Fatih Sultan Mehmet Döneminin Özellikleri, Siyasi Olaylar, Savaşlar

0
Advertisement

Fatih Sultan Mehmet döneminde hangi siyasi olaylar, faaliyetler yapılmıştır? Fatih Sultan Mehmet dönemi dış politika, savaşlar, antlaşmalar ve gelişmeler.

Fatih Sultan Mehmet

Fatih Sultan Mehmet

II. MEHMET (FATİH) DÖNEMİ (1451 – 1481)

İstanbul’un Fethi (1453)

II. Murat’ın vefatından sonra tekrar tahta çıkan II. Mehmet, her fırsatta Osmanlı Devleti aleyhine faaliyetlerde bulunan Bizans İmparatorluğu’na son vermeyi amaçlamıştı. Bu nedenle hemen İstanbul’un fethi için hazırlıklara başladı.

İstanbul’un Fethinin Nedenleri

  • ✓ Bizans’ın Osmanlı şehzadelerini ve Anadolu beyliklerini Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması
  • ✓ Bizans’ın Avrupalı Devletlerden yardım isteyerek Haçlı orduları kurulmasına neden olması
  • ✓ Osmanlı Devleti’nin Asya ve Avrupa toprakları arasındaki geçişlerde sorun oluşması
  • ✓ İstanbul’un önemli ticaret yollarının üzerinde olması
  • ✓ Hz. Muhammed’in İstanbul’u fethedecek kişiler için övgü dolu sözler söylemesi

Osmanlı Devleti’nin Yaptığı Hazırlıklar

  • ✓ Karamanoğulları, Eflak, Sırbistan ve Venediklilerle anlaşmalar imzalandı.
  • ✓ Avrupa’dan gelebilecek yardımları önlemek için Balkanlara yeni ordular gönderildi.
  • ✓ Karadeniz’den deniz yoluyla gelecek yardımları önlemek için Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı (Boğazkesen Hisarı) yaptırıldı.
  • ✓ Bizans’ın batısındaki Vize ve Silivri kaleleri alınarak Bizans’ın Balkanlarla olan bağlantısı tamamen kesildi.
  • ✓ Denizden yapılacak kuşatma için 400 parçalık bir donanma inşa edildi.
  • ✓ Bizans’ın surlarını yıkabilecek güçte büyük toplar döktürüldü. Ayrıca surların arkasına aşırma atış yapabilecek havan topları döktürüldü.

Bizans’ın Yaptığı Hazırlıklar

  • ✓ Surlar tamir edilerek güçlendirildi
  • ✓ Haliç girişi zincirle kapatıldı
  • ✓ Avrupa’dan yardım istendi
  • ✓ Bizans imparatoru, Ortodoks ve Katolik Kiliselerinin birleştirilmesi teklifini kabul etti
  • ✓ Yiyecek ve su stokları yapıldı

İstanbul’un Kuşatılması ve Fethi

Kuşatma 6 Nisan’da başladı. Karadan yapılan en yoğun saldırılar, Edirnekapı bölgesindeki surlarda yoğunlaştı. 21-22 Nisan gecesi boğazdaki gemilerden 72 tanesi kızaklarla karadan kaydırılarak Haliç’e indirildi ve Haliç surlarını top ateşine tuttu. Bunun üzerine Edirnekapı bölgesindeki Bizans askerlerinin bir kısmı Haliç bölgesine kaydırılınca kara surlarının savunması zayıfladı. 53 gün süren kuşatma sonucunda 29 Mayıs’ta yapılan büyük taarruzla İstanbul fethedildi.

İstanbul’un Fethinin Sonuçları

  • ✓ istanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu.
  • ✓ Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü sağlandı.
  • ✓ Avrupa fetihleri kolaylaştı.
  • ✓ ipek Yolu’nun denetimi tamamen Osmanlı Devleti’nin eline geçti.
  • ✓ Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi sona erdi, Yükselme Dönemi başladı.
  • ✓ 1058 yıllk Bizans İmparatorluğu’nun surlarının yıkılması, silah teknolojisinin geliştirilmesinin önemini gösterdi. Bu durum Avrupalı krallıkların ordularında gelişmiş silahlar kullanmalarına ve Derebeylik yönetimlerine kesin olarak son vermelerine neden oldu.
  • ✓ İstanbul’daki bazı Ortodoks aydınlar İtalya’ya göç ettiler. Bu kişiler İtalya’da eski Yunan ve Helen eserlerinin yeniden gündeme gelmelerini sağlayarak Rönesans hareketlerinin başlamasında etkili oldular.
  • ✓ Doğu ticaret yollarının tamamının Müslümanların eline geçmesi nedeniyle Avrupalılar yeni ticaret alanları bulmak istediler. Bu arayışın sonucunda Coğrafi Keşifler başladı.
  • ✓ Ortodoks Patrikhanesi Osmanlı Devleti’nin koruması altına alındı. Böylece hem Balkanlardaki Ortodoksların Osmanlı Devleti’ne bağlılığı artırıldı, hem de Avrupa’da mezhep birliği oluşturulması ihtimali ortadan kaldırıldı.
Batıdaki faaliyetler

Fatih Sultan Mehmet döneminde batı yönündeki fetihlerde;

  • ✓ Edirne Segedin Antlaşması ile sarsılan Osmanlı egemenliğini yeniden kurmak,
  • ✓ Balkanlar’da Osmanlı hakimiyetini kalıcı kılmak,
  • ✓ Hristiyan dünyasının birleşmesini önlemek amaçlarına ulaşılmak istenmiştir.

Bizans’ı Diriltme Umutlarının Söndürülmesi

İstanbul’un fethinden sonra Bizans hanedanlarının akrabaları tarafıdan yönetilmekte olan Mora despotlukları ve Trabzon imparatorluğu Bizans’ı yeniden canlandırmak için harekete geçti. Fatih 1460’ta Mora’yı, 1461’de Trabzon’u alarak Bizans’ı yeniden kurma ümitlerine son verdi.

Bu sırada Karadeniz’de faaliyet yürüten Osmanlı donanması 1459’da Cenevizlilerden Amasra’yı aldı.

Advertisement

İstanbul'un Fethi

Balkanlardaki Faaliyetler

Balkanlarda yapılan seferler sonucunda 1459’da Belgrad dışında kalan tüm Sırbistan, 1462’de Eflak, 1463’te Bosna, 1465’te Hersek, 1476’da Boğdan ve 1478’de Arnavutluk fethedildi.

Anadolu’daki Faaliyetler

Anadolu’da siyasi birliği kurmak ve Anadolu’nun Karadeniz sahilindeki şehirleri alarak ticaret gelirlerini artırmak amacıyla 1460’ta Cenevizlilerden Amasra, 1460’ta Candaroğullarından Sinop ve Kastamonu, 1461’de Trabzon Rum İmparatorluğu toprakları alınarak hem Anadolu’nun Karadeniz kıyılarında hem de bölgedeki ticaret yollarında denetim sağlandı.

1466’da Karamanoğulları beyliği yeniden Osmanlı topraklarına katıldı.

Otlukbeli Savaşı (1473)

Doğu Anadolu’da hakimiyetini genişletmek isteyen Akkoyunlular, Osmanlı Devleti’ne karşı Karamanoğulları ve Venedikliler ittifak kurmuştu. Trabzon’un Fatih tarafından fethini de engellemek istemişti. 1473’te yapılan Otlukbeli Savaşı’nı Osmanlı Devleti kazandı. Bu savaş sonunda Doğu Anadolu’da Osmanlı hakimiyeti güçlendi, Akkoyunlu-lar Devleti yıkılış dönemine girdi.

Osmanlı Memlûk İlişkileri

Fatih döneminde Osmanlı Memlûk ilişkilerinin bozulmasında;

Advertisement
  • ✓ Memlüklerin Karamanoğullarını ve Dulkadiroğulları’nı Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması,
  • ✓ Hicaz su yollarının tamiri konusunda Osmanlı Devleti ile anlaşmazlık yaşanması,
  • ✓ Memlüklerin Anadolu’da egemenliklerini genişletmek istemesi

etkili olmuştur. Fakat Fatih’in 1481’de ölmesi nedeniyle bu devletle savaş yapılmamıştır.

Denizlerdeki Faaliyetler

Fatih döneminde Karadeniz’de 1460’ta Cenevizlilerden Amasra, Candaroğullarından Sinop ve Kastamonu alındı. 1461’de Trabzon Rum imparatorluğu’na son verildi. 1475’te ise Cenevizlilerden Kırım alındı. Böylece Karadeniz ticareti tamamen Osmanlıların eline geçti. Bu savaşlar sonucunda Cenevizlilerin Karadeniz’deki hakimiyetine son verildi.

Ege Denizinde yapılan faaliyetler sonucunda Gökçeada, Taşoz, Semadirek, Bozcaada, Linini, Sisam, Eğriboz ve Midilli Adaları alındı. Rodos Adası kuşatıldı fakat alınamadı.

Adriyatik Denizi’nde Zenta, Kefalonya ve Ayamavra adaları alındı.

Osmanlı – Venedik Savaşları (1463 – 1479)

Osmanlı Devleti’nin Adriyatik ve Ege denizlerindeki faaliyetleri Venedikliler ile savaşların başlamasına neden oldu. iki devlet arasında denizlerde ve karada süren savaşlar sırasında Osmanlı Devleti Venedik gemilerinin bölgede ticaret yapmasını engelledi ve Venediklilere karşı bir başka italyan şehir devleti olan Floransa desteklendi.

iki tara arasında 16 yıl süren savaşlar sonunda Osmanlı Devleti Venediklilere ticari ayrıcalıklar tanıyan bir antlaşma imzaladı.

Bu antlaşmayla;

  • ✓ Venedik Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ve vergi ödeyecek,
  • ✓ Venedik işgal ettiği yerleri Osmanlı Devleti’ne bırakacak,
  • ✓ Venedik istanbul’da ‘Balyos’ adıyla sürekli bir elçi bulunduracak,
  • ✓ Venedik gemileri Osmanlı karasularında serbestçe ticaret yapacak,
  • ✓ Osmanlı ülkesindeki Venediklilerin davalarına Venedikli hakimler bakacak kararları kabul edilmiştir.

Osmanlı Devleti bu savaşlara son vererek Venediklilerin bir Haçlı ordusu oluşturmasını önlemiştir.

Otranto (İtalya) Seferi (1480)

Fatih, denizlerde Osmanlı donanmasını zor durumda bırakan Napoli Krallığına son vermek ve Katolik Kilisesi’ni Osmanlı Devleti’ne bağlamak amacıyla Gedik Ahmet Paşa komutasında bir donanmayı İtalya’ya gönderdi. Otranto fethedildi. Fakat bir yıl sonra Fatih ölünce bu bölgedeki fetihler devam ettirilemedi ve Otranto elden çıktı.

Fatih Döneminde Yapılan Diğer Faaliyetler

  • ✓ Padişahın divan toplantılarına başkanlık yapması geleneğine son verildi. Bu tarihten itibaren Divan toplantılarına sadrazamlar başkanlık yapmaya başladı. Böylece Divan Kurulu bir danışma kurulu haline geldi.
  • ✓ Fatih dönemine kadar devletin üst düzey yönetim kademelerinde köklü Türk ailelerine mensup kişiler görev almaktaydı. Fakat bunlardan bazılarının Osmanlı ailesi aleyhine gizli girişimlerde bulunduklarının tespit edilmesi üzerine Fatih döneminden itibaren devşirme asıllı yöneticilerin sayısı artırıldı. Böylece padişahın mutlak otoritesinin güçlendirilmesi amaçlandı.
  • ✓ Fatih Kanunnamesi yayınlanarak devletin bütünlüğüne karşı isyan eden şehzedelerin öldürülebileceği hükmü yasal hale getirildi.
  • ✓ Fatih Medreseleri inşa edilerek istanbul islam dünyasının en önemli eğitim ve kültür merkezlerinden biri haline getirildi.
  • ✓ Osmanlı Devleti’nde ilk kez altın para bastırıldı.


Yorum yapılmamış

Reply To Birsen Cancel Reply