Etiyopya Nerededir? Özellikleri, Konumu, İklimi, Ekonomisi, Ülkeler Rehberi

0
Advertisement

Etiyopya ile ilgili bilgi, başkenti, yönetim biçimi, ekonomisi, haritası, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu, tarihi hakkında bilgi.

Etiyopya bayrağı

Kaynak: pixabay.com

ETİYOPYA

  • Yüzölçümü: 1.133.380 km2.
  • Başkenti: Addis Abeba.
  • Dil: Ahmarca (resmi), Tigrinya, Gurapinya, İngilizce, İtalyanca.
  • Din: Müslüman (% 45 Sünni), Hristiyan (% 40 Etiyopya Kilisesi’ne bağlı Ortodoks), doğal dinler (% 10).
  • Para birimi: 1 birr =100 cent.
  • Başlıca kentleri: Dire Dawa (Diredua), Harar, Gondar, Nazret, Mekele, Jima, Dese.

Kuzeydoğu Afrika’da devlettir. 3.5°-18° kuzey enlemleriyle, 33°-48° doğu boylamları arasında yer alan ülke, batıdan Sudan, güneyden Kenya, güneydoğudan Somali, doğudan Cibuti, kuzeyden Eritre, kuzeydoğudan Kızıldeniz ile çevrilidir. Ülkenin doğu-batı, kuzey-güney uzaklığı hemen hemen aynı uzunlukta olup, 1.450 km’yi bulur.

Yüzey Şekilleri;

Dağlık bir ülke olan Etiyopya’da, yüzeyin kırıklarla örtülü olması ulaşımı güçleştirir. Afrika’nın doğusundan uzanan Büyük Rift Vadisi, ülkeyi doğu ve batı yaylalarına ayırır. Yüksekliği deniz düzeyinin 2.400 m üzerine çıkan batı yaylaları, Kızıldeniz’den Kenya sınırına doğru uzanır. Dik sırtlar ve sarp vadilerle parçalanmış yaylalar bölgesindeki Tana Gölü, Etiyopya’nın en büyük gölüdür. Ülkenin başlıca ırmaklarından olan Mavi Nil, Tana Gölü’nü besler. Gölün kuzeydoğusunda Simen Dağları’nın yüksekliği 4.500 m’yi aşar. En yüksek nokta, bu dağlar üzerinde yer alan Daşan Dağı’dır (4.623 m). Bu dağlık kesim, “amba” adı verilen masa biçimindeki kütlelerle kaplıdır. Yüksekliği batı yaylalarına oranla daha düşük ve vadilerle daha az parçalanmış olan doğu yaylaları, doğuya Hint Okyanusu’na doğru hafif bir eğim gösterir. Önemli ırmaklardan Vebbi Cebeli, Juba bu yaylalardan doğar. Doğu, batı yaylaları ovalarla çevrilidir. Büyük Rift Vadisi, güneyden kuzeye doğru Stephanie, Samo, Abya, Avasa, Şola, Langano, Abayita ve Zavay golleriyle parçalanmıştır. Vadinin kuzey bölümü, Ağuaş Irmağı havzasını içerir. Takkaze, Baro, Omo, Ganale Dorya öteki başlıca ırmaklardır.

İklim;

Yükselti farklılıkları nedeniyle, bölgeler arasında önemli iklim değişiklikleri görülür. Yüksekliği 2.400 m’nin üzerindeki bölgeler “dega” kuşağı adıyla anılır. Bu kuşaktaki yaylalar, dağlarda günlük ısı değişimi fazla olup, geceleri don olayı görülür. Yaylalarda sıcaklık 15-20°C arasında değişirken, yüksek dağlarda 15°C’nin üzerine çıkmaz. Dega kuşağında yıllık ortalama yağış tutarı 1.270 mm iken, nemli güneybatıda bu oran 2.032 mm’ ye kadar çıkar. 1.800-2.400 m yükseklikteki alanlar “Voinadega” adını taşır. Akdeniz iklimi ve yarı tropikal iklim özelliklerini yansıtan bölge, geçiş bölgesi niteliğindedir. Ambaların yoğunlaştığı bölgelerde bu özellikler görülür. 1.800 mm’nin altındaki “kolla” kuşağında, yıllık ortalama sıcaklık 27°C, yağış tutarı 500-1.500 mm’dir. Bölge, kıyı ovası, Büyük Rift Vadisi’nin kuzeyindeki çorak topraklar, tropikal ırmak vadileri, doğudaki bozkırlar ve sınırdaki düzlükleri kapsar. Kızıldeniz kıyıları dünyanın en sıcak bölgelerinden biridir. Yağış mevsimi temmuz-eylül ayları arasındadır.

Etiyopya

Kaynak: pixabay.com

Bitki Örtüsü ve Hayvanlar;

Otluk dega kuşağında 3.000 m’ye kadar olan yükseklikte ağaçlar, daha yükseklerde dev lobelyalar, kaba otlar yetişir. Voinadegada doğal ormanların büyük bölümü, tarım alanları kazanma amacıyla yok edildi. Tarıma çok elverişli olan ve bağlar, yabani zeytin ağaçlarının görüldüğü bu bölgede kahve ve pamuk ekimi yapılır. Güneybatıdaki yağmur ormanları ağaç kesiminden fazla etkilenmemiştir. Buralarda doğal bitkilerden kahveçalısı (arap kahvesi) yetişir. Ardıç ve sedir ağaçları giderek azalmasına karşın, 1850′ lerden bu yana, okaliptüs ağacı yetiştirilir. Kolla kuşağında çöl bitkileri, dikenli çalılar, akasya, sütleğen, savanlar, bitki örtüsünü oluşturur. Irmak vadilerinde piton, timsahlar, Büyük Rift Vadisi’nde birçok antilop, ceylan türü, zebra, devekuşları yaşar. Güneybatıda fil, suaygırı, aslan, leopar, gergedan, zürafa, timsah, misk, yabanöküzü, vb vahşi ve yırtıcı hayvanlar görülür. Sırtlan, kurt, tilki, vaşak, çakal, Afrika yabandomuzu, porsuk, sincap, maymun, yabantavşanı da boldur. Kartal, şahin, akbaba, tay kuşu, ördek, Afrika tavuğu, bağırtlak, çulluk, güvercin, kırlangıç, ardıçkuşu, zengin kuş türleri arasındadır. Büyük Rift Vadisi’ndeki göller, pek çok kuş türünü barındırır.

Ekonomi;

Tarım: 1975’te yapılan reformla tüm topraklar kamulaştırıldı. 1979’da üretici kooperatifleri kurulduysa da tarımsal üretimin yarısı küçük işletmelerde yapılır; devlet çiftlikleri 300 bin hektarlık bir alana sahiptir. Bu arada açlık ve besin yardımının dağıtımıyla ilgi sorunlar, her yıl 200 bin hektarlık toprağın çölleşmesiyle birleşince, ekonominin düzelmesinin ne kadar zor olduğu ortaya çıkar. Başlıca ürünler: Buğday, arpa, mısır, akdarı, baklagiller, kahve, şekerkamışı, patates.

Advertisement

Hayvancılık: 30 milyon baş sığır varlığının yanı sıra 23 milyon koyun, 17 milyon keçi ülkenin hayvan varlığını oluşturur. 4 bin ton balık üretiminin büyük bölümü Hint Okyanusu’ndan, geri kalanı ırmaklardan sağlanır.

Doğal Kaynaklar: Etiyopya doğal kaynaklar açısından da zengin değildir. İşlenmekte olan tuz yataklarının yanı sıra az miktarda altın, bakır, platin, kömür, asbest ve potas yatakları vardır.

Etiyopya

Kaynak: pixabay.com

Addis Ababa Hakkında Bilgi

Addis Ababa (Addis Abeba), Etiyopya’nın başkenti ve Şoa Yönetim Birimi’nin merkezi. Deniz yüzeyinden 2.440 metre yükseltide, dağlarla çevrili, engebeli bir alanda kuruludur. Buna karşın, iklimi ılıman gündüzleri güneşli, geceleri serindir. Ülkenin endüstri (dokuma, ayakkabı, besin, çimento, deri, meşrubat), ticaret (kahve, tahıl, canlı hayvan), kültür (Üniversite, Ulusal Müze, Ulusal Kitaplık, teknik okullar, öğretmen okulları), politika (Parlamento, Afrika Birliği Örgütü Genel Merkezi, Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), ulaştırma (ülkenin öteki bölgeleriyle düzenli karayolu bağlanışı, uluslararası havaalanı, Addis Ababa, Cibuti Demiryolu) merkezidir. Bağımsız Etiyopya Kopt Kilisesi patrikliği de kenttedir. Ulusal kitaplık, 60 bin cilt kitabın yanı sıra el yazması değerli eserler içerir.

Addis Ababa Tarihi :

Şao Kralı II. Menelik tarafından 1886’da kuruldu; 1889’da Etiyopya’nın başkenti seçildi. 1896’da, Etiyopya ile İtalya arasında imzalanan bağımsızlık antlaşmasına sahne oldu. 5 Mayıs 1946’da İtalyanlar tarafından işgal edildi; İtalyan Doğu Afrikası’nın merkezi yapıldı. Nisan 1941’de, İngilizler tarafından kurtarıldı. Güney Afrika Birliği dışında kalan bağımsız Afrika ülkelerin devlet ya da hükümet başkanlarının Afrika’yı ilgilendiren konuları görüşmek üzere düzenledikleri konferans kentte yapıldı (22-25 Mayıs 1963).


Leave A Reply