Kadı Anlatışa Göre Fetva Verir atasözü ne anlama gelir, ne demektir, ne anlatılmak isteniyordur, Kadı Anlatışa Göre Fetva Verir hakkında yazı.
KADI ANLATIŞINA GÖRE FETVA VERİR.
Atasözünün Kısaca Anlamı: haksız kişi, olayı kendisini haklı gibi göstererek anlatırsa dinleyen ona hak verir.
Açıklaması
Eskiden adalet işlerine bakan yetkili kişilere “kadı”, kadıların verdikleri karara da “fetva” denirdi. (Bugün o işe yargıçlar, bakıyor, vardıkları sonuca da yargı adı veriliyor.)
Kadı, kendisine anlatılanlara göre karar verir. Buna ilişkin güzel bir Nasrettin Hoca fıkrası var: Bir gün Hoca’ya biri gelmiş, birinden şikâyetçi olmuş, dert yanmış. Hoca, dinledikten sonra “Haklısın” demiş. Sonra adam çekip gitmiş. Biraz sonra şikâyet edilen adam gelmiş, o da birinci adamdan şikâyetçi olmuş. Hoca, ona da “Haklısın” demiş. Bu yargılanmayı yan odadan izleyen Hoca’nın karısı: “Bu nasıl yargılama böle? İkisine de aynı şeyleri söyledin” deyince, Hoca karısına dönmüş: “Hanım sen de haklısın!” demiş.
Bu fıkradan da anlaşılacağı gibi, tek yanlı anlatışlarla bir sonuca varılmaz. Onun için bugün yargıçlar, iki tarafı da dinliyorlar. Tanıklara başvuruyorlar. Böylece daha doğru bir sonuca varmaya uğraşıyorlar.
Fetva Nedir? Sözlük Anlamı
“Fetva”
İslam hukuku ile ilgili bir sorunun dinî hukuk kurallarına göre çözümünü açıklayan, şeyhülislam veya müftü tarafından verilebilen belge
“fetva vermek ”
1. herhangi bir işlemin veya eylemin din kurallarına uygun olup olmadığı konusunda konuyla ilgili bilim adamlarınca açıklama yapılmak
2. bir işin yapılabilmesi için yargıda bulunmak
3. gereksiz yere emir verir gibi konuşmak
“fetva çıkarmak ”
belli bir konuda dinî hukuk kurallarına göre izin almak
“Şimdi müftüye gideceğim, fetva çıkarıp senden boşanacağım.” – A. Gündüz
“fetvahane ”
Müftünün makamı
“fetvayişerife ”
Şeyhülislam fetvası
“fetvayişerife çıkarmak ”
1. şeyhülislam fetvası ilan etmek
2. kendi kendine yorum getirmek
“Fetvayişerife mi çıkarıyorsun be?” – H. Taner
Ordu Kadısı
Ordu Kadısı; Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılda, cephedeki orduda davalara bakmak ve uyuşmazlıkları çözmekle görevli yargıçtır.
Ordu mensuplarının hukuksal sorunlarına ve davalarına kazaskerler bakardı. İlmiye sınıfının bozulması sürecinde kazaskerliğe atananlar çeşitli gerekçelerle seferlere katılmamayı ve İstanbul’da kalmayı yeğlemeye başladılar. Aynı anda birçok cephede savaşların sürmesi de sayılan iki (Anadolu ve Rumeli) olan kazaskerlerin göreve gitmelerini güçleştiriyordu. 1807’de III. Selim’in bir fermanıyla cephedeki orduda çıkacak uyuşmazlıktan gidermek ve davalara bakmak için ilmiye sınıfından ordu kadısı atanması öngörüldü. Buna göre cepheye giden orduda, rütbesi Mekke payesi ve daha yüksek olan bir kadı görevlendiriliyordu. 1826’da Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması ve yeni orduların kurulmasından sonra ordu kadısı görevlendirme uygulamasına son verildi.
