Faust Nedir? Edebiyatta, Resim ve Müzikte Goethe’nin Faust’u Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Faust, faust türü nedir? Edebiyatta, resim ve müzikte Faust, Goethe’nin Faustu özellikleri, hakkında bilgi.

faust

Faust

Faust; Batı edebiyatında bir efsane kahramanı ve çeşitli sanat eserlerinin konusudur.

XVI. yüzyılda ilgi çekici bir efsane Avrupa’da ağızdan ağza dolaşmaya başlamıştı. Sihirbaz Doktor Johannes Faust’un maceralarını anlatan bu efsane, Almanya’da doğmuştu. Şeytanla anlaşıp karanlık işlere dalan Doktor Faust’un mucizeler yarattığı sanılıyordu. Johannes Faust adında bir doktorun gerçekten yaşadığı, 1538’de öldüğü tahmin ediliyor. Fakat hakiki Faust’la efsane kahramanı Faust birbirleriyle o kadar karıştırılmıştır ki, gerçekle hikâyeyi ayırdetmek imkânsızlaşmıştır.

Efsaneye göre, Doktor Faust, Almanya’da şehir şehir, kasaba kasaba dolaşarak büyücülük, hekimlik, falcılıkla hayatını kazanıyordu. Onun harikalar yarattığı söylendiği gibi, birçok karanlık işler çevirdiği, halkı aldattığı da ileri sürülüyordu.

Edebiyatta Faust

Faust edebiyata ilk defa 1587’de yayınlanan “Historia von Dr. Johannes Fausten” adındaki kitapla girmiştir. Frankfurt’ta yayınlanan bu eserde, Faust’un çeşitli maceraları, ona dair anlatılan hikâyelerin en ünlüleri yer almıştı. Eserde, Faust’un şeytanla nasıl işbirliği kurduğu da anlatılıyordu. Esere göre, şeytanla Faust aralarında anlaşmışlar, bu anlaşma Doktor Faust’un kaniyle imzalanmıştı. Anlaşma gereğince şeytan 24 yıl Faust’ un emrinde olacaktı, bu müddetin sonunda ise Doktor Faust kendini şeytana teslim edecekti.

Advertisement

Hikâyeye göre Şeytan Mefisto efendisini çok iyi yaşatır. Bu arada ona ölüm, Tanrı’yla Şeytan’ın münasebeti, Cennet, Cehennem, günahların cezalandırılması gibi konularda da geniş bilgi verir. Yirmi dört yıllık ortaklık sona erdiği sırada şiddetli bir deprem olur, Faust’un evi yıkılır, kendisi de ruhunu şeytana teslim eder.

Bu hikâye bütün dünyada geniş ilgi topladı. Birçok yazarlar, bu konuyu işlediler. İlk olarâk İngiliz dram edebiyatının babası Christopher Marlowe “The Tragical History of Doctor Faustus” (Doktor Faustus’un Acıklı Hikâyesi) adında bir piyes yazdı. Şehir şehir, ülke ülke dolaşan gezginci tiyatrocular eseri Almanya’da da tanıttılar. Daha sonra piyes, sokak tiyatrolarına kadar düştü. XIX. yüzyılın başında Goethe bu eseri kuvvetli bir piyes olarak yeniden sanat âlemine tanıttı.

Goethe’nin Faust’u

Goethe «Faust» un konusunu, çocukken seyrettiği bir kukla piyesinden öğrenmişti. Bu hikâye yıllarca aklından çıkmamış, zihninde ona yeni bir şekil vermeye çalışmıştı. Nihayet Faust’u olgunluk devrinin felsefesini İçinde toplıyan bir eser haline getirdi. Goethe’nin “Faust” unda eserin kahramanı her şeyi öğrenmek sevdasına düşer. Bunu kendi çalışmalarıyla elde edemeyeceğini anlayınca, hayallerini sihir yolu ile gerçekleştirmeye çalışır. Mefisto ile, yani şeytanla, bu konuyu tartışır, sonunda bir anlaşmaya varırlar: Mefisto, Faust’un her isteğini yerine getirebilirse, Doktor Faust da buna karşılık ruhunu Mefisto’ya satacaktır.

Zaman geçtikçe, Faust efsaneleri de değişmeye başladı. Sonunda, Gretchen adında fakir bir kız da Faust efsanesine karıştı. Doktor Faust, bu genç kıza âşık olmuştu. Goethe’ nin “Faust” unda ise Gretchen, temiz yürekli Margaret olarak geçer. Faust’un Margaret’i aldatışı, eserin en güzel sahnelerinden biridir. İlk efsanelerle Goethe’nin piyesi arasındaki farklardan biri de, efsanelerin aksine, Goethe’nin piyesinde Faust’un şeytana yenilmeyip ölmezliğe kavuşmasıdır.

Resim ve Müzikte Faust

Goethe‘nin “Faust” u ilk defa 1859’da Paris’te sahneye konuldu. Ünlü Fransız bestecisi Charles Gounod, Goethe’nin bu eserinden konu alarak bir “Faust” operası besteledi. Ünlü besteci Lizst’in “Faust Senfonisi”, Wagner’in “Faust Uvertürü” vardır. Ressam Rembrandt da Faust konusu üzerine tablolar yapan ressamların başında gelir. Bundan başka, daha birçok sanatçılar Faust konusunu piyes, beste, heykel ve tablolarında işlemişler, böylece, bir efsane kahramanı olan Faust; edebiyattan resme kadar, çeşitli sanat kollarında ölümsüz bir varlık haline gelmiştir.

Advertisement


Leave A Reply