Ebru Sanatı ve Özellikleri Nedir? Türklerde Ebru Sanatı

1
Advertisement

Ebru sanatı nedir? Ebru nasıl yapılır? Ebru sanatının özellikleri, kullanılan malzemeler nelerdir? Türklerde ebru sanatı hakkında bilgi..

Ebru Sanatı

Ebru Sanatı Nedir?

Bulut gibi, mermer damarları gibi renkli dalgalı ve hareli şekillerle, kağıtlara yapılan süse ebru denir. Eski Türk sanatlarından biridir. Eskiden kitap ve defter ciltlerinde, levha kenarlarında kullanılırdı.

Ebru şöyle yapılır:

Önce ebrulanacak kağıt büyüklüğünde bir kap hazırlanır. “Kitre” denilen ve çalıdan çıkan bir cins zamktan gerektiği kadar alınarak su ile boza koyuluğuna gelinceye kadar karıştırıp eritilir. Öte yandan istenilen renkteki boyalardan alınarak bunlar ayrı ayrı gayet ince toz haline getirilir.

Ebru Sanatı

Bu tozlara bal konulduğunda zamklı su katılarak eski “Türk mürekkebi” bir boya elde edilinceye kadar karıştırılır. Renk renk boylara ayrı ayrı kaplara konup hazırlandıktan sonra bir de taze sığır ödü alınır. Boyanın miktarına göre bu ödden bir veya iki kahve kaşığı kadar alınarak boyalara katılır, iyice karıştırılır. Hazırlanmış olan kaba derinliği bir karış oluncaya kadar kitreli sudan konur. Sonra hazırlanmış olan boyalardan, koyu renklerden başlamak üzere, sulu boya fırçası ile gerektiği kadar kitreli suyun üzerine serpilir.

Advertisement

Ebru Sanatı

Ebru yapımında genellikle oksit kırmızı, oksit sarı, oksit siyah, lahur çiviti gibi toprak boylardan elde edilen özel renkler kullanılır. Diğer renkler de bunların karışımından elde edilir. Ebru sanatını yapmak için kullanılan malzemeler de özeldir. Herhangi bir fırçayla ebru yapılmaz, sapı özellikle gül dalından uç kısmı at kılından yapılan fırçalar kullanılır. Ebru kağıdında oluşan desenlere göre, battal, şal, mermer, gelgit, taraklı, bülbül yuvası, kumlu-kılçıklı, yazılı, çiçekli ebru gibi çeşitleri mevcuttur. Ebrular genelde kitap ciltlerinde, yazı kenarlarının süslemesinde, hat sanatında yazı zemini olarak kullanılmıştır.

Ebru Sanatı

Boyalara katılan öd bunların suya çökmesini önler. Boyalar suyun yüzüne konduktan sonra bir süpürge çöpü yada bir iğne ucu ile boyalara dokunularak bunlara istenilen damarlı şekiller verilir. Bundan sonra ebrulanacak kağıt yavaşça suyun yüzüne bırakılır.

Ebru Sanatı

Beş on saniye sonra tekrar aynı dikkatle suyun yüzünden kaldırılır. Kağıdın bütün boyayı çekmemesi için suyun yüzünde çok tutulmamalıdır. Bu şekilde boyanan kağıt, suyu ve kitresi tamamen akıncaya kadar ucundan asılır. Sonra düz bir yüzey üzerine sererek kurutulur.

Advertisement

Kitreli su üzerine konan boyalar bozulmamış ise bunlarla ikinci bir kağıt ebrulanabilir. Kağıtlar sıcak ve güneşli yerlerde kurutulmaz. Ebrulanacak kağıtların biraz kabaca, boyayı emen cinsten olmasına dikkat edilir. Ebru ile yalnız dalgalı şekiller değil, çiçekler de yapmak mümkündür.

İlgili Link : Ebrucu Nedir?

Ebru Sanatı

Türklerde Ebru Sanatı

11. yüzyılda Anadolu’ya gelen gezginler, tüccarlar, diplomatlar, bu sanatı Avrupa’ya taşımışlar ve ebru kağıdına “Türk kağıdı” demişlerdir. Osmanlı döneminde ebru sanatı, ilk zamanlarda resmi devlet belgelerinde kullanılmıştır. Belge üzerinde oynama yapılmasını önlemek için özellikle ince desenli kağıtların zemin olarak tercih edilmesi, ebru sanatına ayrı bir önem kazandırmıştır.


1 Yorum

  1. Nusret ORHAN on

    Türk Ebru sanatı
    Geleneksel Türk el sanatlarımızdan şüphesiz en kendine has ve benzersiz olanı Ebru Sanatı dır.
    Geleneksel sanatlarımızı unutmayalım.

Reply To Nusret ORHAN Cancel Reply