Elementlerin İsimlendirilmesi Nasıl Yapılır? Örnekler İle Element İsimlendirilmesi Sembolleri

2
Advertisement

Elementler nasıl isimlendirilir ve sembolleri nasıldır? Element isimleri nasıl belirlenmiştir, hakkında bilgi. Elementlerin isimlendirme mantığı ve bazı elementlerin isimleri hakkında bilgiler edinin.

kimya

ELEMENTLERİN İSİMLENDİRİLMESİ VE SEMBOLLERİ

Elementlerin isimlendirilmesi, genellikle kimya alanında kullanılan uluslararası bir sistem olan IUPAC (Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği) tarafından belirlenmiştir. IUPAC, elementlerin adlandırılması ve sembollerinin standardizasyonu konusunda yetkilidir. Elementlerin isimlendirilmesinde birkaç kural ve yönergeler bulunur:

Elementlerin sembolleri: Her element için kısaltılmış bir sembol kullanılır. Bu semboller genellikle elementin İngilizce adının ilk harflerinden veya adının köken aldığı bir dilin harflerinden oluşur. Örneğin, hidrojenin sembolü “H”dir, oksijenin sembolü “O”dur.

Element adları: Elementlerin adları, genellikle elementin keşfedildiği veya karakteristik özelliklerine atıfta bulunan birçok faktöre dayanır. Örneğin, hidrojen Yunanca “su üreten” anlamına gelirken, oksijen Yunanca “asidik yapıcı” anlamına gelir.

Element grupları: Benzer özelliklere sahip elementler genellikle aynı gruba ait olarak kabul edilir ve aynı kök ismi paylaşırlar. Örneğin, alkali metaller grubunda bulunan lityum (Li), sodyum (Na), potasyum (K) gibi elementlerin adları “lityum”, “sodyum” ve “potasyum” olarak benzer bir formda bulunur.

Advertisement

Sembollerin büyük harf kullanımı: Element sembolleri genellikle büyük harflerle temsil edilir. Ancak, sembolün ilk harfi büyükse, ikinci harf küçük olarak yazılır. Örneğin, demirin sembolü “Fe”dir.

IUPAC, yeni elementlerin keşfi ve sentezi durumunda da isimlendirme kurallarını yönlendirir. 2016 yılında, 113 numaralı elementin keşfiyle birlikte “nihonyum” yerine “nihonyum” olarak adlandırılması önerildi ve kabul edildi.

Bu kurallar ve yönergeler, elementlerin isimlendirilmesinde evrensel bir standart sağlar ve bilim insanlarının ve kimyagerlerin dünya genelinde anlaşılabilir bir dil kullanmasını sağlar.

Element İsimlendirmesinin Nasıl Yapıldığına Örnekler

İşte bazı elementlerin adlarıyla ilgili detaylar ve anlamları:

  1. Hidrojen (Hydrogen):Hidrojen” terimi, Yunanca kökenli bir kelime olan “hydor”dan (su) ve “genes”ten (üreten) türetilmiştir. “Hidrojen”, suyun oluşumunda yer aldığı düşüncesine dayanır.
  2. Oksijen (Oxygen): “Oksijen” kelimesi, Yunanca “oxys” (asit) ve “genes” (yapıcı) kelimelerinin birleşimidir. “Oksijen”, asidik yapıcı anlamına gelir ve oksitleyici özellikleri nedeniyle adlandırılmıştır.
  3. Kalsiyum (Calcium): “Kalsiyum” kelimesi, Latince kökenli bir kelimedir ve “kireç” anlamına gelir. Kalsiyum, kireçtaşı gibi minerallerin bileşiminde yaygın olarak bulunur.
  4. Demir (Iron): “Demir” terimi, Latince kökenli “ferrum” kelimesinden türetilmiştir. “Ferrum”, dayanıklılığı ve mıknatıs özellikleri nedeniyle bu elementi tanımlamak için kullanılmıştır.
  5. Gümüş (Silver): “Gümüş” kelimesi, İngilizce “silver” kelimesinin kökenidir. Bu terim, eski zamanlarda gümüşün parlak, beyaz renkli ve değerli olmasını ifade etmek için kullanılmıştır.
  6. Bakır (Copper): “Bakır” kelimesi, Latince kökenli “cuprum” kelimesinden türetilmiştir. “Cuprum”, eski çağlarda bakırın anavatanı olan Kıbrıs adına atıfta bulunur.
  7. Kalay (Tin): “Kalay” kelimesi, İngilizce “tin” kelimesinin kökenidir. Bu terim, kalayın Latince adı olan “stannum”dan türetilmiştir.

Bu örneklerde olduğu gibi, birçok elementin adı, etimolojik kökenlerine ve karakteristik özelliklerine dayanarak belirlenmiştir. Bu nedenle, element adları, tarih, kültür ve dilin etkisini yansıtan çeşitli kaynaklardan gelir. kimya bilimindeki elementlerde yapılan kişi ve coğrafi isimlendirmelere örnekler şunlardır:

Kişi İsimlendirmeleri:
  1. Curium (Cm): Nobel Ödülü sahibi Marie ve Pierre Curie‘ye atfen adlandırılmıştır.
  2. Fermiyum (Fm): Fizikçi Enrico Fermi’ye ithafen adlandırılmıştır.
  3. Mendelyevyum (Md): Periyodik tablonun yaratıcısı Dmitri Mendeleev’e atfen adlandırılmıştır.
Coğrafi İsimlendirmeleri:
  1. Kaliforniyum (Cf): Kaliforniya eyaletine atfen adlandırılmıştır.
  2. Berkelium (Bk): Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’e atfen adlandırılmıştır.
  3. Dubniyum (Db): Rusya’da bulunan Dubna kentine atfen adlandırılmıştır.

Bu örneklerde görüldüğü gibi, bazı elementler belirli bir kişiye veya coğrafi yere atıfta bulunmak amacıyla isimlendirilmiştir. Bu isimlendirmeler, o kişinin veya yörenin kimya bilimine katkılarına veya elementin keşfedildiği/üretildiği bölgeye olan bağlantısına dayanır.

Advertisement


2 yorum

Leave A Reply