Türkiye uzaya hangi uyduları göndermiştir? Türkiye’nin uzayda bulunan mevcut uyduları ile ömrünü tamamlamış uyduları nelerdir?
Yapay uydu; uzaya gönderilen, Dünya’nın veya başka bir gezegenin yörüngesine yerleştirilen uzay araçlarıdır. Yapay uydular haberleşme, iletişim, hava durumu tahmini, televizyon yayını, GPS gibi bir çok alanda hizmet vermektedir. Yapay uyduların kullanım alanları hakkında daha fazlası için tıklayın
Türkiye’de uzaya haberleşme ve gözlem uyduları göndermiştir. Bu uydulardan bazılarının görevi tamamlanmış olup, bazıları hala görevdedir ve yeni uydu projeleri üzerinde çalışılmaktadır. İşte Türkiye’nin uydu tarihi:
Türkiye’nin Haberleşme Uyduları
Başarısız İlk Uydu Denemesi
Türksat 1A (1994)(Yörüngesine oturamadan uyduyu taşıyan Ariane 4 Roketinin beklenmeyen arızası nedeniyle Atlantik Okyanusu’nun güneydoğusuna düştü)
Ömrünü Tamamlamış Türksat Haberleşme Uyduları
Türksat 1B (1994) (Türksat 1A nın Talihsiz kazası sırasında tasarlanan 2.uydu)
Türkiye‘nin ilk uydusu olan Türksat 1B, 1994 – 2006 yılları arasında başarıyla hizmet vermiştir.
Fırlatılma Tarihi; 10 Ağustos 1994 (Ariane 4)
Yörünge Lokasyonu; 31.0° Doğu Boylamı
Kapsama Alanları; Türkiye, Avrupa, Orta Asya
Hizmet Süresi; 12 Yıl
Üretici Firma; Alcatel Alenia Space Industries
Görev Bitiş Tarihi; 2006
Türksat 1C (1996)
Türksat 1C haberleşme uydusu 1996 yılında hizmete başlamıştır. 42° Doğu pozisyonundaki hizmeti Türksat 3A uydusunun bu lokasyona gelmesiyle uydunun görevi sona ermiştir.
Türksat 1C uydusu, Temmuz 1996 – Eylül 2010 arası hizmet vermiştir.
Fırlatma Tarihi; 10 Temmuz 1996 (Ariane 4)
Yörünge Lokasyonu; 31.0° Doğu Boylamı 42.0° Doğu Boylamı
Kapsama Alanları; Batı (Türkiye ve Avrupa), Doğu (Türkiye ve Orta Asya)
Hizmet Süresi; 14 Yıl
Üretici Firma; Alcatel Alenia Space Industries
Görev Bitiş Tarihi; 23 Eylül 2010
Türksat 2A (2001)
Türksat 2A haberleşme uydusu, 2001 – 2016 yılları arasında başarıyla hizmet vermiştir.
Fırlatılma Tarihi; 10 Ocak 2001
Yörünge Lokasyonu; 42° Doğu
Kapsama Alanları; Batı Avrupa, Orta Asya
Hizmet Süresi; 15 Yıl
Üretici Firma; Ariane Space
Görev Bitiş Tarihi; 27 Eylül 2016
Aktif Uydu Filosu
Türksat 3A (2008)
Türksat 3A uydusu Fransız Guyanası‘nda yer alan Kourou Guyana Uzay Merkezi‘nden 13 Haziran 2008 tarihinde 01:05‘te Ariane 5 roketiyle uzaya gönderilmiştir. 42° Doğu lokasyonunda hizmet vermekte olan uydumuz 1296 MHz bant genişliğine sahiptir.
Önceki nesil uydularımıza kıyasla daha yüksek bir kullanım kapasitesine sahip olan Türksat 3A uydusu, hem uydu haberleşme hizmetleri, hem de Avrupa, Türkiye ve Orta Asya üzerinden doğrudan TV yayınları için kullanılmaktadır. Türksat 3A uydusunun sahip olduğu yüksek alış gücü avantajına sahip Türkiye kapsama alanı, Türkiye‘den uplink yapacak TV yayınları, genişbant veri hizmetleri, VSAT ve darbant veri hizmetleri için kullanılmaktadır. Böylece küçük çaplı ve düşük maliyetli uplink sistemleriyle uydu üzerinden hizmet veren kullanıcılara büyük kolaylık sağlanmıştır.
Türksat 4A (2014)
Türksat 4A ve Türksat 4B haberleşme uydularının tedariki için 7 Mart 2011 tarihinde Japon Mitsubishi Electric Corporation (MELCO) firması ile sözleşme imzalanmıştır. Türksat 4A haberleşme uydusu 14 Şubat 2014 tarihinde Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden Proton roketiyle uzaya gönderilmiştir. Türksat 4A, Ku-bant ‘ta Türkiye, Kuzey Afrika, Avrupa, Ortadoğu ve Asya ile Sahra Altı Afrika bölgelerini kapsamaktadır. Uydu üzerinde ayrıca Ka-Bant da kullanılmaktadır. Daha önce hizmet verilemeyen sahra altı Afrika’ya da Türksat 4A aracılığıyla DTH, SNG, VSAT gibi hizmetlerin ulaştırılması mümkün olmaktadır. Türksat 4A, 42° Doğu yörüngesinde, 2016 yılında ömrünü tamamlayan Türksat 2A’nın yerini alırken, önemli bir kapasite artışı da sağlamıştır.
Bu yörüngedeki Türksat uyduları üzerinden yayın yapan TV sayısı 2016 yılı sonu itibarıyla 580’e ulaşmıştır.
Türksat 4B (2015)
Türksat 4B haberleşme uydusu, 16 Ekim 2015 tarihinde Kazakistan Baykonur Uzay Üssü’nden başarıyla fırlatılmıştır. 3400 MHz bant genişliğine sahip Türksat 4B ile birlikte 50° Doğu yörüngesinde ilk defa Türksat uydusu işletilmektedir.
Türksat 4B haberleşme uydusu, Türkiye, Afrika, Avrupa, Ortadoğu ve Çin’in Batısını içine alan Güney Batı Asya’yı kapsama altına almaktadır. Türksat 4B haberleşme uydusu üzerinden Ku frekans bandında TV yayıncılığına ilave olarak Ka frekans bandındaki spot kapsama alanları ile yüksek hızlı ve daha düşük maliyetlere sahip internet erişim hizmetleri sunulmaktır.
Türkiye’nin Gözlem Uyduları
Göktürk 1 (2016)
Göktürk-1 uydusu, 5 Aralık 2016’da TSİ 16.51’de Fransız Guyanası’ndaki Koruou Fırlatma Merkezi’nden fırlatıldı.
Gözlem amacıyla kullanılan Göktürk-1, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) hedef istihbaratına yönelik uydu görüntüsü ihtiyacını karşılıyor. Hem sivil hem de askeri uygulamalar için çok yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri sağlıyor.
70 kilogram kütleye ve 0,50 metre çözünürlüğe sahip Göktürk-1, Güneş eş zamanlı görev yapıyor ve ömrü 7 yıl olarak öngörülüyor.
Göktürk-1 uydusunun tasarım ömrünün 2025’te dolması bekleniyor. Bu yüzden Türkiye Göktürk-1 uydusunun yerini alacak Göktürk Yenileme Gözlem Uydusu Projesi’ni başlattı.
Göktürk 2 (2012)
Göktürk-2, TÜBİTAK UZAY, TAI iş birliği ile geliştirilen keşif uydusu. 18 Aralık 2012 tarihinde Çin’deki Jiuquan Fırlatma Üssü’nden uzaya fırlatılmıştır. 409 kg ağırlığındaki uydu 2,5 metre siyah-beyaz ve 5 metre renkli çözünürlüğe sahiptir. Uydunun görev bilgisayarı ve görev yazılımı tamamen Türkiye’de Türk mühendislerce üretilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca yüksek çözünürlüklü görüntü alınması için üretilen ilk uydudur.
Rasat (2011)
RASAT, tasarımı ve üretimi Türkiye’de gerçekleştirilen ilk yer gözlem uydusudur. Türkiye’nin BiLSAT uydusundan sonra ikinci uzaktan algılama uydusudur. DPT tarafından sağlanan kaynakla TÜBİTAK UZAY tarafından, danışmanlık ya da dış destek alınmadan Türkiye’de tasarlanan uydu, 17 Ağustos 2011 tarihinde Rusya’nın Kazakistan sınırındaki Orenburg bölgesinde bulunan Yasny Fırlatma Üssü’nden Dnepr fırlatma aracıyla uzaya gönderildi.
Ömrünü Tamamlayan Gözlem Uyduları
Bilsat (2003)
BİLSAT, Türkiye’nin ilk yer gözlem ve uzaktan algılama uydusudur. 27 Eylül 2003 tarihinde Rusya’nın Plesetsk Rampası’ndan Cosmos-3 fırlatma aracıyla uzaya gönderildi. 5 yıllık bir görev ömrüne sahip olmak üzere tasarlanan BİLSAT; 686 km irtifada, Güneş ile eşzamanlı bir yörüngede bulunmaktadır. Bilsat ömrünü tamamlamıştır.
