Henri Moissan kimdir? Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız kimyacı olan Henri Moissan’ın hayatı ve bilime yaptığı katkılar nelerdir?
Kaynak : wikipedia.org
Henri Moissan ( Paris , 28 Eylül 1852 – Paris, 20 Şubat 1907 ) 1906 Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan Fransız eczacı , kimyager ve üniversite profesörüydü.
Hayatı
Moissan, 28 Eylül 1852’de, doğu demiryolu şirketinin küçük bir subayı olan Francis Ferdinand Moissan ve bir terzi olan Joséphine Améraldine’nin (kızlık soyadı Mitel) oğlu olarak Paris’te doğdu. Annesi Yahudi kökenliydi, babası değildi. 1864’te Meaux’ya taşındılar ve orada yerel bir okula gitti. 1870’de üniversiteye gitmek için gerekli olan dereceli universitaire olmadan okulu bıraktı. Moissan, 1871’de eczanede stajyer oldu ve 1872’de Paris’te bir kimyager için çalışmaya başladı ve burada arsenikle zehirlenmiş bir kişiyi kurtarmayı başardı. Kimya okumaya karar verdi ve önce Edmond Frémy’nin laboratuvarında, daha sonra Pierre Paul Dehérain’in laboratuvarında başladı. Dehérain onu akademik bir kariyer yapmaya ikna etti. Üniversitede okumak için gerekli olan bakaloryayı 1874’te daha önceki bir başarısız girişimin ardından geçti. Ayrıca 1879’da Ecole Supérieure de Pharmacie’de birinci sınıf eczacı olmaya hak kazandı ve 1880’de Faculté des Sciences’tan doktora derecesini aldı. Paris’te bulunduğu süre boyunca kimyager Alexandre Léon Étard ve botanikçi Vasque ile arkadaş oldu.
1874’te Dehérain ile birlikte bitkilerde karbondioksit ve oksijen metabolizması hakkında ilk bilimsel makalesini yayınladı. Bitki fizyolojisini bıraktı ve ardından inorganik kimyaya yöneldi; daha sonra piroforik demir üzerine yaptığı araştırma, o zamanın en önde gelen iki Fransız inorganik kimyacısı Henri Étienne Sainte-Claire Deville ve Jules Henri Debray tarafından iyi karşılandı. Moissan doktora derecesini aldıktan sonra 1880’de siyanojen ve siyanür oluşturma reaksiyonları üzerine arkadaşı Landrine ona bir analitik laboratuvarında bir pozisyon teklif etti. Léonie Lugan ile olan evliliği 1882’de gerçekleşti. 1885’te Louis Ferdinand Henri adında bir oğulları oldu.
1880’lerde Moissan, flor kimyasına ve özellikle florinin kendisinin üretimine odaklandı. Kendine ait bir laboratuvarı yoktu, ancak birkaç laboratuvar kullandı, örneğin Charles Friedel’inki. Erimiş arsenik triklorürün elektroliziyle üretilen bir gazı gözlemlemeyi mümkün kılan 90 Bunsen hücresinden oluşan güçlü bir bataryaya erişimi vardı. Gaz, arsenik triklorür tarafından yeniden emildi. Hidrojen florürün elektrolizi, 26 Haziran 1886’da başarılı bir şekilde flor verdi. Fransız bilim akademisi, Marcellin Berthelot, Henri Debray ve Edmond Frémy olmak üzere üç temsilci gönderdi. Sonuçları doğrulamak için deney yenilendi ancak ancak Moissan, hidrojen florürde önceki deneylerde bulunan eser miktarda potasyum florür bulunmaması nedeniyle bunları yeniden üretemedi. Sorunu çözdükten ve flor üretimini birkaç kez gösterdikten sonra, 10.000 franklık bir ödül kazandı. Sonraki yıllarda, 1891 yılına kadar flor kimyası çalışmalarına odaklandı. 1901’de ( Paul Lebeau ile birlikte ) SF 6 gibi çok sayıda flor bileşiği keşfetti. Bor ve yapay elmas üretimi konusundaki araştırmasını ve 80 voltta 2200 amper kullanarak 3500 °C’ye ulaşabilen elektrikle ısıtılan bir fırının geliştirilmesini izledi.
Yeni geliştirdiği ark fırını , araştırma alanlarından bir diğeri olan çok sayıda elementten (örneğin silikon borür ) borür ve karbür üretimine yol açtı.
Bilime Olan Katkıları
En dikkate değer bilimsel katkıları arasında, 1886’da, susuz hidroflorik asit içindeki bir potasyum hidroflorür çözeltisinin elektrolizi yoluyla floru sarımsı yeşil bir gaz şeklinde izole etmeyi başarmasıdır. Florun varlığı yıllardır biliniyordu, ancak onu elde etmek için yapılan tüm girişimler başarısız oldu ve hatta bazı araştırmacılar denerken öldü.
Ayrıca, uranyum, krom, tungsten, vanadyum, manganez, titanyum ve molibden gibi belirli metal cevherlerinin indirgenmesine izin veren 4,100 °C sıcaklıklara ulaşabilen bir ark ocağı tasarladı.
1893’te erimiş demirde çözünmüş karbondan küçük yapay elmaslar hazırlama yöntemini yayınladı ve bu büyük bir sansasyon yarattı. Bununla birlikte, deneyi yeniden oluşturmaya gelince, hiçbir bilim adamı – Moissan’ın kendisi bile – elmas izleri bile elde edemedi. Bugün bazı şakacı yardımcıların bu elmas parçalarını erimiş demir karışımına yerleştirdiğine inanılıyor.
1808’de Humphry Davy tarafından keşfedilen ve kalsiyum iyodidin (CaI 2 ) elektrolizi ile %99 saflığa ulaşan kalsiyum üzerine araştırma yapan ilk kişilerden biriydi.
1906’da “flor izolasyonu üzerine yaptığı deneylerden dolayı” Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Nobel Ödülü’nü aldıktan sonra Stockholm’den döndükten kısa bir süre sonra bir apandisit atağının ardından aniden öldü.
