Thomas Alva Edison Kimdir? Ünlü Mucidin Hayatı, Buluşları Bilime Katkıları

Thomas Alva Edison kimdir ve ne yapmıştır? Ünlü mucit bilim adamının hayatı, biyografisi, çalışmaları, buluşları ve bilime katkıları

Arka resim kaynak: pixabay.com

Edison Kimdir?

Hollanda kökenli ABD’li mucit. 1847 Ohio doğumludur. 1931 New Jersey’de hayata gözlerini yummuştur.

Küçük yaşta ilgi duymaya başladığı fizik kitaplarında ki deneyleri evde kurduğu küçük laboratuvarında uygulamaya başladı. Bu arada trenlerde gazete satarak kazandığı parayı biriktirip laboratuvar için gerekli araç ve gereçleri satın aldı. 15 yaşında satın aldığı baskı makinesiyle Grand Trunk Herald adlı haftalık bir gazete çıkarmaya başladı. Bir tren yolculuğu sırasında deney yaparken kimyasal maddelerin patlaması sonucu işitme duyusunu kısmen yitirdi bir süre sonra geçirdiği kızıl hastalığı sonunda da tümden sağır oldu.

Telgrafçılık Yılları

Bu arada telgrafçılığı öğrenerek bir süre demiryolları kurumunda telgraf memuru oldu. Sonra Boston’daki Western Union Telegraph Company’ye geçti. 1868’de yaptığı elektrikle çalışan bir kayıt aygıtını çalıştığı Lowes Gold Indicator Company’ye sattı. Kazandığı parayla New York’ta büyük bir atölye açtı. Bu atölyede bir yandan telgraf aygıtlarının bakım ve onarımlarını yaparken öte yandan da geniş ilgi gören kayıt makinelerini üretmeye başladı. Aynı zamanda bir araştırma laboratuvarı olarak kullandığı bu atölyede yeni buluşlar için çalışmalarını sürdürdü.

Western Union Telgraph Company’nin isteği üzerine Graham Bell’in bulduğu telgraf aygıtını geliştirme çalışmalarına başladı. 1873’te tek bir hattan aynı anda iki telgrafın çekildiği telgraf aygıtını yapmayı başardı. 1876’da Orange’da büyük bir laboratuvar kurdu. 1877’de gramofonun ilk biçimi olan ve günümüzdeki ses kayıt ve verici aygıtlarının temelini oluşturan fonografı, 1880’de ise en büyük buluşlarından biri olan ilk akkor telli elektrik lambasını buldu. Daha sonra demir elektrotlu elektrik pilini yaptı. Dinamoyu geliştirdi ve elektrik ölçü aygıtları yaptı.

1882’de New York’ta elektrik enerjisinin değişik amaçlarla kullanılmasını sağlayan dünyanın ilk santralını kurdu. Ayrı çok sayıda yeni buluşun patentini alıp kurduğu fabrikalarda bunların üretimini gerçekleştirdi. Daha önce kurduğu Edison Electric Light Company, Sprague Electric Railway Company, Motor Company gibi kuruluşları 1879’da Edison General Electric Company adı altında birleştirdi.

Kaynak: commons.wikimedia.org

1892’de bu kuruluş Thomson Houston Electric Company adlı kuruluşla birleşerek General Electric Company adlı şirketi oluşturdu. Bu arada elektrik akımı üzerinde çalışmalar yaparken saptadığı (1883) flamandaki karbon tanelerinin zamanla buharlaşıp lambanın yüzeyinde birikişiyle ilgili buluşunu (Edison etkisi) 1897’de İngiliz fizikçisi J. A. Fleming dünyaya tanıttı. On yıllık bir çalışma sonucu 1909’da kendi adıyla anılan demir nikelli yeni bir akümülatör geliştiren Edison aynı dönemde Portland çimentosunun üretimini de gerçekleştirdi. 1914’te yanan laboratuvarını Ford’ un desteğiyle yeniden işler duruma getirdi. Yaşamının son yıllarında bahçe bitkilerinden yapay kauçuk üretimi konusunda çalışmalar yaptı.

Kaynak – 2

Thomas Alva Edison (1847-1931 )

Çağımızda icatlarının büyük bir yeri ve etkisi olan Amerikalı bir mucittir. Elektrik kuvvetlerinden ve teorisinden faydalanarak giriştiği deneyler sonunda, başlıcaları elektrik ampulü, fonograf, sinema makinesi, gelişmiş bir telgraf sistemi ve megafon olmak üzere, birçok araç yapmıştır.

Birleşik Devletleri’nîn Ohio eyaletinde doğdu. Çok küçük yaştayken bile düşündüklerini deneylerle açıklamak, doğru olup olmadıklarını böylece anlamak ihtiyacını duyardı. Altı yaşındayken büyük bir sabırla yumurtaların üzerinde oturup civciv çıkarmasını beklediği; on yaşındayken de, içi gaz dolu balonların uçtuğunu öğrenince, insanların da midesi gazla doldurulursa uçabileceklerini düşünerek bir arkadaşına sedliç tuzu içirdiği anlatılır.

Edison yedi yaşındayken ailesi Michigan’a yerleşti. Burada Edison’u mahalledeki ilkokula gönderdiler, fakat öğretmeni çocuğun «okuyamayacak kadar aptal» olduğunu söyleyerek, üç ay sonra onu okuldan çıkardı. Böylece, öğrenimi yarıda kalan Edison ilgilendiği, bilmek istediği birçok konulan evinde annesinden öğrendi. On iki yaşına geldiği zaman kendi hayatını kazanmak zorunda kaldı, demir yollarında gazete satıcılığına başladı.

Bu sırada bîr fırsatını bularak Detroit şehrine gitti, Millî Kitaplığı gördü. Oradaki binlerce kitap Edison’u çok etkiledi On beş yaşına geldiği zaman bir yandan gazete – satarken öte yandan çalıştığı trenin yük vagonunda hazırladığı ufak bir baskı makinesinde gazete basmaya başladı.

Edison Sağır Kalıyor

Bir gün gazeteyi basmak için kullandığı kimyasal maddeler döküldü ve vagonda yangın çıktı, Edison bu yüzden işinden atıldı. Bu olay sırasında sinirlenen tren şefi Edison’un kulağına bir tokat atarak onun sağır kalmasına sebep oldu. Fakat Edison o kadar neşeli ve iyimser bir kimseydi kî sağırlığına hiç üzülmedi, ameliyatla kulağının iyileştirilmesini istemedi, çünkü sağırlığın faydalı olduğuna, onu birçok gevezelikleri dinlemekten kurtardığına inanıyordu.

Bir süre sonra Edison tren hattında oynayan bir çocuğun hayatını kurtardı, çocuğun babası telgraf memuruydu. Edison’a, yaptığı iyilikten dolayı, telgrafçılık dersleri vermeye başladı. Böylece, daha sonraki beş yıl Edison Amerika’nın, Kanada’nın birçok şehirlerinde telgrafçı olarak çalıştı. Aynı zamanda, telgraf makinesinin nasıl çalıştığını, nasıl daha verimli olabileceğini anlıyabilmek için evinin tavan arasında bir lâboratuvar kurdu.

Edison’un en önemli icatlarından ilki, bu sırada yapmayı başardığı ikili ve dörtlü bir telgraf sistemidir. O zamana kadar telgraf vermek için ayrı, telgraf almak için de ayrı tel kullanılırdı. Edison aynı telin hem alıcı, hem verici olarak kullanılabilmesini sağladı. Daha sonra da bir telden, aynı zamanda birkaç telgraf gönderilmesine imkân veren bir düzen buldu.

Edison’un yirmi bir yaşındayken beratını alabildiği ilk keşfi Kongre’deki oyları saymaya yarayan elektrikli bir makineydi. Fakat bu makine hiç rağbet görmedi, çünkü kimse buna ihtiyaç duymuyordu. Bu olay Edison’a faydalı bir ders oldu. Bir şey icat etmeden önce onun hayatta gerekli olup olmadığını anlamanın önemini görmüş, daha sonraki çalışmalarında hep bu açıdan hareket etmiştir. İşte bu sebepledir ki Edison’un icatları bugün bütün medenî ülkelerde kullanılmaktadır. Onun bini aşan icatlarından teker teker bahsetmeye imkân yoktur, fakat çoğunu her an her yerde kullanmakta, ya de kullanıldığını görmekteyiz. Bunların arasında ampul başta gelir.

Kaynak: commons.wikipedia.org

EDISON’UN BAŞLICA İCATLARI

EDISON, ilk icadını 1868’de yaptı. Bu, seçimler sırasında oyların kolayca sayılabilmesi için elektrikle işliyen bir aletti. Edison o tarihte henüz yirmi bir yaşında bir delikanlıydı.

Edison daha küçük yaşta, telgrafçılığa merak sarmıştı. Gençlik yıllarını da telgrafhanelerde geçirdi Bu arada telgrafla haberleşme sistemini daha mükemmelleştirmek için bir hayli uğraştı, telgrafla ilgili birçok icatlar yaptı. Bunlar arasında bir de elektrikle işleyen kalem icat etmişti ki sonradan bu kalem mimiyograi şeklini almıştır. Edison, yeni icat edilmiş olan telefonu da geliştirmek için çalışmıştır. Telefonu herkesin kullanabileceği hale getiren de odur.

Edison’un icatları arasında en önemlilerinden biri de fonograftır. Telgrafhanede çalışırken gelen telgrafları daha kolay yazabilmek için bir nevi «teyp» icat etmişti. Bir süre bu icadını gizledi. Herkes onun telgrafları yanlışsız, çabuk alışma şaşıyordu. Günün birinde, icat ortaya çıkınca Edison da gene eski Usule dönmek zorunda kaldı. Fakat bu alet ona başka bir fikir vermişti. Sesleri bir yere zaptedip sonradan onları tekrar dinlemenin kabil olacağı fikrine saplanmıştı. Telgrafları zaptetmek için kullandığı aleti geliştirirse, bütün sesleri zaptedecek bir aletin yapılabileceğini düşündü, uzun uğraşmalarla, bu düşüncesini gerçekleştirdi. Bu ilk fonograf gayet ucuza mal olmuştu. Edison 18 dolara imal ettiği fonografın beratını 1877’de aldı.

Edison, 1879’da da sonuçsuz kalan 40.000 deneyden sonra ilk ampulü yapmaya muvaffak oldu. Bundan sonra elektrikle ilgili icatlar üzerinde çalıştı. 1891’de hareket ed-en fotoğraflar esasına dayanarak ilk sinema makinesini yaptı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Amerikan deniz kuvvetlerine yardımcı olacak yeni icatlar üzerinde çalıştı.

Edison elli yıllık araştırmaları sonucunda büyüklü küçüklü 1033 icadın beratını almış, dünyanın en verimli mucidi olarak haklı bir şöhret kazanmıştır.

Edison’un Menlo Park Laboratuvarı, Dearborn, Michigan’daki Henry Ford Müzesi’ndeki Greenfield Köyü’nde yeniden inşa edildi. – Kaynak: commons.wikimedia.org

EDİSON VE ANNESİ

İNSANLIK tarihinin ünlü şahıslarının çoğu üzerinde kadınların etkisi büyük olmuştur. Büyük mucit Thomas Edison da annesinin çok etkisi altında kalmıştır. Hemen hemen bütün başarılarını ona borçludur. Daha küçük yaşlarda annesinin etkisiyle okumaya, her şeyi öğrenmeye merak sarmıştı. Bayan Edison oğlunu aptallıkla suçlandıranlara karşı şiddetli bir savaşa girmişti. Küçük Edison’un kimseye benzemediğini, ileride onu çok parlak başarıların beklediğini tahmin ediyordu.

Günün birinde Thomas Edison’un annesi çok ağır bir hastalığa tutuldu. Gece yarısı olmasına rağmen, hastanın, bekletilmeden derhal ameliyat edilmesi gerekiyordu. Doktor, ışık yetersizliğinden, bu ameliyatı ya-pamıyacağmı söylemişti. Küçük dâhi, canından çok sevdiği annesini mutlaka kurtarmak istiyordu. Annesi onun için kutsal bir varlıktı. Ölmemeliydi, ölemezdi,

Edison düşündü, taşındı en sonunda, odanın her tarafını aynalarla kaplarsa, ışığın çoğalacağını, o zaman doktorun da ameliyatı yapmaya razı olacağını tahmin etti. Evdeki bütün aynaları topladı, komşu dükkândan da birkaç ayna getirdi. Oda inanılmayacak derecede aydınlanmıştı. Doktor ameliyatı yaptı, böylece Thomas Edison, sevgili annesinin hayatını kurtardı.