Evcil Hayvanların Tarihi, İlk Hangi Hayvanlar Hangi Medeniyetler Tarafından Evcilleştirildi?

0
Advertisement

Evcil hayvanların geçmişten günümüze olan yolculuğu hakkında bilgiler. İlk hangi hayvanlar neden evcilleştirildi? Evcilleşme nasıl oldu? Evcil hayvanların tarihi…

Evcil hayvanlar insanlara alışmış, az çok yararlığı dokunan hayvanlardır. Bunlardan kimisi evlerde, kimisi de bahçe, kümes, ahır gibi yerlerde insanlara yakın olarak yaşarlar. İnsanlar besinlerini sağlamak için avlanmaya çıktıkları günlerden beri hayvanlar hakkında bilgi sahibi olmaya başlamışlardı. Daha Taş Çağı’ndayken hayvanlardan faydalanmışlar, bu canlılara karşı gerekli ilgiyi göstermişler, hatta mağaralarının duvarlarını çağlarında yaşayan hayvanların resimleriyle süslemişlerdi.

Gene zamanımıza kadar gelen resimler Eski Mısırlılar’ın, Babilliler’in, Eski Yunanlı ve Romalılar’ın hayvanlara karşı olan ilgisini açıkça gösteriyor. Mısırlılar’dan kalan resimler arasında ata, kediye çok rastlanıyor. Hatta Mısırlılar’ın bazı tanrıları bile hayvan kılığındaydı. Babilliler’den kalan resimler arasında da at, kedi, keçi, kuş resimleri vardır. Eski Yunanlı ve Romalılar ise hayvanlara çok düşkündü, yabani hayvanlarla bile ilgilenirlerdi.

Antik Mısırlılar

İşte çok eski çağlardan beri süregelen bu ilgi insanların birçok yönlerden hayvanlara etki yapmasını sağladı. Bugünkü evcil hayvanların çoğu ilk dedelerinden o kadar farklıdır ki, neredeyse onları aynı cinsten saymak bile yersiz olur.

Evcil hayvanlar arasında en büyük farkı gösteren cins köpeklerdir.

Salonlarda beslenen süs köpekleriyle kurt köpeği, buldogla tazı arasında çok büyük fark vardır. İnsanların ilk evcilleştirdiği hayvan köpektir. Köpeğin evcilleştirilmesi, insanlığın medeniyet alanındaki ilerlemesinde en büyük olaylardan biri sayılır. Böylece insan kendisine iyi bir arkadaş, cesur bir yardımcı kazanmıştır.

Advertisement

Sığır da ilk evcilleştirilen hayvanlardandır. Bundan 10.000 yıl önce ilk defa Asya’da evcilleştirilmiştir. Tibet’te yaşayan yakların da etinden, sütünden, kılından faydalanmak için o bölge insanları onları evcilleştirmişlerdir.

Koyun ve keçi önce sadece etlerinden faydalanmak için evcilleştirilmişti. Ancak, aradan çok uzun zaman geçtikten sonra, bunların yününden, kılından faydalanılması da öğrenildi. Domuzun 8.000 yıl öncesinden itibaren evcilleştirildiği biliniyor.

At da önce sırf eti için evcilleştirilmişti. Çok geçmeden, binek hayvanı olarak kullanılması öğrenildi. Eşek 5.000 yıl önce yük taşımak için evcilleştirıldi.

Mısır Mausu

Kaynak: flickr

Kediyi ilk evcilleştiren Mısırlılar’dır. İnsanlar buğday depo etmeye başlayıncaya kadar kedinin faydalı olmadığını sanıyorlardı. Mısır’da saklanan tahılı farelere karşı korumanın en iyi yolunun kedi beslemek olduğu anlaşılınca kedi büyük önem kazandı.

Deveyi evcilleştirenler Babilliler’dir. Önce çift hörgüçlü, sonra tek hörgüçlü develer evcilleşti ki bugün bu hayvanın yabanisine rastlamak neredeyse imkansızdır. Güney Amerika’da da Peru yerlileri deveyle akraba birçok hayvanı evcilleştirdiler.

İlk evcilleştirilen kuş güvercindir.

Akdeniz kıyılarında yaşayan insanlar bundan 5.000 yıl önce etini yemek, kurban etmek amacıyla güvercin beslemeye başladılar. Tavuk, Hindistan’da yaşayan yabani orman tavuklarının evcilleştirilmesiyle elde edildi. Ördek ve kazın evcilleştirilmesi de çok eskidir. Hindi ise Kristof Kolomb‘un Amerika’ya ayak basmasından çok önce Meksika’da yaşayan Kızılderililer tarafından yetiştirilmekteydi.

Advertisement
tavuk

Kaynak: pixabay.com

İnkalar sadece kuşları, memeli hayvanları evcilleştirmekle kalmamış, böcekleri bile evcilleştirmiştir. Balı için yetiştirilen arı bunların başında gelir. Çinliler de çok eski zamanlardan beri ipek böceği yetiştiriyorlardı.

Binlerce yıldan beri süre gelen evcilleştirme işi bugün en verimli durumuna ulaşmış bulunuyor. İnsanın evcil hayvanlardan sağladığı faydalar pek çoktur. Besin için faydalı olan et, süt, yumurta gibi yiyeceklerden başka, birçok hayvanların derisinden, yününden, ipeğinden faydalanırız. Birçoklarına biner, eşyalarımızı yükler, arabalarımızı çektiririz. Köpek birçok yerlerde bekçilik eder, kuvvetli koklama duyusu sayesinde avcılıkta, kayıpları bulmakta insana yardımcı olur. Özel eğitim görmüş köpekler körlere şehir içinde yol gösterirler. Son dönemlerde kirpi, iguana, yılan tarzında hayvanlarda evcilleştirilmeye başlanmış ancak bu hayvanlar sadece evlerde zevk için beslemenin ötesine geçen bir yarar insanoğluna sunmamaktadır.


Yorum yapılmamış

Leave A Reply