Filoloji ne demektir ve ne anlama gelir? Filoloji neyi inceler, nasıl çalışır, özellikleri nelerdir? Filoloji hakkında genel bilgi.
Filoloji Nedir?
Filoloji Yunanca φίλος (aşk) ve λόγος (kelime, akıl) terimlerinden türetilmiştir ve kelimenin tam anlamıyla bir kelime aşkı anlamına gelir. Edebi kaynaklarda dilin incelenmesi ve edebi çalışmalar ile tarih ve dilbilimin bir birleşimidir. Filoloji genel olarak filoloji adı verilen Yunanca ve Klasik Latince ile ilişkilendirilir. Filoloji çalışması, Klasik Filoloji ile ilgili olarak Avrupa Rönesans Hümanizmine dayandırılmıştır ancak bu, tanımına hem Avrupalı hem de Avrupalı olmayan dillerin çalışmasını dahil etmek için birleştirilmiştir.
Genellikle filoloji, tarihi gelişime odaklanır. Edebi metinlerin özgünlüğünü ve orjinal biçimini belirlemeye ve bunun anlamını belirlemeye yardımcı olur. Bir dilin yapısı, tarihi gelişimi ve ilişkileri ile ilgilenen bir bilim dalıdır.
Dilleri, yazılı eserleri inceleme yolu ile bir topluluğun kültürünü araştırmaya “filoloji” denir. Diller, yazılı eserler birçok bakıma göre incelenebilir. Onun için “filoloji” kelimesi de değişik anlamlarda kullanılmıştır.
Yüksek kültür seviyesine erişmiş bir millet, manevi varlığı demek olan kültür eserlerini zamanla bozulmaktan, mahvolmaktan kurtarmak için o eserlerin yazıldığı dili incelemek, sağlam kurallara bağlamakla işe başlar. Bu bakımdan filolojinin temeli dildir. Ancak filoloji, basit, tek bir bilgi dalından ibaret değildir; birtakım bilim topluluklarından meydana gelen bir bilgidir.
Filolojinin uğraşma konusu olan başlıca dallar şunlardır:
1.— Eski metinlerin tespit ve yayınlanması;
2.— Lengüistik (dilbilim): Dil tarihi, genel lengüistik, özel lengüistik, dil bilgisi (fonetik, morfoloji, sintaks, sözlük);
3.— Edebiyatla ilgili bilim çalışmaları: Bibliyografya, biyografya, estetik eleştirme;
4.— Edebiyat tarihi (bütün şekilleriyle).
5.— Metinlerin açıklanması.
Alman filolojisi, İngiliz filolojisi, Çin Filolojisi denildiği zaman, o dillerle ilgili bütün yukarıdaki çalışmaların toplamı anlaşılır.
Indo-European Philology isimli ünlü eserin kapağı
Karşılaştırmalı filoloji, diller arasındaki ilişkiyi analiz eden bir filoloji dalıdır.
Bilişsel filoloji çalışmaları, insan zihinsel süreçlerini dikkate alan yazılı ve sözlü metinlerdir. Psikolojik ve yapay sistemleri kullanarak araştırma sonuçlarını karşılaştırmak için bu bilim kullanılır.
Deşifre, Jean-Francois Champollion tarafından hiyerogliflerin Rosetta Stone kullanımıyla çözülmesinde yapıldığı gibi ölü dillerin deşifre edilmesini sağlayan başka bir filoloji dalıdır.
Metinsel filoloji düzenleme, metinsel eleştiriyi içeren bir anlamda metinlerin ve tarihçelerinin çalışmasını içeren bir başka filoloji dalıdır.
