El-Ezher Camisi nerededir? El-Ezher camisi / üniversitesinin özellikleri, tarihçesi nedir, hakkında bilgi. El-Ezher üniversitesi tarihçesi…
El-Ezher Camisi / Üniversitesi Hakkında Bilgi
İslam aleminin en ünlü dini üniversitesidir. Kahire’dedir. Fatımiler’in Mısır’ı almasından birkaç yıl sonra başkomutan Cevher tarafından yaptırılıp 972 haziranında ibadete açılmıştır, yani 990 yıllıktır.
1171’de Eyyuplular’ın hakimiyeti üzerine Mısır’da Fatımiler’in getirmiş oldukları Şii mezhebi, 200 yıl sonra ortadan kalktı. 1250’den itibaren Türk Memlükleri’nin saltanatı ile Ezher, büyük bir Sünni üniversitesi manzarası almaya başladı. Üniversitede 4 Sünni mezhebin de (Hanefî, Maliki, Şafii, Hanbeli) hukuku okutuluyor, İslam dünyasının, her yanından öğrenciler geliyordu.
Ortaçağ’da Ezher rektörüne “nazır” denirdi. Her mezhebe ait öğretimi düzenleyen 4 dekana da “şeyh” veya “nakib” adı verilirdi. Yıllık üç ay tatil dışında dini bayramlarda ders yoktur.
Fatımiler’den sonra üniversiteden Şii öğretimi kalktı. Hanbeli mezhebi de pek nüfuzsuzdu; bu mezhepten pek az rektör geçmiştir. Diğer üç mezhepten en nüfuzlusu genel olarak Hanefilik’ti. XIV. yüzyıl Osmanlı bilim adamlarının en ünlüleri burada okudu, ancak XV. yüzyılda Osmanlı devletinde üniversite derecesinde yüksek medreseler kurulduktan sonra, Ezher’in değeri söndü, İslam dünyasından öğrenciler, yüzyıllarca İstanbul medreselerine (Ayasofya, Fatih, Beyazıt, bilhassa Süleymaniye’ye) gelmeye başladılar. Yavuz Sultan Selim, Mısır’ı aldığı zaman, Ezher’e devam edip dersleri dinlemiş, öğrencilere ve müderrislere (profesörlere) paralar dağıtmıştı. Osmanlılar, üniversitenin gelirini sağlayan vakıfları arttırdılar. Fakat bu hal, medresenin, bir eyalet üniversitesi durumuna düşmesine engel olamadı. Ancak XIX. yüzyıl sonlarında ve XX. yüzyıl başlarında yapılan büyük ıslahatla üniversite pek gelişti, İslam aleminde büyük ün kazandı.
Eğitim
El-Ezher’in yüzyıllardan beri süren öğretim usullerinin ıslahı lüzumlu görülüyordu. Cemalettin Afgani’nin ünlü öğrencisi Şeyh Muhammet Abduh, bu konuda önayak oldu. 15 Aralık 1890 kanunu ile yapılacak ıslahat kararlaştırıldı. Böylece programa yeni bilimler alındı; yeni kütüphanelerle üniversite zenginleştirildi. 1911 kanunu ile yeniliğe doğru bir adım daha atıldı. Bu kanunla, Ezher’e bağlı her enstitüde birer idare heyeti kurulduğu gibi, bütün üniversite için de “Meclisu’l-Ezheri’l-A’lâ” adı ile büyük senato teşkil edildi.
Bundan sonra 1930’da yapılan düzenlemeler gelir. Bu tarihte Ezher’e bağlı ve ona öğrenci yetiştiren ilk ve orta öğretim kurumlarına da el atıldı.
Medresenin, Mısır’ın 7 şehrinde hazırlayıcı 9 yıllık okulları vardır. Bundan sonra asıl Ezher’e öğrenci olarak girilebilir. Tahsil 4 yıldır. 3 fakültesi vardır: Arabiyat (Arap dili ve tarihi), Fıkhiyat (İslâm hukuku), Kelamiyat (İslam felsefesi). Bu fakülteleri bitirenler isterlerse gene Ezher’de doktora yapabilirler. 2 ve 4 yıllık iki türlü doktora vardır: İkinci çeşit doktora “üstat” unvanı verilir, bunlar isterlerse Ezher’de müderris (profesör) olarak kalabilirler. İslamî ilimler, modern ilimlerle mukayeseli şekilde okutulur.
Ezher rektörüne “Şeyhu’l-Ezher” denir. Mısır’da nüfuzu olağanüstü yüksektir. 3 fakültenin dekanları ve daha başkaları ile beraber 12 kişilik “Ezher Meclisi” ni teşkil eder ki, üniversitenin yüksek yönetimi bu heyete aittir. Ayrıca seçilmiş 30 profesörden kurulu bir senatosu vardır. Üniversite, devamlı bilim yayınları yapar, fikirlerini “Nû-ru’l-İslâm” gazetesi ile yayar.
