Fridtjof Nansen Kimdir? Norveçli Kaşifin Hayatı, Yolculukları, Keşifleri

0
Advertisement

Norveçli ünlü kaşiflerden Fridtjof Nansen hayatı, biyografisi. Fridtjof Nansen’in gezileri, keşifleri ve eserleri hakkında bilgi.

Fridtjof Nansen

Kaynak: commons.wikimedia.org

Fridtjof Nansen

Fridtjof Nansen; Norveçli kâşiftir (Kristiania “bugünkü Oslo” – Storel861 -Froen 1930).

1880’de girdiği Kristiania Üniversitesi’nde zooloji öğrenimi sürdürürken Norveç ve İtalya’nın çeşitli bölgelerinde araştırmalar yaptı. 1888’de Grönland’ı doğudan batıya karadan aşmayı başardı. 1893’te kuzey kutup noktasına ulaşmayı amaçlayan bir sefer düzenledi. 1896’da ülkesine döndüğünde Kristiania Üniversitesi’nde zooloji profesörlüğünü üstlendi.

Bu arada 1914’e kadar süren, Atlas Okyanusu’nun kuzey bölgelerini Barents ve Kara Denizi’ni kapsayan bilimsel araştırmalarını sürdürürken ulusal ve uluslararası platformda da siyasal nitelikte önemli görevler aldı. 1905’te Norveç’ in İsveç’ten ayrılarak bağımsızlığını kazanmasını sağlayan görüşmelerde etkin rol oynadı. 1906-1908 arasında Londra büyükelçiliği yaptı. Mülteciler sorunlarına ilişkin çalışmalarıyla 1922′ de Nobel Barış Ödülü’nü kazandı. Grönlarld Adası’nı karadan aşmak amacıyla beş arkadaşıyla birlikte Mayıs 1888’de başladığı zorlu yürüyüşün sonunda Godthab’a ulaştı.

Norveç’e dönebilmek için ilkbaharı beklemek zorunda kaldı ve burada geçirdiği süre boyunca Eskimolar’ın yaşantılarını inceleyerek 1891’de yayımlayacağı Eskimoliv (Eskimo Yaşamı) adlı kitabı için gerekli verileri topladı. Ülkesine döndüğünde Kuzey Kutbu’na yönelik bir sefer hazırlıklarına girişti. Bu bölgeye yönelik giriştiği bilimsel araştırma gezilerine İngiliz kaşif William Scoresby başladı ve 18°21′ enlemine kadar ilerledi. 1890’da Norveç Coğrafya Kurumu’na sunduğu plan, Kral II. Oscar ve parlamentonun desteğini aldı. Halktan da gördüğü parasal yardımla, 1892’de yüzen buz kütlelerinin yarattığı basınca dayanabilecek bir gemi yaptırdı. Fram adlı bu gemi 24 Haziran 1893’te Oslo’dan yola çıktı.

Yolculuk

Ancak yolculuğun başlamasından üç ay sonra, Yeni Sibirya Adaları’nın kuzeydoğusunda bulunan buzullara sıkışarak sürüklenmeye başladı. 83° enlemine yolculuğun başlangıcından bir buçuk yıl sonra ulaşabilmeleri ve daha kuzeye ilerlemenin olanaksız görülmesi üzerine, 14 Mart 1895’te köpeklerin çektiği kızaklarla gemiden ayrılarak kutup noktasına hareket etti.

Advertisement

O güne kadar gidilen en kuzey nokta olan 86° 14 enlemine ulaşmayı başardı, fakat daha ileri gidemeyerek geri döndü. 1895-1896 kışını kamp yaparak geçirdikten sonra 1896 baharında bölgeye sefer düzenleyen İngiliz ekibiyle karşılaşarak yurduna döndü.

Başlıca eserleri,

Eskimoliv (Eskimo Yaşamı) 1891, Fram Över Polhavet (2 cilt) 1897, Nord i Takheimen (2 cilt) 1911.

Kaynak 2

Fridtjof Nansen (1861 – 1930);

Norveçli tanınmış kutup kâşifidir. Oslo’ da doğdu, oradaki üniversitede okudu. Zoolojiye pek meraklıydı. 1882’de yaptığı ilk inceleme gezisi zoolojik araştırmalarla ilgiliydi. Aynı yıl, Bergen’deki Tabiat Tarihi Müzesi’ne müdür oldu. 1888 mayısında Grönland’ın buz tarlalarını geçerek bir kuzey seyahati yapmayı tasarladı. Birçok uzmanlar böyle bir seyahati gerçekleştirmenin imkânsız olduğunu ileri sürmüşlerdi. Nansen, bu yolculuğunu başarıyla tamamladıktan sonra bu sefer de Kuzey Kutbuna ulaşmayı aklına koydu.

O güne kadar Kuzey Kutbu’na hiç kimse gidememişti. Nansen, kutup seyahatini yapabilmek için esaslı ibr plân hazırlamıştı. Bu plânını Norveç hükümetine de kabul ettirdi. «Fram» (İleri) adındaki bir buzkıran gemisi Nansen’in emrine verildi. (Nansen’den sonra Amundsen de aynı gemiyle kutup seyahatlerine çıkmıştır).

Nansen, 24 haziran 1893’te yola çıktı. Eylülde Yeni Siberya Adaları yakınında buz dağlarıyla dolu bölgeye geldi. 1895 yılının 14 martına kadar, hiçbir güçlükle karşılaşmadan, kuzeye doğru gidildi. O gün gemiden karaya çıkan Nansen’le arkadaşları Kutup noktasına kadar kızaklarla gitmeyi kararlaştırmışlardı.

7 nisan 1895 günü Kuzey Kutbu’na 400 km.lik bir mesafeye geldilerse de hava şartları yüzünden, keşif heyeti Kutup noktasına ulaşmadan geri dönmek zorunda kaldı. Franz Josef Bölgesi’ne gidip kışı orada geçirdiler, ilkbaharda, Spitzbergen’e gitmek üzere, yeniden yola çıktılar. 1896 haziranında Frederick Jackson ve Alfred Harmsworth adındaki İngiliz kâşiflerine raslayıp onlarla beraber yollarına devam ettiler. Norveç’e de beraber döndüler. «Fram» gemisi de Nansen’den kısa bir zaman sonra Norveç’e döndü.

Advertisement

Nansen 1900’de Norveç’le Grönland arasında denizdibi araştırmalarında, bulunmak üzere uzun bir sefere daha çıktı. Bu seferde yaptığı gözlemleri bir kitap halinde yayınladı. Birçok dile çevrilen bu eserle, o zamana kadar bilinmeyen bazı konular aydınlanmış oluyordu.

Nansen’ın Siyaset Hayatı

Nansen, kutup yolculuğu sayesinde Norveç’te büyük ün kazanmıştı. Bu arada, politika hayatına atıldı, 1905’te Norveç’in İsveç’ ten ayrılmasında önemli bir rol oynadı. 1906′ dan 1908’e kadar Norveç’in İngiltere büyükelçiliğini yaptı.  İngiltere’den döndükten sonra Christiana üniversitesine okyanus bilimleri profesörü oldu. 1910’da Kuzey Atlas Okyanusu’nda bir bilim araştırmasına çıktı. Bu geziden öğrendiklerini bir kitap halinde yayınladı. 1912-1914 yıllarında da yeni araştırma gezilerine çıktı.

Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması Nansen’in gezilerine engel oldu. Yalnız Nansen savaş yıllarında da boş durmadı, savaş esirlerinin anayurtlarına dönmelerine yardım etti. Bundan dolayı 1922 Nobel Barış Armağanı’nı kazandı. Kendisine verilen parayı da örnek çiftlikler kurmak için harcadı.

Nansen, yıllarca Milletler Cemiyeti’nde Norveç temsilcisi olarak çalıştı. 1924’te Almanya’nın Milletler Cemiyeti’ne girmesini sağladı. 1925’te İskoçya’nın St. Andrews Üniversitesi’ne rektör seçildi. Gezilerinden edindiği bilgileri «Buz», «Sibirya» adındaki kitaplarında anlatmıştır.


Leave A Reply