Düzgün dairesel hareket nedir? Düzgün dairesel harekette periyot ve frekans formülleri, örneklerle konu anlatımı.
DÜZGÜN DAİRESEL HAREKET
Bir çember üzerinde, eşit zaman aralıklarında eşit yollar alarak dolanan cisimlerin hareketine düzgün dairesel hareket denir.
PERİYOT VE FREKANS
Düzgün dairesel hareket yapan bir cisim, eşit zaman aralıklarında eşit yollar alarak dolandığına göre, çember üzerindeki ilk turunu kaç saniyede atarsa, ikinci, üçüncü… turlarını da aynı sürede atar. Demek ki, düzgün dairesel hareket, eşit zaman dilimlerinde aynen yinelenen bir harekettir. Bu tür hareketlere “Periyodik Hareketler” denir. Her periyodik hareketin kendine özgü bir “dolanım süresi” ve bir “saniyede dolanım sayısı” vardır. Periyot ve frekans denilen bu nicelikler, periyodik hareketin karakteristikleridir.
Düzgün dairesel harekette bir tam dolanım için geçen süreye periyot, bir saniyedeki dolanım sayısına ise frekans denir.
Örneğin, cisim çember üzerinde bir dolanımını 5 saniyede tamamlıyorsa “Periyot 5 saniyedir” denir. Dünyamız, Güneş çevresindeki bir turunu 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu nedenle Dünyanın Güneş çevresindeki periyodu 365 gün 6 saat deriz.
Görülüyor ki periyot, bir zaman dilimidir, öyle ki, hareketin bir turu için geçen süreyi anlatır. Bu süre, hareket süresince değişmez. Yani periyot, dairesel hareketin bir tanıtıcısıdır. Öyle ya, periyot ne denli küçükse hareket o denli hızlı yineleniyor demektir. Bu bakımdan periyot, devirli hareketlerin doğal zaman birimi olarak alınır.Hareketin her hangi bir süresi periyot cinsinden ifade edilir. Örneğin, yarım periyot, çeyrek periyot, 10 periyot, 32 periyot gibi. Sözgelimi, “O olaydan bu yana 12 yıl geçti.” derken bu süreyi Dünyanın Güneş çevresindeki dolanım periyodu cinsinden söylemiş oluruz.
Bir dairesel harekette cisim, saniyede 10 tur atıyorsa, bir tur için geçen zaman 1/10 saniyedir. Demek ki periyot ile frekans değerce birbirinin tersidir.
Periyot T, frekans f olmak üzere,
dir. Doğal olarak T nin birimi saniye, frekans olan f nin birimi de 1/s ya da s-1 dir.
