Fransa kralı üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu ve onuncu Charles hayatları ve dönemleri ile ilgili bilgi.
CHARLES III “Bön”,
Fransa kralıdır (Aix-la-Chappelle 879 – Peronne 929).
Hükümdarlık dönemi: 893-923. E. Louis’nin oğludur. 893’te Reims Başpiskoposu Fulk’un önderliğinde bir grup, Odo’nun yönetimine karşı ayaklanıp onu kral ilan ettiler. Kanlı çarpışmalar Charles ve Odo’nun ortak kral ilan edilmeleriyle sonuçlandı. 898’de Odo ölünce tahtta tek başına kaldı. Yönetimi başarısız oldu. 911’de Neustria’nın bir bölümünü özerk Normandiya Dükalığı olarak tanımak zorunda kaldı; 923’te Lorraine, Alman Kralı “Avcı” Heinrich’in eline geçti; 922’de kral ilan edilen I. Robert’i savaşta öldürmesine karşın (923) soyluların bu kez ölenin yerine kral seçtikleri Burgonya Dükü Raul’un eline tutsak düştü; ölene kadar hapis yaşamı sürdürmek zorunda kaldı. Ölümünden sonra kralcılar oğlunu sürgünde bulunduğu İngiltere’den ülkeye çağırıp IV. Louis adıyla kral yaptılar.
CHARLES IV “Yakışıklı”,
Fransa kralıdır (Paris 1294 – Vincennes 1328).
Hükümdarlık dönemi: 1322-1328. IV. Philip’in oğludur. Erkek çocuğu bulunmayan ağabeyi V. Philip’in ardından 1322’de kral oldu. Bir sınır olayı ve İngiltere Kralı II. Edward’in Gaskonya Bölgesi’ni kendi toprağı sayması sonucu önce 1324-1325’te, sonra da 1326-1327’de İngiltere ile yapılan savaşlarda Fransızlar zaferler kazandılar. 1328 başlarında tutulduğu ölümcül hastalıktan kurtulamayarak ölünce naip olan kuzeni Philippe de Valois, VI. Philip adıyla Fransa tahtına oturdu. Böylece 987’den bu yana hüküm süren Capet Hanedanı’nın erkek üyeleri onunla birlikte son buldu.
CHARLES V “Akıllı”,
Fransa kralıdır (Vincennes 1338-ay.y. 1380).
Hükümdarlık dönemi: 1364-1380. II. Jean’m oğludur. 1356 Poitiers Savaşı’nda II. Jean İngilizlere tutsak düşünce babasının naibi oldu; içte ayaklanmalar ve dışta İngiliz istilasıyla uğraşmak zorunda kaldı. Bir köylü ayaklanması olan Jacquerie hareketini ezdi. İngilizleri kovamadığı için Fransa’nın üçte birini İngiltere’nin denetiminde bırakan Bretigny Barışı’nı (1360) kabullenmek zorunda kaldı. 1364’te babasının ölümü üzerine resmen kral oldu. 1369’da İngiltere’ye savaş açtı. Ölümüne kadar geçen süre içinde Calais ve Guyenne’de dar bir kıyı şeridi dışında tüm topraklarım geri aldı.
CHARLES VI “Deli”,
Fransa kralıdır (Paris 1368-ay.y. 1422).
Hükümdarlık dönemi: 1380-1422. V. Charles’ın oğludur. 1380’de 12 yaşında tahta çıkınca büyük derebeyleri olan amcaları Anjou ve Burgonya dükleriyle dayısı Bourbon dükünün vesayeti altına girdi. 1388’de Charles erginliğini duyurdu; amcalarıyla dayısını görevden aldı; babasının eski güvenilir adamlarım göreve çağırdı. Kendi devlet işlerine hiç karışmayıp sarayın eğlence yaşamına kapıldı. 1392’de çıldırdı ve zaman zaman aklını başına topladığı dönemler dışında hükümdarlığının sonuna kadar bu durumda kaldı. Kralın yetersizliği, amcalarla dayının yeniden işbaşına dönmesini sağladı. Böylece Fransa giderek bir anarşi ortamına sürüklemeye başladı. Dönemi kargaşa içinde geçti. Yerine oğlu VII. Charles tahta çıktı.
CHARLES VII,
Fransa kralıdır (Paris 1403-Mehun-sur-Yevre 1461).
Hükümdarlık dönemi 1422-1461. VI. Charles’ın oğludur. Troyes Antlaşması (1420) gereğince kendi miras dışı bırakılırken, kız kardeşinin kocası İngiltere Kralı V. Henry, Fransa tahtının varisi sayıldığı için, 1422’de VI. Charles ölünce, Loire’ın güneyindeki topraklarından krallığını ilan etti. 1428’de Or-leans’ı kuşatan İngilizler karşısında seyirci kaldı. 1429’da Chinon’da ziyaretine gelen Jeanne D’Arc, onu Fransa kralı olarak gördüğünü belirtince, bir ordu toplayıp Jeanne’nın önderliğinde Orleans’ın yardımına gönderdi; elde edilen başarı ile yüreklendi ve Reims üzerine yürüyerek orada taç giydi. Ancak Jeanne’ın İngilizler tarafından yakılması ulusal birliğin yeniden canlanmasında büyük etken oldu. İngiltere’ nin Kuzey Fransa üzerindeki egemenliği giderek sarsıldı, 1435’te imzalanan Arras Barışı Fransız tarihinde bir dönüm noktası oldu. 1436’da İngilizler Paris’ten kovuldular; 1442’de Seine Vadisi ve Gaskonya’nın büyük bölümü geri alındı, oğlu veliaht Louis’nin önderliğindeki büyük soyluların ayaklanması şiddetle bastırıldı. 1446’da ağır süvari ve okçu birliklerinden oluşan aylığa bağlı düzenli ve güçlü bir ordu kurdu. 1449’da yeni ordusunun başında karşı saldırıya geçti. Öldüğünde İngilizlerin elinde yalnızca Calais kaldı.
CHARLES VIII,
Fransa kralıdır (Amboise 1470-ay.y. 1498).
Hükümdarlık dönemi: 1483-1498 XI. Louis’nin oğludur. babası öldüğünde 13 yaşındaydı; ablası Anne de France ile eniştesi Pierre de Bourbon bu dönemde naip olarak ülkeyi yönettiler. Kral 1491’de erginliğini duyurdu; ablasıyla eniştesini saraydan uzaklaştırdı. 1494’te 30 bin kişilik bir ordunun başında İtalya seferine çıktı; önüne çıkan güçsüz İtalyan devletçiklerini tek tek yenerek 1495’te Napoli’ye girdi. Ancak İspanya, Venedik, Papalık, Avusturya ve Milano aralarında güçbirliği yaparak onu geri çekilmek zorunda bıraktılar. Yenik ve bitik durumda Fransa’ya döndü; ertesi yıl Napoli, İspanyolların eline geçti. Yeni bir sefere hazırlanırken bir kaza sonucu öldü.
CHARLES IX,
Fransa kralıdır (St. Germainen/Laye 1550 – Vincennes 1574).
Hükümdarlık dönemi: 1560-1574. II. Henri’nin oğludur. Ağabeyi II. Franço-is’ın ani ölümü sonucu 1560’ta annesinin naibeliği altında kral oldu. 1563’te yeni Fransız yasasına göre erginliği duyurulduktan sonra bile devlet yönetimini annesinin elinde bıraktı. Oysa Katoliklerle Protestanlar arasında ikiye bölünmüş olan Fransa bir iç savaşın eşiğindeydi. 1568’de savaş patlak verdi; 1570’te Protestanlara din özgürlüğü tanıyan St. Germain Antlaşması ile barış yeniden kuruldu. 1572’de annesinin egemenliğinden kurtulmayı denediyse de annesinin aynı yıl St. Bartelemey Yortusu’nda Protestanları topluca kıyıma uğratma istemine karşı koyamadığı için bu planı suya düştü (1572). Kanlı yortu sonrası sinirleri büsbütün bozuldu; yönetimi tam anlamıyla annesine bırakıp yalnızca ava ve metresi Marie Touchet’ye adandı. Veremden öldü.
Kaynak: pixabay.com
CHARLES X,
Fransa kralıdır (Versailles 1757-Avusturya’da Görz 1836).
Hükümdarlık dönemi: 1824-1830 XV. Louis’nin torunudur. Gençlik yıllarında yakışıklılığı ve çapkınlıklarıyla dikkati çekti. 1785’ten sonra mutlakiyetçiliğin savunucusu olarak devlet işlerine ilgi göstermeye başladı. 1789 Devrimi’ nde Fransa’dan kaçtı; 1794’e kadar çeşitli Avrupa saraylarında yaşadı. 1795′ te başarısız Bretonya seferine katıldıktan sonra XVI. Louis’nin adamı üieri-ne tahtın Bourbon mirasçısı olan ağabeyi Louis ile birlikte İngiltere’ye yerleşti. 1814 başlarında Napolyon’un yenilmesi sonucu Fransa’ya dönüp müttefiklerle anlaşarak ağabeyini XVIII. Louis olarak tahta çıkarmayı başardı. 1824’te ağabeyi ölünce X. Charles adıyla kral oldu. Ancak basın özgürlüğünü askıya alması, yeni kurulan loncaları dağıtması, seçimleri engellemesi üzerine 1830’da Paris halkı ayaklandı. Fransa’dan kaçması üzerine Louis Philippe anayasal kral ilan edildi. Yaşamının geriye kalan yıllarını sürgünde geçirdi.
