Fransız Devrimi ne zaman ve ne amaçla yapılmıştır? Fransız Devrimi’nin tarihi, özellikleri, öncüleri ve sonuçları hakkında bilgi.
Fransız Devrimi; 1789’da başlayarak Fransa’da 10 yıl süren büyük devrimdir. 18. yüzyılda Fransa’da yönetime mutlak monarşi egemendi. Soyluların ve din adamlarının ayrıcalıkları büyüktü. Halk için özgürlük ve eşitlik yoktu. Endüstrinin ve burjuvazinin gelişmesi, topluma yeni bir düşünce anlayışı getirmişti. Amerika’da İngiliz egemenliğinden kurtularak insan haklarına dayalı bir özgürlükçü cumhuriyet düzeninin kurulması, İngiltere’de 17. yüzyılın sonlarına doğru özgür bir düzenin gerçekleşmiş olması da bu düşünce anlayışını geliştiren nedenlerdi.
Dönemin Fransız düşünürleri Voltaire, J.J. Rousseau, Montesquieu, Diderot, eski toplumsal kurumlara, kilisenin bağnazlığına ve yerleşik törelere karşı ilerici ve özgürlükçü düşünceler öne sürüyorlardı. Bunların yanı sıra Fransa, savaşlar ve üretici olmayan din adamları, soylular ve saray yüzünden yoksul düşmüştü. Ülke ekonomik ve toplumsal bunalımlar içinde kıvranıyordu. Duruma bir çare bulmak için Kral XVI. Louis, Etats Generaux’yu toplantıya çağırmak gereğini duydu. 1614’ten beri toplanmamış olan Etatsz Généraux (Eta Jenero), önemli sorunlar çıktığı zaman ülkenin her yanından çağrılan ve toplumdaki üç sınıfı (soylular, din adamları ve halk) temsil eden üyelerden oluşuyordu.
Fransız İhtilalini Anlatan Tablo
Meclis 1789’da Versailles Sarayı’nda toplandı. Halk bu meclisten ayrıcalıkların kaldırılmasını, vergide ve adalette herkese eşit davranılacağına ilişkin karar alınmasını, özgürlüğün sağlanmasını bekliyordu. Ancak olumlu bir sonuç sağlanamadı. Soyluların ve kilisenin temsilcileriyle halkın temsilcileri arasında anlaşmazlık çıktı. İlk iki sınıfın temsilcileri halk temsilcileriyle birlikte toplanmak istemediler. Halk temsilcileri de nüfusun çoğunluğunu temsil ettiklerini öne sürerek tek başlarına toplandılar ve bu meclise “Ulusal Meclis” adını verdiler. Aldığı kararlar kral tarafından kabul edilmedi. Kral, meclisin dağılmasını istediyse de, meclis üyeleri dağılmadılar ve yeni bir anayasa yapmadan dağılmayacaklarına and içtiler. Bu diretme üzerine kralın buyruğuyla öteki temsilcilerin de katılmasıyla meclis toplandı ve Kurucu Meclis adım aldı. Kral XVI. Louis, Paris yakınma yabancı askeri birlikler getirtti.
Bastille Hücumu 14 Temmuz 1789
Devrim Başlıyor
Bunun üzerine Paris’te halk silaha sarılıp politik tutukluların bulunduğu Bastille Hapishanesi’ni ele geçirip tutukluları serbest bıraktı (14 Temmuz 1789).
Kurucu Meclis toplantılarını sürdürdü. Bir dizi yasa çıkardı. “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”ni yayımladı. Doğa ve yasa önünde herkesin eşitliğini, özgürlüğünü, can, mal ve ırz güvenliğini, yargılama güvenliğini, vb ilan eden bildiri ilkeleri, 1791’de yapılan anayasada da yer aldı. Bu ilkeler daha sonra bütün dünyada girişilen tüm demokratik hareketlerde öncü oldu. Kurucu Meclis, ekonomik sıkıntıyı önlemek amacıyla kilise mallarının satılmasına karar verdi. Paris dışında da halk yer yer ayaklandı, kiliselere ve soyluların malikanelerine saldırdı. Soylular ve bazı din adamları yurtdışına kaçtılar.
Fransız İhtilali – Tuileries Sarayı
Soyluluk ünvanları ve tüm ayrıcalıklar kaldırıldı. Artan terör karşısında Kral XVI. Louis, Kraliçe Marie Antoinette ile birlikte Avusturya’ya kaçmak isterken sınırda eşiyle birlikte yakalandı. Cumhuriyetçiler bunu fırsat bilerek cumhuriyet ilan ettiler (1792) ve kralla kraliçe giyotinde idam edildi. Bunun üzerine Avrupa devletleri Fransa’ya savaş açtılar. Ancak Fransızlar büyük bir milliyetçilik örneği göstererek, ülkelerini başarıyla savundular. Bu arada devrimciler arasında görüş ayrılığı ortaya çıktı, önderler birbirine düştü. Bunu fırsat bilen kralcılar da başkaldırdılar. Hükümet iç ve dış düşmanlarla baş edebilmek için 1793’te bir “Ulusal Güvenlik Komitesi” ve devrim mahkemeleri kurdu. Devrimin önderlerinden Danton’u, Robespierre ve arkadaşları; onları da başka devrimciler giyotinle idam ettirdiler.
Karışıklıklar ve kıyımlar “Terör” dönemi olarak adlandırıldı
Bu dönemde on binlerce kişi giyotinle başları kesilerek öldürüldü. Ülkeyi 1792-1795 arasında Konvansiyon Meclisi, 1799’a kadar Direktuvar Hükümeti (beş kişilik yönetim) yönettiyse de başarılı olamadı. O sıralarda ün kazanan General Napolyon Bonaport, Mısır Seferi’nden dönerek Direktuvar yönetimini devirdi, üç kişiden oluşan konsüllük yönetimi kurdu, kendisini de birinci konsül seçtirdi. 1802’de bu görevinin ölümüne kadar süreceğini açıkladı. Bununla da yetinmeyerek 1804’te kendisini imparator ilan ettirip yeniden mutlak monarşiye dönülmesini sağladı. Gerçekte devrim 1799’da Direktuvar yönetimi ile birlikte sona ermişti.
Fransız Devrimi dünyada etkileri en uzun süren, toplumların yapılarının değişmesine yol açan devrimlerden biridir. Bu olaydan sonra Avrupa’da ve dünyada krallık rejimleri eski saygınlıklarını yitirdiler. İnsan hakları bütün ulusların amacı oldu. Toplumsal haksızlıklara karşı direnmeler, özgürlük ve bağımsızlık savaşları arttı. Devrimin temel ilkeleri olan özgürlük, eşitlik ve adalet giderek tüm dünyaya yayılıp, cumhuriyet yönetimlerinin yaygınlaşmasını sağladı.
