Ankh sembolü nedir? Üstü ilmik biçimli bir haç ve ya T harfine benzetilen Antik Mısır’ın yaygın sembollerinden Ankh ne anlama gelir?
Kaynak : pixabay.com
Ankh, Eski Mısır’ın en ünlü ve yaygın olarak kullanılan sembollerinden biridir. Eski Mısır boyunca hiyeroglif metin ve ikonografik sanatta ortaya çıktı. Ancak, sembolün kökeni hakkında çok fazla tartışma var. Gardiner (standart işaretlerin listesini oluşturan) bunun bir sandal kayışı olduğunu öne sürdü. Sandaletin bu kısmına ‘nkh’ deniyordu, ancak şekil benzerliğinden dolayı bu ismin geriye dönük olarak uygulanıp uygulanmadığı net değil. Diğerleri ise bunun erkek ve dişi üreme organlarını temsil eden bir totem direği, önünde güneşin yolu olan ufukta bir güneş ve bir tören kuşağı olduğunu öne sürmüşlerdir.
Sembol aynı zamanda “yaşam” veya “yaşamın nefesi” anlamına gelen hiyeroglif ‘nh (ankh)’ı temsil eden eski bir Mısır hiyeroglifidir. Glif, inanılmaz sayıda yazıtta yer alır ve genellikle dekoratif bir cihaz olarak kullanılırdı. Mısır tanrılarının çoğu, canlılıklarını ve ölümsüzlüklerini temsil etmek için bir Ankh ile tasvir edilmiştir. Bazen, tanrı (veya tanrıça) Ankh’ı Firavun’a kadar uzatır, bu da hem yaşam armağanını hem de konunun arındığını gösterir.
Armarna döneminde, güneş diski The Aten, kraliyet ailesine uzanan ışınlarının sonunda genellikle küçük ankh’lerle tasvir edildi. Ankh ayrıca suyun arındırıcı gücünü de sembolize edebilir. Yukarı Mısır tapınaklarındaki çeşitli sahneler, kralı, onu temizlemek için kafasına küçük bir Ankh akışı döken iki tanrı (biri genellikle Thoth’tur) ile çevrili gösterir.
Tutankhamun’un mezarından Ankh şeklindeki aynalı kasa (Kaynak : wikipedia.org)
Ankh ayrıca ölümden sonraki yaşamla da ilişkilendirildi. Ölüler bazen “ankhu” olarak anılırdı ve lahitler de “neb-ankh” (hayat sahibi) olarak bilinirdi. Orta Krallık’tan gelen ‘nkh (ankh) kelimesi aynı zamanda “ayna” anlamına geliyordu ve birçok ayna hiyeroglif şeklini aldı. Mısır çok tanrılı dininin çöküşünden sonra, Kıpti Hıristiyan kilisesi Ankh’ı Crux Ansata (“saplı haç”) olarak bilinen bir haç biçimi olarak benimsedi.
Ankh genellikle Djed (kararlılığı temsil eder) veya Was (gücü temsil eder) ile ilişkilendirilerek, giyen üzerinde tanrıların korumasını çağırmak için güçlü bir tılsım düşüncesini oluştururdu.
