Eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri neden önemlidir? Geleneksel eğitime getirilen eleştiriler nelerdir?
Eğitimde Rehberliğin Yeri ve Önemi
Bireylerde toplumca istenilen davranışları geliştirme sürecine “eğitim” denir. Örgün eğitim ise bu davranış geliştirme işleminin planlı bir şekilde gerçekleştirilmesi sürecidir.
Toplumlarda 20. yy’a kadar genel olarak eğitim ile planlı eğitim durumları hazırlanarak öğrencilere kültürel mirasın aktarılmasına, onların zihinsel güçlerinin geliştirilmesine ve mevcut çevreye uyum için gerekli bilgi ve becerilerin kazandırılmasına çalışılmıştır.
Ancak 20. yy’dan itibaren toplumsal değişme hızının giderek artması ile bireyleri yalnızca bilgi yüklenen ve halihazırda varolan topluma uyum gösteren kişiler olarak yetiştiren bu geleneksel eğitim anlayışının günümüzün modern bireyini yetiştirmede yetersiz kaldığı görüşü yaygınlaşmıştır.
Toplumsal değişimler sonucu geleneksel eğitime getirilen eleştiriler şunlardır:
• Bireylere yalnızca geçmişin ve bugünün sorunlarına bulunan çözümlerin aktarılması ile onların ortaya yeni çıkan sorunlarla baş edebilmeleri ve durmadan değişen çevreye uyum göstermeleri mümkün olamamaktadır.
• Bireylerin yalnızca zihinsel gelişimine ve akademik başarısına önem verilmesi ve onların diğer alanlardaki yetenek ve ilgilerinin görmezden gelinmesi, tek yönlü gelişime neden olmaktadır.
• Bireyler arasındaki farklılıklar dikkate alınmadığı için onların yetenek ve ilgilerini geliştirmede yeterli destek sağlanamamaktadır.
• Bireylerin ilgi, istek, ihtiyaç ve duyguları göz ardı edildiği için kalıcı ve köklü davranış değişiklikleri oluşturmak mümkün olamamaktadır.
• Geleneksel eğitim daha çok rekabetçi bir ortam yaratmakta; bu da öğrencilerin yetersizlik duyguları geliştirmelerinin önünü açmaktadır. Güven, işbirliği ve dayanışma duyguları yok olmaktadır.
• Fiziksel ve toplumsal olgulardan kaynaklanan sorunlar kısmen de olsa çeşitli derslerin konusu iken bireylerin kendi yaşamlarında karşılaştıkları kişisel sorunlarla ilgilenilmemektedir.
Geleneksel eğitime getirilen bu eleştiriler sonucunda gelişen çağdaş eğitim anlayışı ile geleneksel eğitimin tüm eksiklikleri giderilmeye çalışılmıştır. Örneğin; eğitimde bireysel farklılıklar dikkate alınarak öğretim hizmetlerinin odağına öğrenci alınmış, öğrencilerin yalnızca zihinsel gelişimleri değil tüm yönleriyle gelişimleri hedeflenmiştir.
Geleneksel eğitim anlayışına uygun olarak düzenlenen okulun yapısı “öğretim” ve “yönetim” hizmetlerinden oluşmaktadır. Öğretim hizmetleri ile öğrencilere bilgi ve beceri kazandırmak ve özellikle zihinsel yetenekleri geliştirmek amaçlanmaktadır. Yönetim hizmetleriyle ise öğretim hizmetlerinin sistemli ve düzenli bir şekilde yürütülmesinin sağlanması amaçlanmaktadır.
Geleneksel eğitimin amaçları doğrultusunda düzenlenen okulun bu yapısı, çağdaş eğitimle birlikte değişen amaçlara ulaşmayı sağlamada eksik kalmış ve böylece öğretim ve yönetim hizmetlerinden oluşan okulların yapısına yeni bir hizmet alanı eklenmiştir: “Öğrenci Kişilik Hizmetleri (ÖKH)”
Çağdaş eğitim, bireyin tüm yönleriyle (fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal) bir bütün olarak kendisi ve toplumu için en üst düzeyde geliştirilmesini / yetiştirilmesini hedefler.
Bireyi kendisi için yetiştirmekle kastedilen;
• Bireyi meslek sahibi yapmak,
• Toplumsal uyumunu sağlamak,
• Kendisini geliştirme olanakları sağlamaktır.
Bireyi toplum için yetiştirmekle kastedilen;
• Toplumun düzenini ve sürekliliğini sağlamak için bireyin iyi bir vatandaş olarak yetiştirilmesini sağlamak,
• Bireye iş yaşamında gelişmeye açık, yaratıcı ve verimli olabilecek davranışlar kazandırmak,
• Ekonomik yapı için nitelikli işgücünü yetiştirmektir.
