Fiziki haritalarda bulunan yer şekilleri ve bu yer şekillerini gösterme yöntemleri nelerdir? Fiziki harita özellikleri.
Fiziki Haritalarda Yer şekillerini Gösterme Yöntemleri
Fiziki haritalarda yer şekilleri gölgelendirme, tarama, renklendirme, kabartma ve izhops olmak üzere beş şekilde gösterilir.
1. Gölgeleme Yöntemi
Bu yöntemde yer şekillerine 45° lik açıyla ışık vurulduğu varsayılarak ışık gölge oyunuyla yüzey şekilleri gösterilir. Işık alan ve düzlük yerler açık, gölgede kalan yerler koyu olarak gösterilir.
Bu metotla daha çok dağların uzanışı gösterilir, ilk bakışta engebeli yerlerin dikkati çekmesi sağlanır. Yükselti bulunamaz ve profil çıkartılamaz. Özellikle izohips ve renklendirme yöntemiyle çizilen fizikî haritalarda yardımcı bir yöntem olarak uygulanır.
2. Tarama Yöntemi:
Arazinin eğimi yönünde uzanan çizgilerle gösterilir. Çizgiler eğime paralel olarak uzanır ve yükselti basamaklarını gösterir.
Eğimin fazla olduğu yerlerde çizgiler kısa, sık ve kalın uzanır.
Eğimin azaldığı yerlerde ise çizgiler ince, uzun ve seyrek uzanırlar.
3. Renklendirme Yöntemi:
Fiziki haritalarda en yaygın biçimde kullanılan yöntemlerden biridir.
Deniz seviyesinden itibaren her yükselti basamağı belli bir renk ile gösterilir. Buna göre:
O – 200 m ye kadar koyu yeşil 200 – 500 m arası açık yeşil, 500 – 1000 m arası sarı,
1000 -1500 m arası turuncu veya açık kahverengi
1500 – 2000 m arası kahverengi,
2000 m üzeri kahverenginin koyulaşan tonlarıyla gösterilir.
Kahverengi üzerindeki beyaz renkler kalıcı kar ve buzulları gösterir.
4. Kabartma Yöntemi:
Yer şekilleri aslına uygun olarak kabarık, üç boyutlu olarak hazırlanır. Bu haritalarda yatay mesafeyi gösteren ölçek yanında dikey mesafeyi gösteren ikinci ölçek vardır. Çok kullanılan bir yöntem değildir.
Kabartma yöntemi, yer şekillerini gerçeğe en yakın biçimde gösterir.
5. İzohips Yöntemi:
Yeryüzünde deniz seviyesine göre aynı yükseltiye sahip olan noktaların birleştirilmesi ile elde edilen kapalı
eğrilerle gösterilir. Bu eğrilere izohips (eşyükselti) eğrileri denir. Fiziki haritaların çiziminde en yaygın olan yöntemdir.
