Elmadağ nerededir? Ankara’nın Elmadağ ilçesinin coğrafi konumu, özellikleri, geçim kaynakları, tarihçesi ve tarihi eserleri, yerleri hakkında bilgi.
Kaynak: Elmadağ Belediyesi – http://www.elmadag.bel.tr/
Elmadağ
Elmadağ; Ankara İli’ne bağlı ilçe ve merkezidir. 14 köyü vardır. İlin doğusunda, batıdan Altındağ, Mamak ve Çankaya, güneyden Bala, kuzeyden Kalecik, doğudan Kırıkkale’nin Merkez ilçeleriyle çevrilidir.
İlçeye adını veren Elmadağı (1.761 m) kuzeydoğu-güneybatı doğrultuda uzanır. Dağın kuzeye bakan yamaçları, Ankara’ya, güneye bakan yamaçları Balaban Ovası’na doğru dik eğimlerle iner. Kuzeyden bakıldığında yayla görünümünde, güneyden bakıldığında diktir. İlçenin kuzeyindeki Engürü Suyu kasabanın içinden geçer. Güneyde Balaban Deresi’nin kaynak bölümü bulunur. Dere ilçe topraklarını aşarak güneydeki Bala İlçesi’ne girer. İklim karasaldır. Kışlar soğuk, yazlar çok sıcak geçer. Yıllık ortalama sıcaklık 10°C, yağış tutarı 400 mm’dir. Ortalama 400 mm olan yıllık yağış, dağlık alana doğru yükselir.
Yoksul bitki örtüsünün büyük bölümünü bozkır bitkileri oluşturur. Bu olguda, aşırı otlatma ve yok etme rolü büyüktür. Yalnızca Elmadağı’nın orta yamaçlarında yeni yeni gelişen çam ormanları göze çarpar. Ekonomi, tarım (buğday, arpa, şekerpancarı), meyvecik (armut, elma, üzüm), küçükbaş hayvan (koyun, Ankara keçisi, kıl keçisi) yetiştiriciliğine dayanır. Ayrıca, sulak yerlerde az miktarda sebze ekimi yapılır. Kırıkkale Askeri Silah Fabrikası’na bağlı barit fabrikası (ilçe merkezinde), başlıca endüstri kuruluşudur.
Ankara-Yozgat karayolu üzerinde, deniz düzeyinden 1.830 m yükseltide kurulu ilçe merkezi, il merkezine 41 km uzaklıktadır. Eski adı Küçük Yozgat olan ilçe, Kırıkkale ve Ankara’ya yakın olduğundan hızlı bir gelişme içindedir. Ankara-Yozgat, Ankara-Çankırı karayollarıyla, Ankara-Kayseri Demiryolu ilçeden geçer. İlçe, son yıllarda Elmadağı’nda kış sporları tesislerinin açılışıyla özellikle Ankaralıların hafta sonlarında gelip dinlendikleri bir rekreasyon merkezi olma yolundadır.
Kaynak: Elmadağ Belediyesi – http://www.elmadag.bel.tr/
Elmadağ’ın Tarihçesi, Tarihi Eserleri, Gezilecek Yerleri
İlçemizin kuruluş tarihinin nereye kadar uzandığı kesin olarak bilinmemektedir. İlçemizin yakınında Sungur yakınlarında bulunan heykel, küp, çanak, çömlek gibi kalıntılar incelendiğinde buranın çok eski dönemlerde yerleşmelere sahne olduğu anlaşılmaktadır. Bunlardan Hygeia (Sağlık Tanrısının Kızı Roma Dönemi) ve Asklepios (Sağlık Tanrısı Roma Dönemi) heykelleri Roma Dönemine, Yenipınar Mahallesi’ndeki Aşağı Cami Osmanlı Dönemine ait kalıntılardır.
İlçemizin yerleşmesine ait ilk belgeleri yaklaşık 400 yıl önce düzenlenen Ankara Şer’iye Mahkemesi sicillerinde görüyoruz. Yozgat Köyü adı ile anılan Elmadağ, bu dönemde Ankara’ya bağlı bir yerleşim yeri idi. Bu kayıtlardan Elmadağ’ da kervanların konakladıkları bir Derbent Köyü olduğu belirtilmektedir. İlk yerleşme bugünkü Yenipınar ve Yenidoğan Mahallelerinde olmuştur.
1785-1809 yılları arasında Ankara Sancağı, 13 kazadan meydana geliyordu. Bunlardan Kasaba-i Bala ve Çukurcak Nahiyesine bağlı Yozgat Köyü (Asi Yozgat) görülmektedir. 1902 Yılında Ankara Vilayeti Salhanesi’nde Ankara İlinin 5 Sancak ve 21 Kazadan oluştuğu belirtilmektedir. Asi Yozgat, bu sancaklardan biri olan Ankara merkez sancağına bağlı Bala Kazasına ait bir mahalledir. Kurtuluş Savaşına her şeyi ile katılan Elmadağlılar Atatürk Ankara’ya geldiğinde O’ nu karşılayan Seymen Alayı’ nın içerisinde de varlıklarını göstermişlerdir.
Yapılan arkeolojik araştırmalardan elde edilen prehistorik eserler, Elmadağ ve çevresinin çok eski medeniyetlere sahne olduğunu göstermektedir.. Bu araştırmalara göre MÖ 547’ye kadar Frigler ve Lidyalılar, MÖ 84’e kadar Persler ve değişik kavimlerin varlıklarını sürdürdüğü yöre bu tarihten sonra Roma İmparatorluğunun eline geçmiştir. l07l Malazgirt savaşından sonra Anadolu’ya yerleşmeye başlayan Türkler l073’ten sonra yörede etkin olmuşlardır. Anadolu’ya yapılan Moğol saldırılarından da nasibini alan yöre Moğol İmparatoru Boycu Noyan komutasındaki Moğol ordusu tarafından yakılıp yıkılmıştır.
İlçe merkezinde hâlen devam eden tandır ekmeği yapımı Selçuklulardan günümüze kadar devam ettiği sanılmaktadır. Yine kökü Selçuklulara kadar uzanan halıcılık, el dokuması, kilim, heybe ve çantalar kültürümüzün zenginliklerini günümüze kadar getirmiştir.
