Emaye Nedir?

Emaye nedir? Emaye neden yapılır, emaye kaplamanın özellikleri, emayenin tarihçesi ile ilgili bilgi.

Emaye; üzeri emayla kaplanmış olandır. Emay temel olarak soda ya da potas, kurşun ve kum ya da çakmaktaşının birlikte eritilmesiyle elde edilen, akı diye adlandırılan saydam ya da donuk cama benzeyen ciladır. Eritilmiş akı genellikle az miktarda metal oksit eklenmesiyle renklendirilir. Katılaşmaya bırakılan emay, daha sonra çeşitli yöntemlerle metal yüzeyler üzerine uygulanır. Bu yöntemlerden ilki bölmeli emay lama yöntemidir. Batı ülkelerinde altın, doğu ülkelerinde tunç üzerine uygulanan bu yöntemde bölmeler doluncaya kadar emaylama yinelenir. Kalkık yüzey emaylama genellikle bakır tabanlarda uygulanır. Kısa kesim emaylama yönteminde saydam, renksiz emay kullanılır. Taban olarak altın ya da gümüş seçilir. Tasarımın gereklerine göre metal yüzey çekişlenerek ve oyularak çeşitli derinliklerde biçimlendirilir. Pürüzlü yüzey daha sonra saydam emayla kaplanır. Açık örgü yönteminde ise emaylama Rönesans ve ortaçağda oldukça ender ve değerli olan bir teknikle yapılırdı. Bu yöntem genellikle saydam, bölmeli emayların herhangi bir metal üzerine renkli cama benzeyecek biçimde uygulanmasıdır. Bu teknik genellikle kuyumculukta küçük panellerin yapımında kullanılır.

Tarihi: Metal üzerine emaylamanın ilk örnekleri İ.Ö. 5. yüzyılda Yunanistan’da görülür. Phidias tarafından Olimpos’taki tapınak için hazırlanan Zeus heykeli emaye çiçeklerle süslendi. Yunanlıların ve Romalıların daha çok bölmeli emaylama yöntemini kullandıkları bilinmektedir. İS 240’ta Britanya’da kalkık yüzey yöntemiyle çalışıldığına ilişkin bulgular vardır. 6-9. yüzyılları arasında Kuzey Avrupa’da Keltler ve Saksonlar genellikle bölmeli ve kalkık yüzey yöntemlerini uyguladılar. 9. yüzyıl sonunda Bizans İmparatorluğu’nun yeni bir emaylama merkezi olarak ortaya çıkması, yeni teknikleri de birlikte getirdi. 11. yüzyılda batı ülkeleri emaylama tekniğinde yeniden öne geçtiler. 11. ve 13. yüzyıllar arasında özellikle Cologne Kenti, Rhine ve Meuse bölgeleri emaylamada en ileri yörelerdi. 14. yüzyılda geç gotik tarzının bir sonucu olarak Avrupa’da kısa kesim ve açık örgü teknikleri ortaya çıktı. 15. yüzyıl sonlarında ise emayelerde resimleme görülmeye başlandı. 18. yüzyılda metali tümüyle kaplayan emaye küçük kişisel eşyaların yapımı yaygınlaştı. Endüstri Devrimi’nin getirdiği toplu üretim sırasında daha çok makinelerin kısıtlamalarına uygun tasarımlar işlendi. 20. yüzyılda emayelerde taban olarak bakır yerine çelik plakalar yeğlendi, ayrıca günümüzde emaylama somut dışavurumcu resim çalışmaları içinde bir uygulama durumuna geldi.