ordu, tekrar örgütlendirilmiştir. Gücünü ulusal egemenlikten alan ordu Kurtuluş Savaşını başarı ile tamamlayacaktır.
TBMM’si düzenli orduyu kurmak için:
- 1. Bir kısım Kuva-yi Milliye birliklerini bünyesine almıştır.
- 2. Halktan düzenli orduya katılmalarını istemiştir. Eğitilmeleri için komutan ve subayları görevlendirmiştir.
Düzenli ordunun kurulması sebeplerini de şöyle sıralayabiliriz.
- 1. Kuva-yi Milliye birliklerinin askerlik yeteneğinden yoksun olması otorite altına alınamaması.
- 2. Olumsuz çalışmaları sonucunda halkın, Kuva-yi Milliye birliklerine güven duygusunun azalması.
- 3. Yunan ilerleyişini durdurulamamaları Batı Anadolu’nun büyük bir kısmının Yunanlıların eline geçmesi.
Mustafa Kemal Paşa’nın TBMM’inde yaptığı konuşmalar sonucunu verdi. Batı cephesi yeni ordunun ihtiyaçlarına göre Çerkez Ethem birlikleri dışında yeni baştan düzenlendi. Doğuda Kazım Karabekir komutasında düzenli birlikler vardı. Güneyde Kuva-yi Milliye birlikleri Fransızlara karşı başarılıydı. Buradaki birliklere düzen ve disiplin altına alındı.
