Gestalt’in algı ile ilgili prensipleri, yasaları nelerdir, neyi savunurlar? Gestalt’in 5 algı prensibinin örneklerle açıklaması.
Gestalt’ın beş prensibi, psikolojide Gestalt teorisinden kaynaklanan basit ama etkili görsel algı yasalarıdır. Teori, belirli ilkeler uygulanırsa, insanların düzenleri, yapıları veya “bütün” ünü kendi birimleri üzerinde görsel olarak algılama eğiliminde olduklarını açıklar. Özünde, insanlar tüm yapıyı veya kalıbı parçalarının toplamı üzerinde algılarlar.Bu iletişim ilkeleri müzik, dilbilim ve görsel sanat ve tasarım dahil olmak üzere birçok disiplinde popüler hale gelmiştir, çünkü iletişim sırasında insan algısı üzerindeki etkiler hakkında açıklamalar sağlayabilirler .
Benzerlik
Benzerlik ilkesi, nesneler veya birimler birbirine benziyorsa, görsel olarak bir grubun, yapının veya desenin bir parçası olarak algılanacaklarını belirtir. Örneğin, birimler şekil, renk veya boyut gibi özelliklerde benzerlik paylaşıyorsa, insan zihni bu birimleri bir araya getirecektir. Bu prensibe göre, görsel odak noktası diğerlerine benzemeyen veya anormal olan nokta olur. Grafik ve Web tasarımı gibi alanlarda benzerlik ilkesi çok güçlü hale gelir.
Süreklilik
İyi devam ya da süreklilik algısı yasası, insanların birimler arasında ilişki aradığını ve bu nedenle bitiş noktalarının ötesindeki şekilleri ve çizgileri takip edeceğini belirtir. İnsan algısı, kurulmuş olandan sapmak yerine, yaratılmış düzeni veya modeli sürdürme eğilimindedir. Süreklilik yasası mekânsal örüntülerle, ama aynı zamanda zaman içinde de çalışır. Örneğin dinleyiciler, tek tek notaları duymak yerine, bir melodi duyma eğilimindedir.
Şekil ve Zemin
Şekil temel prensibi, insan algısının bir nesneyi çevresinden ayırdığını iddia eder. Bir birim ya bir “şekil” – odak nesnesi – ya da “zemin” – çevreleyen arka plan alanı olarak algılanır. Kontrast renk veya boyut gibi özelliklere bağlı olarak, göz bu nesneleri arka plandan ayrı olarak algılar. “Zemin” veya arka plan boşluğuna genellikle “negatif boşluk” da denir.
Yakınlık
Yakınlık yasası, insanların birbirlerine yakın olmaları halinde birimleri veya şekilleri görsel olarak gruplama eğiliminde olduklarını savunur. Birbirinden ayrı olan maddeler ayrı olarak algılanır. Örneğin, okuyucular – harf birimlerinden oluşan – kelimeleri bütün olarak görme eğilimindedir, çünkü belirli harfler her grupta birbirine daha yakındır. Bir boşluk olduğunda, algı kesilir ve algılayıcının organizasyonu veya düzeni belirlemesi zor olur.
Kapatma
Kapanış yasası, boşluklar veya eksik bilgi parçaları olsa bile, insan algısının nesneleri tam görme eğiliminde olduğunda ortaya çıkar. İnsan beyninin, özellikle desen veya form tanıdık olduğunda, boşlukları kapatma ve eksik bilgileri sağlama eğilimi vardır. Bu kapatma işleminin gerçekleşmesi için, desen veya form arasındaki boşlukların kolayca doldurulması gerekir. Bu ilke çizgi film animasyonunda hareketsiz görüntüler arasında hareket oluşturmak için kullanılır.
