Fatiha Suresi nedir? Fatiha Suresi ne zaman ve nerede indirilmiştir, kaç ayetten oluşur? Fatiha suresinin konusu ve anlamı hakkında bilgi
Arka resim kaynak: pixabay.com
Fatiha Suresi Özellikleri
Fatiha Suresi; Kuran-ı Kerim’in ilk sûresidir. Yedi ayetten oluşur. İslâm din bilginlerinin çoğunluğunca Mekke’ de indiği kabul edilir. Fatiha deyimi Arapça “başlangıç” anlamına gelir ve sure, bu nedenle Fatiha adıyla anılır. Bunun dışında sürenin birçok adı daha vardır; Ümmeü’l Kitab (Kitabın anası), Ümmü’l Kur’an (Kuran’ın anası), Esas (Temel), Salât (Namazda okunan), Hamd (Övgü, halk arasında El-ham), Şükür (Teşekkür), Şifa (İyileştirme). Namaz kılınırken her rekâtta okunması vacip olan Fatiha okunmadan kılınan namaz kabul olunmaz, fâsit olur.
Anlamı
Fatiha suresinin anlamı, yaklaşık şöyledir: 1- Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’a: 2- Merhamet ve rahmet buyurcusu; 3- Din gününün malikidir; 4- Yalnız sana kulluk ederiz, yalnız senden yardım dileriz; 5- Bizi doğru yola ilet; 6- Senin nimetini bulmuş olanların yoluna; 7- Gazaba uğramamış, yolunu sapıtmamış olanların yoluna.
Üç Kulhüvallahü, bir Elham okumanın Kuran-ı Kerim-i bir kere hatmetme kadar sevap olduğuna halk arasında inanılır. İslâm Edebiyatı’nda ve tasavvufta Fatiha suresi şu adlarla da anılır: Sertac-i Kuran (Kuran-ı Kerim’in özü), Ikd-ı heft dane (Yedi tane inci dizisi).
Arapçası
Bismillahirrahmanirrahim
- Elhamdulillâhi rabbil’alemin
- Errahmânir’rahim
- Mâliki yevmiddin
- İyyâke na’budu Ve iyyâke neste’în
- İhdinessirâtal mustakîm
- Sirâtallezine en’amte aleyhim
- Ğayrilmağdûbi aleyhim ve leddâllîn
Tefsiri
Sûrede Allah’tan nelerin isteneceği, ayrıca istemenin usul ve âdâbı da öğretilmektedir. Buna göre istemenin şartları önce ne istediğini bilmek, sonra ona gerçekten ihtiyacı olduğunu belirtmek, daha sonra da onu elde etmek için yapılması gerekeni yapmaktır. Böylece gerçek dua, nimeti hayal ve arzu etmek değil o nimete ulaşmanın doğru yoluna girmek ve o yolda sebat edip ilerlemektir. Fâtiha sûresi inanan insana kesin bir düstur ve şaşmaz bir formül halinde hidayetle ibadetin önemini ve ebedî nimetin elde ediliş yöntemini bildirmektedir. Böylece sûreyi okuyan mümin Allah’a kul olduğunu ifade ve ikrar ettikten sonra kendisiyle yaratıcısı arasında hiçbir aracı bulunmadan doğrudan doğruya ona seslenir. Ebedî saadete ve nihayetsiz nimetlere ulaştıran doğruluk ve dürüstlük yolunda ilâhî lutfa nâil olmuş iyilerin izini takip ederek ilerlerken gazaba uğramışların, şaşırmış ve sapmışların durumuna düşmemek için Allah’tan hidayet ve yardım ister.
Allah ile kul arasında bir tür sözleşme ve antlaşma olarak da değerlendirilen Fâtiha sûresi Allah-insan ilişkisinin mahiyetini ortaya koyar ve bunun hangi kurallara bağlı olarak sürdürüleceğini öğretir. Ayrıca söz konusu ilişkinin tek taraflı olarak kulun gayretiyle değil mutlaka Allah’ın hidayet ve yardımıyla sağlanacağını vurgular. Sûrenin ilk yarısı kulun Allah’a hamd ve övgüsünü, ikinci yarısı da onun Allah’tan isteklerini dile getirir. Ṣaḥîḥ-i Müslim’de yer alan şu hadis bu diyalogun önemine dikkat çeker: “Fâtiha’yı okuyan kul, ‘Âlemlerin rabbi olan Allah’a hamdolsun’ dediğinde Allah, ‘Kulum bana hamdetti’ der. Kul, ‘Allah esirgeyen ve bağışlayandır’ deyince, ‘Kulum beni övdü’ der. Kul, ‘O din gününün hükümdarıdır’ deyince, ‘Kulum beni yüceltti’ der. Kul, ‘Biz ancak sana ibadet eder, yalnızca senden yardım dileriz’ deyince, ‘Bu benimle kulum arasındadır, artık kulum ne isterse olacaktır’ der. Kul, ‘Bize doğru yolu göster, nimet verdiklerinin yolunu; gazaba uğramışların ve şaşırıp sapmışların yoluna değil’ deyince Cenâb-ı Hak, ‘İşte bu yalnızca kulum içindir, isteği yerine gelecektir’ der”
