Erik nasıl tüketilir ve nasıl yetiştirilir? Erik ağacının su, ışık ve toprak ihtiyacı, bakımı ve üretimi hakkında ipuçları.
Kaynak: pixabay.com
Erik İle İlgili Bilgi
Çok yaygın bir meyvedir. Rengi sandan kırmızıya, mora kadar değişir, türlü biçim ve büyüklükte olur. Başlıca çeşitleri can, bardak, üryani, türbe, mürdüm erikleridir. Çakal eriği yabanidir; çok ekşi olur, ağacı da dikenlidir.
Erik ağacı gülgiller familyasındandır. Cinsine göre dikenli veya dikensiz olanları vardır. Ağaç parlak, mavimtırak bir kabukla örtülüdür. Yapraklarının üst yüzü parlak, alt yüzü tüylüdür. Yürek biçimindeki erik yaprakları ağaç çiçek açtıktan sonra büyümeye başlar. Erik ağaçları ilkbaharda beyaz çiçeklerle donanır. Çiçek açma tarihi bölgenin iklimine göre değişir.
Cinsine göre 6-9 m. ye kadar boy atabilen erik ağaçları dünyanın hemen hemen her yerinde yetişir. Bazı çeşitlerinin anavatanı Avrupa, bazılarının Kafkasya, Çin, Batı Asya’dır. Anavatanı Amerika olan erik çeşitleri de vardır.
Yazılı kayıtlarda erikten bahsedilmesi bundan 2.000 yıl öncesine kadar uzanır. Bunlardan öğrenildiğine göre erik o zamanlar bilhassa Şam çevresinde yetiştiriliyordu.
Memleketimizde eriğin birçok çeşitleri yetişir. Bütün bölgelerimizde yetişen erikten yılda 40-50.000 ton ürün alınır.
Kaynak: pixabay.com
Yetiştirilmesi ve Bakımı
Erik ağacı ya çekirdekten, ya da daldırma ile yetiştirilir. Çekirdekten yetişen fidanları aşılamak lazımdır. Adana, İzmir, Tarsus, İstanbul meyve fidanlıklarında yetiştirilen fidanlar aşılanarak dağıtılmaktadır. Erik aşısı badem, şeftali, çakal eriği ve yabani erik fidanlarına da yapılabilir.
Erik ağaçları dikildikten 5-6 yıl sonra meyve vermeye başlar. Her ağaç yılda 30-40 kilo kadar erik verir. Ağacın ömrü 40 yılı geçer. İyi ürün alabilmek için fidanları 5-6 m. arayla dikmelidir. Erik, fazla killi olmayan bütün topraklarda yetişir; yalnız nemli toprağı sevmez. Kireci, kumu çok topraklarda yetişen ağaçlardan da iyi ürün alınmaz. Ağaçların dibine birkaç yılda bir suni gübre veya çiftlik gübresi koymalıdır.
Kaynak: pixabay.com
İyi ürün alabilmek için erik ağaçlarını asalaklardan, hastalıklardan korumalıdır. Eriğe en çok zarar veren, bir çeşit meyve böceğidir. Bunlar yumurtalarını meyvenin içine bırakırlar. Yumurtadan çıkan kurtçuklar eriklerin olmadan dökülmesine yol açar. Ağaçlara kurşun arsenat sıkarak bu böceğin zararı önlenebilir. Ayrıca, meyvenin çatlaklarında, böceğin açtığı deliklerin çevresinde çürüme olur. Bu çürüme de bir çeşit mantardan ileri gelir. Bakır veya kükürt eriyikleri sıkmakla bunun da önüne geçilebilir.
Erik Kullanımı
Meyvesi sert, çekirdekli ve etli olup uzunca ve yuvarlak görünüm, buruk tadıyla aranılan bir meyvedir. Meyveleri taze ve kuru olarak yenir. Marmelatı, reçeli ve pestili de yapılır. Yer yüzünde 2 bin kadar türü olan eriğin Avrupa-Asya eriği, Japon-Uzakdoğu, Kuzey Amerika erikleri gibi türleri vardır. Yabanıl bir türü olan çakaleriği (Prunus spinosa) sonbaharda meyve verir; içki endüstrisinde kullanılır. Ayrıca süs bitkisi ve çit bitkisi olarak kullanılan çeşitleri de vardır. Çakaleriğine şeftali aşısı yaparak dayanıklı şeftali çeşitleri elde edilir.
