Edmond Halley Kimdir? Ünlü Gökbilimci Edmond Halley Hayatı, Çalışmaları

0
Advertisement

Edmund Halley kimdir? Ünlü gökbilimcisi ve Halley kuyrukluyıldızının isim babası olan Edmond Halley’in hayatı hakkında bilgi.

Edmond Halley

Kaynak: wikipedia.org

Edmond Halley

İngiliz gökbilimcisidir. Londra 8 Kasım 1656 doğumludur. Ölümü Greenwich 14 Ocak 1742. 19 yaşında Kepler Yasaları üzerinde çalışmaya başladı. 1676’da okulu bırakıp güney yarım küredeki yıldızları incelemek üzere Güney Atlantik’teki St. Helena Adası’na gitti. 18 ayda 350 kadar yıldızın konumunu belirlemeyi başardı.

Bir de Merkür geçişi gözlemledi. 1678’de İngiltere’ye döndüğünde Catalogas Stellatum Australium (Güney Yıldızları Kataloğu) adıyla yayımladığı çalışmaları nedeniyle kendisine Danimarkalı ünlü gökbilimci Tycho Brahe’den esinlenerek Sauthern Tycho (Güney Gökküresinin Tycho’su) unvanı takıldı. Krallık fermanıyla Oxford’dan master diploması verildi. Aynı yıl Royal Society üyeliğine seçildi. Adının bilim dünyasında tanınmasını sağlayan en önemli çalışması kuyrukluyıldızlarla ilgili araştırmalarıdır.

Synopsis Astronomiae Cometia (Kuyrukluyıldızlar Astronomisine Toplu Bakış) 1705 adlı eserinde bilinen tüm kuyrukluyıldızların gözlemlerini inceleyip, 1337-1698 arasında gözlenmiş 24 kuyrukluyıldızın yörünge elemanlarını hesapladı. Üçünün yörünge elemanlarının birbirine benzerliği karşısında geçişlerin tümünün aynı kuyrukluyıldıza ait olabileceğini ileri sürdü.

Güneş’in dünyaya olan uzaklığını saptayıp, konum, denizcilik gökbilimi ve astrofizikte önemli araştırmalar yapan Edmond Halley, duran yıldızların da bir öz hareketinin bulunduğunu ilk kez belirledi. 1685-1699 arasında Royal Society’nin sekreterliğini de yaptı. 1720’de Flamsteed’in ölümü üzerine boşalan kraliyet gökbilimciliğine atanmıştır.

Edmond Halley Hakkında Gerçekler

  • Halley, St Paul’s School’da okudu ve 1673’te Oxford’daki The Queen’s College’a girdi.
  • Henüz üniversitedeyken Güneş Sistemi ve güneş lekeleri üzerine makaleler yayınladı.
  • 1675’te Greenwich Gözlemevinde Royal astronom John Flamseed’in asistanı oldu.
  • 1676’da Halley, güney yarımkürenin yıldızlarını kataloglamak için güney Atlantik adası St Helena’da bir gözlemevi kurdu.
  • St Helena’da bir Merkür geçişini gözlemledi ve bir Venüs geçişinin güneş sisteminin mutlak boyutunu belirlemek için kullanılabileceğini fark etti.
  • Halley, yüksek lisans derecesini Oxford’da aldı ve 1678’de Royal Society Üyesi seçildi.
  • Halley, ay gözlemleri ve yerçekimi problemleriyle ve Kepler’in gezegen hareketi yasalarıyla ilgileniyordu.
  • 1691’de Haley, solunabilir bir atmosfer sağlamak için yüzeyden gönderilen ağırlıklı hava varillerini kullanan bir dalış çanı yaptı.
  • Halley ve beş arkadaşı, zili Thames’te 60 fit yüksekliğe çıkardılar ve 90 dakikadan fazla orada kaldılar.
  • 1691’de Halley, manyetik iğne pusulasının yalpalamasını en aza indirmek için sıvı dolu bir mahfaza kullanan bir manyetik pusulanın temel bir çalışma modelini gösterdi.
  • 1693’te Halley, aktüerya biliminin gelişimini güçlü bir şekilde etkileyen ömür boyu yıllık maaşlar üzerine bir makale yayınladı.
  • Royal Society, Nuh’un tufanının bir kuyruklu yıldız çarpmasıyla ilgili olabileceği yönündeki önerisi nedeniyle Halley’i kınadı.
  • 1706’da Halley, 1456, 1531, 1607 ve 1682’deki kuyruklu yıldız gözlemlerinin aynı kuyruklu yıldız olduğunu ve
  • 1758’de geri döneceğini belirttiği Synopsis Astronomia Cometicae’yi yayınladı.
  • Tahmininin gerçekleştiğini görecek kadar yaşamadı ama gerçekleştiğinde kuyruklu yıldıza onun adı verildi.

Halley Kuyruklu Yıldızı

Advertisement

Halley Kuyruklu Yıldızı Hakkında Bilgi

Halley Kuyruklu Yıldızı; Yer’i 76 yılda bir ziyaret eden kuyruklu yıldızdır. Kuyruklu yıldızlar arasında en tanınanıdır. 1705’te Edmund Halley (1656-1742), Newton‘un kuyruklu yıldızlar konusundaki çalışmalarını ilerleterek 24 kuyruklu yıldızın yörüngelerinin benzerliğinden yola çıkarak üçününde 7 yılda bir enberi noktasından geçen aynı kuyruklu yıldız olabileceğini öne sürdü.

Bu varsayımdan hareket ederek bu gökcisminin 1758’de yeniden görülmesi gerektiğini hesapladı. Gerçekten de 1758’de George Poliack adlı bu kuyruklu yıldıza yaptığı yörünge hesabıyla kuyruklu yıldızların güneş sisteminin üyeleri olduğunu kanıtlayan gökbilimcinin onuruna Halley adı verildi. Daha sonraki çalışmalarda Halley’in 74 ile 79 yıl arasında değişen periyotlarla İÖ 239’dan başlayarak gözlendiği ve kaydedildiği bulundu.

1910’da enberi noktasından geçmesi oldukça büyük heyecana neden olan Halley, 1986 Şubat sonlarında yeniden güneş sistemindeki dolaşımını tamamlayarak güneşe en yakın noktasından geçti. Ancak bu kez 1910’daki geçişinin neden olduğu panik yerine olaya daha bilimsel yaklaşıldı ve özellikle gönderilen uzay araçlarıyla Halley’in yapısı araştırılmaya çalışıldı.


Leave A Reply