Futbolda teknikler nelerdir? Futbolda toplu ve topsuz teknikler nelerdir, topa vuruşlar, aldatmacalar, ayak ve kafa vuruşları hakkında bilgi.
Futbolda Toplu ve Topsuz Teknikler
A. Topsuz Hareketler:
Vücut tekniği olarak da tanımlanan topsuz hareketler koşma, atlama ve vücut çalımı olarak üçe ayrılır.
1. Koşma
Koşma ve yer değiştirmede futbolcu bir atletten farklı olarak, depar yapmak için zeminden itme kuvveti almaz. Futbolcu her an yön değiştirmek zorunda olup, yön değiştirme tekniği, durma tekniği ile aynı prensiplere dayanır. Adımların kısıtlanması, hızın azaltılması, ağırlık merkezinin alçaltılması ve sahaya karşı direnç yön değiştirme tekniğinin esasını oluşturur. Yön değiştirme rakibin hareketlerine bağlıdır.
2. Atlama
Bu teknik şekilde futbolcu oyun süresinde topa hemen sahip olma amacını güder. Futbol oyunu sırasında sürekli kafa vurma, yumruklama gibi hava mücadelesi olduğundan, oyuncunun atlama yeteneğine sahip olması gerekir. Futbolcunun atlama tekniğini kullanıp kullanmayacağını oyunun gidişatı belirler. Futbolcunun havaya sıçramaya kendisini hazırlama süresi çok kısadır ve kendisi için elverişli zamanı seçemez. Sık sık refleksleriyle ve ayakta dururken sıçramak zorunda kalır. Ayrıca fiziki mücadelelerde atletik anlamda doğru bir atlama yapmak her zaman mümkün değildir.
3. Vücut Çalımı
Çalım, bir rakip oyuncudan sıyrılmak için yapılan harekettir. Çalımda en önemli unsur, rakibe yanlış hareket yaptırmak amacıyla dikkatini yön konusunda dağıtmaktır. Ancak oyuncunun bunu yaparken bir sonraki hareketini de plânlamış olması gerekir. Vücut çalımı yapılırken, vücut ağırlığının çalım yönünde eğik olması futbolcunun 2. hareketini zorlaştırır. Futbolcu çalım sırasında vücudunun yatay pozisyonunu iyi ayarlarsa, ani olarak 2. hareketini yapar ve devamlılık kuralı gereğince rakip oyuncunun karşı hareketini güçleştirir.
B. Top ile Yapılan Hareketler:
Top tekniği olarak da tanımlanan top ile yapılan hareketler, topa çalım, kafa vuruşu ve ayak vuruşları olmak üzere 3’e ayrılır:
1. Topla Çalım
Rakibi şaşırtmak amacıyla top ile yapılan hareketlerdir. Topla yapılan çalımın belirli bir sistemi olmayıp, rakibi şaşırtırken aynı zamanda topun da tamamen kontrolünü gerektirdiğinden topsuz çalıma göre daha zordur. Rakibi saf dışı bırakmanın diğer bir yolu da çalım sırasında top saklamaktır. Futbolcu kolay pas verebilecek durumda değilse ve savunma oyuncusunun üst üste yaptığı markajlar da dönüşü engelliyorsa topu saklar. Top saklama vücudun topla rakip arasına konması, topun ayakta tutularak oynama fırsatı aranması ve top gelirken yan dönüp bir tarafa doğru gidilerek daha sonra yön değiştirmesi yöntemleri, müsabakalar sırasında verimi önemli ölçüde artırır.
2. Kafa Vuruşu
Havadan yapılan top hücumlarında oldukça etkili olan kafa vuruşu tekniği, futbolda hücum ve defans açısından rakibi en fazla ekarte etmeyi mümkün kılan hareketlerdir.
Kafa vuruşu sırasında bütün vücudun mümkün olduğu kadar hareket hâlinde olması gerekir. Bunun yanında ön ve arka baldır adaleleri ve karın adalelerinin kuvveti, sıçramayı kolaylaştırır. Kafa vuruşları alın ortasıyla, kafanın yanları ile, zor durumlarda ise kafanın arka kısmı ile de yapılabilir. Kafa vuruşu sırasında gövde yay şeklinde olup, omuzların ekseni topun izlediği yola dikeydir. Kafa ise enseden sabit bir şekilde olup, gözler topun geldiği yolu izler. Gövde dik duruma geldiği anda da vuruş yapılır.
Yerden kafa vuruşunda güç, bacak ve ayaklar üzerindedir. Ayaklardan biri, diğerinin önünde olacak şekilde rahat bir düz duruş ile vücudun üst kısmına, öne ve arkaya rahatlıkla ve denge bozulmadan hareket olanağı sağlanır. Top gelirken vücut arkaya doğru eğilir ve alnın tamamı topa dönükken, kafa geriye doğru çekilerek boyun kaslarının üzerine getirilir. Yerden kafa vuruş sırasında topla buluşma zamanının iyi ayarlanması topa vuruş sırasında mümkün olduğunca hızlı hareket edilmesi ve gelen topa alnın ön kısmı ile vurulması, vuruşun başarılı olması açısından önemlidir. Ayrıca kafa vuruşlarında top takibi de önem taşır.
3. Ayak Vuruşları
Ayak vuruşu, ayağın herhangi bir kısmı ile topu göndermektir. Bir futbolcunun vuruş tekniğinin iyi olması gerekir. Futbolda topun istenilen yere gitmesini ve ölü topların kullanılmasını sağlayan, değişik vuruş tipleri vardır. Vuruşun topun hangi kısmına yapılacağının önemli olması kadar, isabetli vuruşun yapılması da etkili hücum açısından avantajlıdır.
İç Vuruş:
Paslaşmalarda, köşe atışlarında, serbest vuruşlarda ve verkaçlarda ayağın iç kısmı ile yapılan vuruş tipidir, iç vuruş yapılırken bacak dizden hafifçe kıvrılarak vücudun dengesi sağlanır. Topun hemen yanında duran ayağın ucu vuruş yönüne dönük iken, gövdenin üst kısmı topun üzerini örter. Topa vuruş yapacak olan ayağın ucu dışa doğru dönüktür ve topa vuruş yapacak olan bacak yumuşak bir hareketle arkadan öne doğru sallanır. Vücudun ağırlığı duran bacak üzerine verilir ve topa vuruş yapılarak, vuran kişi vuruştan sonra da topu izler.
iç Üst Vuruş:
Yön olarak iç vuruştan farklıdır. Vücut, vuruş sol ayakla yapılıyorsa, topun pozisyonuna göre biraz sağa, aksi durumda biraz sola kaydırılır. Topa yaklaşılınca adımlar biraz uzatılırken, vücudun üst kısmı öne doğru eğilir ve kollar da dengeyi sağlamak için hafif açılır, iç üst vuruşun başarısında futbolcunun topa doğru düz koşmaması, destek görevi yapan bacağın toptan uzak olmaması ve dik tutulmaması önemli yer tutar.
Üst Vuruş:
Topu uzağa göndermek için yapılan bir vuruş tekniği olup, vücut pozisyonu iç vuruştaki pozisyonun aynısıdır. Vuruşu yapacak olan bacak, topun üzerinde dik olarak tutulur. Ayağın burnu ise yere dönük olduğundan, ayağın üst yüzeyi topa tamamen temas eder.
Dış Vuruş:
Oyun İçerisinde zor pozisyonlarda kullanılır. Vücut pozisyonu iç vuruş vücut pozisyonunun aynı olup, kalça hafif öne doğru itilirken, ayağın ucu aşağı doğru dönük biçimde vuruşu yapacak olan bacak içe doğru çekilir. Topa dokunma sırasında ise ayak tamamen sabittir. Top oyuncunun önüne doğru süratle yuvarlandığında, dış vuruşla şaşırtma pası atılması sağlanırken, havadan gelen toplarda da dış vuruş metodu kullanılır.
Dış Üst Vuruş:
Bu teknikte ayağın üst kısmını oluşturan hattan başlayarak, tabanın yan kısmına kadar uzanan bölüm kullanılır. Dış üst vuruş tekniğinde topa düz veya hafif dönerek yaklaşılır. Düz olarak alınan hız falsolu vuruşa işaretken, topun düz biçimde ileriye atılması isteniyorsa, topa yaklaşma hareketi topun istikametinin aksine olmalıdır. Topa gerilme mesafesi 6-7 metre iken, oyuncu süratini topa doğru koşarken artırır. Topa yaklaştığı sırada adımlar uzun ve ağır atılır. Destek ayak İle vuruş yönü arasında bir açı meydana gelirken kollar dengeyi sağlar. Vuruş sırasında bacak kalçadan itibaren ayakla birlikte içe doğru çekilir.
Vole Vuruşları:
Vole şutlar ayağın üst kısmı ile yapılır ve gol atmak, çok uzak noktalara göndermek, kale önünden topu uzaklaştırmak için kullanılır. Bu vuruş tekniğinde rakip oyuncu topu kontrol etme olanağını bulamaz. Top ve vücut arasında yeterli destek bırakılırken, vücudu dengede tutan ve destek görevi yapan bacak dizden esnek tutulur. Yerdeki ayağın ucu vuruş yönünün gösterirken, vuruşu yapacak olan bacak dizden kırılarak havaya kaldırılır. Ayak dışa doğru İtilerek yumuşak bir vuruş yapılır. Bu arada gövde diktir. Vole vuruşları; düz vole vuruşları, yan vole vuruşları, dömi (yarım) vole vuruşları olmak üzere üçe ayrılır.
