Edebiyat ile fikir akımları arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır? Edebiyatın fikir akımlarını etkilemesi ve edebi akımlar hakkında kısaca bilgi.
Kaynak : pixabay.com
Bir ulusun yaşamında, tarih boyunca birtakım düşünce akımları görülebilir. Bu düşünce akımları ulusun yaşayış biçimini ve devlet yapısını derinden etkiler. Bu etkilenme doğal olarak edebî eserlere de yansır.
Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında, azınlıklar 1789 Fransız İhtilall’yle ortaya çıkan ulusçuluk düşüncelerinden etkilenerek bağımsızlıklarını ilan etmeye başlarlar. Osmanlı Devleti’nin dağılmaması için aydınlar, devlet adamları, şair ve yazarlar birtakım çözüm yolları ararlar. Bu arayışlar çeşitli akımları doğurur: Osmanlıcılık, Türkçülük, Batıcılık gibi.
Batılı bilim adamları XVIII. yüzyıldan itibaren Türklük araştırmalarına girişirler. Eski Türklerin tarihi, dini, soyu, sanatı hakkında buldukları bilgiler yayımlanır. Göktürk Yazıtları okunur, çeşitli sözlükler hazırlanır.
Batılı bilginlerin araştırmaları 1870 yıllarından sonra edebiyatçılarımızın ve tarihçilerimizin de dikkatini çeker. Türk tarihine, Türkçeye ve Türk soyuna karşı bir ilgi uyanır. Bu ilgi sonucunda Türkçülük akımı doğar. Başlangıçtan beri Türkçülük üç dalda kendini gösterir: Dilde Türkçülük, Soyda Türkçülük, Tarihte Türkçülük.
EDEBÎ AKIMLAR
Toplumda meydana gelen bu tür siyasi düşünceler, toplumsal değişmeler, yeni ortaya atılan bilimsel görüşler; resim, müzik, mimari gibi güzel sanatlarda meydana gelen yenilikler yaşamın bir parçası olarak edebiyata da yansır, edebî akımların doğmasına neden olur. Belli bir dönemde, ortak bir düşünce ve sanat amacıyla toplanan şair ve yazarların birbirlerininkine az çok benzer eser vermeleriyle oluşan bu hareketlere edebî akım adını veriyoruz.
Özelllikle batı düşüncesinde görülen sürekli değişmeler edebî akımların ortaya çıkmasına yol açmış ve pek çok ulusun edebiyatını da etkilemiştir.
Türk edebiyatını da etkilemiş olan batı edebiyatlarındaki belli başlı edebî akımlar şunlardır: klasisizm, romantizm, realizm, natüralizm, parnasizm, sembolizm, sürrealizm vb.
