Enver Sedat Kimdir? Enver Sedat hayatı, biyografisi, dönemi, siyasi yaşamı hakkında bilgi. Mısır’ın meşhur Cumhurbaşkanı Enver Sedat hayatı.
Enver Sedat Kimdir?
Enver Sedat; Mısırlı devlet adamıdır (Taleh Menufiye, Nil deltası, 1918- Kahire, 1981). Annesi Sudan kökenli yoksul bir ailenin kızı, babası da ordunun sağlık hizmetlerinde memur olan Enver Sedat, köyündeki din okulunda geleneksel bir eğitim gördükten sonra, 1936’dan 1938’e kadar iki yıl Askeri Akademi’ de okudu. Asteğmen rütbesiyle Yukarı Mısır’a atandı ve burada iki yakın arkadaş edindi: Cemal Abdül Nâsır ve Zekeriya Muhiddin. Bu üç arkadaş daha sonra, amacı Mısır’ı İngiliz boyunduruğundan kurtarmak olan ve 1952’de iktidarı ele geçiren Özgür Subaylar Komitesi’nde bir araya geldiler.
Enver Sedat, İngilizlerle savaşmanın en etkin yolunun onların düşmanları Almanlarla işbirliği yapmak olduğunu düşünüyordu. Nitekim Almanlara bazı önemsiz bilgiler aktardı ve bunun sonucunda da İngiliz güvenlik örgütleri tarafından “fişlendi”. Müslüman Kardeşler örgütüyle ilişkili olarak maliye bakanı Osman Paşa’nın öldürülmesiyle sonuçlanan bir suikasta karıştı ama hüküm giymedi; 31 ay tutuklu kaldıktan sonra ordudan atıldı.
Parasız kalınca, geçinebilmek için kamyon şoförlüğü ve gazetecilik yaptı. 1950’de yeniden orduya alındı, ama 1948 yenilgisini arkadaşları gibi değerlendirmediği için yılgınlığa düşmedi. Yeniden Özgür Subaylar grubuna katıldı ve 23 Temmuz 1952’de de devrimi radyodan halka duyurma görevini üstlendi. İngiliz haberalma servisleri hemen, Enver Sedat’ın Alman sempatizanı, terörist ve Müslüman Kardeşler örgütünün yandaşı olduğunu duyurdular.
Nobel Barış Ödülüne Giden Yol
Rejim sağlam temellere oturduktan sonra Enver Sedat, önce eski rejimin yöneticilerini, sonra da Nâsır’a yönelik bir suikast girişimine karışan eski dostlarını (Müslüman Kardeşler örgütünün üyeleri) yargılayan Yüksek Mahkeme’nin başkanlığı görevini yürüttü. Daha sonra Nâsır rejiminin yayın organı olan El – Cumhuriyet gazetesini yönetti ve Dünya İslam Konferansı genel sekreteri oldu. 1960’ta Birleşik Arap Cumhuriyeti Genel Meclisi başkanlığına seçildi; 1968’de üç başkan yardımcısı grubunda yer aldı.
Enver Sedat 15 yıl boyunca hep ikinci derecede önemli görevlerde bulunmuştu; bu nedenle 1970’te Nâsır’ın yerine devlet başkanlığına getirildiğinde, hiç kimse onun böylesine ağır bir sorumluluğu taşıyabilecek yetenekte olabileceğine inanmıyordu. Ama Suriye devlet başkanı Esad ile birlikte İsrail’e karşı saldırıya geçen, Kudüs’e giden ve 26 Mart 1979’da Camp David Anlaşması’m imzalayan, Enver Sedat oldu. 1978’de, barışı sağlama yolunda attığı adımlardan dolayı Begin’le birlikte Nobel Barış Ödülü’nü paylaştı.
Böylesine atılgan bir siyaset izleyen ve uluslararası ilişkilerde çok değişik yeni yönelişler arayan Enver Sedat, birçok gelenekçi Arap ülkesiyle olan ilişkileri de kopartmış oldu. 6 Ekim 1981’de de askeri bir geçit töreni sırasında bir suikast sonucu öldürüldü.
Kaynak – 2
Enver Sedat Kimdir?
Enver Sedat; Mısırlı devlet adamıdır (Nildeltası/Taleh Menufiye 1918 – Kahire 1981). 1936’da girdiği Abbasiye Askeri Akademisi’nde Cemal Nasır ile tanışarak yakın bir dostluk kurdu. Okulu bitirdikten sonra Özgür Subaylar Hareketi’nin kurucuları arasında yer aldı. İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlarla işbirliği yapmaya yöneldiyse de 1942 Ekimi’nde yakalanarak subaylıktan uzaklaştırıldı ve tutuklandı.
Tutuklu kampında 1944 Ekimi’nde kaçtı. 1946’da bu kez İngiliz yanlılarına düzenlenen suikastlar nedeniyle tutuklandı ve 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1950’de yeniden orduya döndü ve Özgür Subaylarla sivil örgütler arasında bağlantı sağlamakla görevlendirildi. 1952 Darbesi’nden sonra; Devrim Komuta Konseyi üyeliği, Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı, Devlet Bakanlığı (1954-1956), Arap Sosyalist Birliği Genel Sekreterliği (1957-1961), Ulusal Meclis Başkanlığı (1961-1968) görevlerinde bulundu.
Devlet Başkanlığına Seçilmesi
1969’da devlet başkanlığı yardımcılığına getirildi. Nasır‘ın ölümü (Eylül 1970) üzerine, devlet başkanlığına seçildi. Partinin sol kanadı tarafından içte ılımlı, dışta kararsız davrandığı öne sürülerek eleştirildi. Ali Sabri ve Şaravi Cuma önderliğindeki sol kanadı tasfiye etti (Mayıs 1971). Ardından parti, sendika ve meslek kuruluşlarında yeni seçimlere gidip durumunu sağlamlaştırdı. Sovyet askeri danışmanlarını ülkeden çıkarıp üsleri denetim altına aldı (Temmuz 1972). 1973 Ekim’inde beklenmedik bir saldırıyla İsrail’e savaş açan Mısır’ın askeri başarıları, Arap dünyasındaki saygınlığını artırdı.
Dış politikada ABD’ye yaklaştı. 1971’de imzalanan Mısır-SSCB Dostluk Antlaşması’na son verdi (1976). Kasım 1977’de, İsrail Parlamentosunda yaptığı konuşmanın ardından barış için yoğun çaba harcadı. ABD Başkanı J. Carter’ın öncülüğünde, Sedat ile Begin arasında yapılan görüşmeler, Camp Davis Barış Antlaşmasının imzalanmasıyla sonuçlandı (Mart 1979). Bu antlaşma, Sedat ile Begin’e 1978 Nobel Barış Ödülü’nü kazandırdı. Buna karşın, Arap ülkeleri, Mısır ile diplomatik ve ekonomik ilişkilerini kestiler ve Arap Birliği merkezi Kahire’den Tunus’a taşındı. İçte siyasal partilerin kurulmasına izin verdi.
Arap Sosyalist Birliği’nin yerini almak üzere Ulusal Demokratik Parti’yi kurdurdu; Camp David Barış Antlaşmasını referandumla halka onaylattı, anayasada değişikliğe giderek yetkilerini artırdı. Mayıs 1980’de başbakanlığı da üstlendi. 1981’de muhalefete, özellikle dincilere karşı geniş bir tutuklama hareketine girişti. 1973 Savaşı yıldönümünü kutlama törenleri sırasında (6 Ekim 1981) Müslüman Kardeşler Örgütü’nün düzenlediği bir suikast sonucu öldürüldü.
